Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 Kết nối bài 9: Trở về (Trích Ông già và biển cả - Ơ-nít Hê-minh-uê – Ernest Hemingway)

THÂN MẾN CHÀO

CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI

BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Cảm nhận của anh chị sau khi học văn bản Trở về ở tiết học trên lớp vừa qua?

Câu hỏi:

Văn 9: Văn học và cuộc đời

Ôn tập văn bản:

TRỞ VỀ

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

• Tác giả.
• Tác phẩm.

II.

ÔN TẬP NỘI DUNG KIẾN THỨC CỦA VĂN BẢN

• Tâm lí của nhân vật
• Quan điểm người viết

III.

TỔNG KẾT

• Nội dung.
• Nghệ thuật.

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

• Trình bày những hiểu biết của bạn về tác giả Ơ-nít Hê-minh-uê và tác phẩm Ông già và biển cả cùng đoạn trích Trở về?
• Nêu diễn biến tâm lí của nhân vật Xan-ti-a-gô trong đoạn trích?
• Chuyến đi của Xan-ti-a-gô có phải là một chuyến đi thất bại hay không? Tại sao?

Câu hỏi

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

I.

1. Tác giả

Ơ-lít Hê-minh-uê

(1899 – 1961).

• Là nhà văn, nhà báo nổi tiếng của nền văn học hiện đại Mỹ.
• Cuộc đời và sự nghiệp: một điển hình cho “thế hệ lạc lối” – danh xưng chỉ lớp người trưởng thành trong Chiến tranh thế giới lần thứ nhất và phải gánh chịu những di hại tinh thần nặng nề của sự kiện này
• Năm 1954, ông được trao giai Nô-ben Văn học.

Ông cũng là người đưa ra “nguyên lí tảng băng trôi” trong sáng tác văn học

Những ngôn từ nhà văn viết ra chỉ là phần nổi của tảng băng

Ý nghĩa thực sự của tác phẩm nằm ở phần chìm của nó.

Ông già và biển cả.

Thể loại: Tiểu thuyết

Xuất xứ: Trở về là đoạn trích nằm ở phần cuối của tiểu thuyết Ông già và biển cả.

Giành giải thưởng Pu-lít-dơ cho tác phẩm hư cấu năm 1953

2. Tác phẩm

ÔN TẬP NỘI DUNG KIẾN THỨC CỦA VĂN BẢN

II.

1. Tâm lí của nhân vật

Tâm lí của ông lão đan xen nhiều trạng thái khác nhau:

khi lão vác cột buồm lên là lúc lão ý thức được không có ai giúp mình, lão cảm thấy rất mệt, lão leo lên dốc, ngã xuống và nằm một lát với cái cột buồm vắt qua vai, lão cố ngồi dậy nhưng điều đó là khó...

Mệt mỏi vì kiệt sức

chỉ ngắm nhìn con đường, thằng bé nhìn thấy hai cánh tay của lão thì chỉ biết khóc,...

Buồn bã

ông nhớ cháu, bây giờ chúng ta lại đi câu cùng nhau, ông biết cách chăm sóc chúng mà, nằm ngủ và mơ thấy những chú sư tử....),

Hi vọng

chúng đã đánh bại ông, ông không may mắn, ông không còn vận may nữa...

Thất vọng

Hiện tại

Tương lai

Cần có sự đồng điệu trong quan điểm, sở thích giống như hai nhân vật Xan-ti-a-gô và Ma-nô-lin.

Sự thấu hiểu giữa người và người trong cuộc sống

Làm cho chúng ta có động lực và hi vọng hơn

Giống như khi ông lão Xan-ti-a-gô và cậu bé Ma-nô-lin tin tưởng lẫn nhau.

2. Quan điểm người viết

III.

TỔNG KẾT

1. Nội dung

Ca ngợi tinh thần chiến đấu bất khuất của con người

Tuổi già sức yếu

Ông lão Santiago

Quyết tâm chinh phục đại dương

Cuộc chiến của ông với con cá kiếm khổng lồ

Cuộc chiến sinh tồn

Cuộc chiến chống lại sự cô đơn, sự nghi ngờ

Những giới hạn của bản thân.

