Đáp án Ngữ văn 9 kết nối Bài 3: Văn bản 2. Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga
File đáp án Ngữ văn 9 kết nối tri thức Bài 3: Văn bản 2. Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga. Toàn bộ câu hỏi, bài tập ở trong bài học đều có đáp án. Tài liệu dạng file word, tải về dễ dàng. File đáp án này giúp kiểm tra nhanh kết quả. Chỉ có đáp án nên giúp học sinh tư duy, tránh học vẹt.
BÀI 3: HỒN NƯỚC NẰM TRONG TIẾNG MẸ CHA
VĂN BẢN 2. LỤC VÂN TIÊN ĐÁNH CƯỚP, CỨU KIỀU NGUYỆT NGA
TRƯỚC KHI ĐỌC
Câu hỏi: Nhân vật anh hùng em yêu thích là ai? Điều gì ở nhân vật ấy gây ấn tượng nhất với em?
Soạn bài chi tiết:
Em yêu thích nhân vật anh hùng Phạm Ngũ Lão: Vị tướng trung thành và tận tụy từng phục vụ dưới quyền Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Em ấn tượng bởi lòng yêu nước nồng nàn của ông, tinh thần dũng mãnh, quả cảm, khí chất anh hùng và tài năng thơ ca xuất chúng.
ĐỌC VĂN BẢN
Câu hỏi 1: Hành động và lời nói của Lục Vân Tiên.
Soạn bài chi tiết:
Hành động: ghé lại, bẻ cây, xông vô, tả