Tình người sâu sắc

Ông lão Santiago

Cậu bé Manolin

Làm ấm lòng người đọc

Tình bạn chân thành, sự tin tưởng lẫn nhau

Vượt qua mọi khó khăn

Trở thành nguồn động lực lớn lao cho cả hai.

Vẻ đẹp của thiên nhiên và sự khắc nghiệt của cuộc sống

Khắc họa một bức tranh sống động về cuộc sống của ngư dân

Vẻ đẹp hùng vĩ của đại dương và sự khắc nghiệt của thiên nhiên

2. Nghệ thuật

Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh

Giản dị, gần gũi với đời thường

Giàu hình ảnh

Câu văn ngắn gọn, súc tích

Bức tranh sống động về cuộc sống của ngư dân.

Miêu tả chân thực cuộc sống của những người ngư dân.

Sinh động, có chiều sâu tâm lý.

Kịch tính, hấp dẫn người đọc

Xoay quanh cuộc chiến giữa một ông lão và một con cá

Cốt truyện đơn giản

Tình huống

Nhân vật được xây dựng sinh động

Phong cách hiện thực

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Tác phẩm nào dưới đây không phải là sáng tác của Hê-minh-uê?

B. Sông Đông êm đềm

A. Mặt trời vẫn mọc

C. Giã từ vũ khí

D. Chuông nguyện hồn ai

Câu 2: Đáp án nào không phải giá trị nghệ thuật của tác phẩm

Ông già và biển cả ?

A. Bút pháp hiện thực táo báo.

D. Nghệ thuật độc thoại và độc thoại nội tâm.

C. Hình tượng được chọn lựa kĩ lưỡng, mang tính biểu tượng và đa nghĩa.

B. Cách viết dung dị, lời văn có nhiều “khoảng trống”.

Câu 3: Những tác phẩm của Hemingway được sáng tác theo nguyên lí “tảng băng trôi” có một phần nổi và bảy phần chìm. Điều đó có nghĩa là:

D. Khi sáng tác, chủ đề của tác phẩm được xác định và mã hóa qua các cấp độ của hình D.tượng trong tác phẩm. Khi chiếm lĩnh tác phẩm, người đọc phải giải mã các cấp độ hình tượng, các điểm sáng thẩm mĩ văn chương để thấy được hàm nghĩa xâu xa, thú vị của tác phẩm.

A. Mỗi tác phẩm văn học đều có nhiều bình diện nghĩa. Sự phát hiện ra các bình diện nghĩa do năng lực tâm lý cảm thụ của từng cá nhân bạn đọc. Bạn đọc đồng sáng tạo với tác giả.

C. Văn phong của Hemingway giản dị, trong sáng mà ẩn chứa nhiều triết lí sâu sắc về thế giới tự nhiên và con người. Chất liệu sống ngồn ngộn, độc thoại nội tâm sâu sắc, tình huống biến hóa, căng thẳng tạo ra tiếng nói đa thanh, đa nghĩa của tác phẩm.

B. Các sáng tác văn học đều có hai mặt: cái miêu tả và cái được thể hiện.

Câu 4: Tiểu thuyết Ông già và biển cả được sáng tác năm bao nhiêu?

A. 1952

D. 1955

C. 1954

B. 1953

Câu 5: Trong “Trở về”, hình ảnh nào thể hiện rõ nhất sự cô đơn và nỗi đau của nhân vật Santiago?

A. Biển cả mênh mông

D. Hình ảnh của Manolin

C. Những giấc mơ về những con sư tử

B. Con cá kiếm

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

Câu 1: Hình ảnh bộ xương cá khổng lồ còn sót lại có ý nghĩa gì trong đoạn trích?

Câu 2: Phân tích mối quan hệ giữa ông lão và thằng bé qua đoạn trích.

Câu 1:

Hình ảnh bộ xương cá khổng lồ còn sót lại trong đoạn trích mang ý nghĩa:

Minh chứng cho nỗ lực phi thường của ông lão Xan-ti-a-gô trong hành trình chinh phục biển cả và đánh bắt con cá khổng lồ.

Biểu tượng sâu sắc về ý chí, sự kiên trì và tinh thần bất khuất của con người trước những thử thách khắc nghiệt của cuộc sống

Thể hiện sự cay đắng và thất bại khi ông lão không thể bảo vệ thành quả của mình trước sức mạnh của tự nhiên (lũ cá mập)

Hình ảnh bộ xương cá khổng lồ còn sót lại trong đoạn trích mang ý nghĩa:

Giá trị của thành quả lao động

Sự nghiệt ngã của số phận

Dù chỉ còn lại bộ xương

Chứng minh được sự vĩ đại của chiến thắng ban đầu

Nhắc nhở rằng hành trình chiến đấu, nỗ lực hết mình chính là ý nghĩa lớn nhất của cuộc sống, chứ không chỉ là kết quả cuối cùng.

Bộ xương cá

Gợi lên triết lý về sự mong manh của thành quả và giá trị trong cuộc đời,

Khắc họa sự tôn vinh tinh thần vượt lên thất bại của con người trước thiên nhiên khắc nghiệt

Hình ảnh kết tinh vẻ đẹp bi tráng trong tác phẩm Ông già và biển cả.

Xan-ti-a-gô

Ma-nô-lin

Biểu tượng đẹp đẽ của tình thầy trò

Biểu tượng đẹp đẽ của tình cảm gia đình

Biểu tượng đẹp đẽ của tình bạn

Câu 2:

Thằng bé vẫn tin tưởng vào khả năng và kinh nghiệm của ông

Mong muốn được đồng hành cùng ông trong hành trình ra khơi.

Ông lão đã già yếu và không còn vận may

• Thằng bé luôn dành cho ông lão sự yêu thương, kính trọng và lòng ngưỡng mộ sâu sắc

Ma-nô-lin

Sự quan tâm đặc biệt qua những hành động cụ thể:

Tình cảm chân thành của thằng bé được thể hiện qua những giọt nước mắt khi nhìn thấy đôi bàn tay rớm máu của ông lão – biểu tượng cho sự hy sinh và nghị lực phi thường.

• Sức khỏe
• Mang cà phê
• Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết
• Động viên tinh thần ông lão sau thất bại

Xan-ti-a-gô

Tình cảm dành cho thằng bé không chỉ là sự yêu mến mà còn là niềm tin và hy vọng.

Ông nhìn thấy ở thằng bé sức sống, nhiệt huyết và tương lai

Khích lệ ông tiếp tục đấu tranh và vượt qua nghịch cảnh.

Luôn sẵn lòng chia sẻ những bài học kinh nghiệm quý giá cho thằng bé

Mong muốn thằng bé trưởng thành và kế thừa những giá trị của nghề biển.

Ông lão

Thằng bé

Sự gắn kết giữa hai con người

Sự đồng hành trong những lúc khó khăn

Biểu tượng cho sự tiếp nối giữa các thế hệ, cho tình yêu thương, lòng trung thành

Sức mạnh của sự sẻ chia và tình người trong cuộc sống.

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ 1:

Đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi

Anh béo và anh gầy

Hai người bạn cũ gặp nhau trên sân ga. Một người béo, một người gầy. Anh béo vừa ăn ở nhà ga xong, người toát ra mùi rượu nho loại nặng. Còn anh gầy vừa mới xuống tàu, lỉnh kỉnh hành lý, người toát ra mùi thịt ướp, mùi bã cà phê. Sau lưng anh gầy là cô vợ gầy gò và một cậu con trai cao lêu nghêu.

- Porpphiri đấy ứ? - Anh béo kêu lên - Đúng là bạn thân mến của tôi! Ôi, biết bao lâu chúng mình không gặp nhau…

- Trời, Misa! Bạn từ thuở nhỏ của tôi! - Anh gầy sững sốt, mừng rỡ.

Hai người bạn ôm hôn nhau đến ba lần, mắt rưng rưng, chăm chú nhìn nhau.

NGỮ LIỆU 1

--------------- Còn tiếp ---------------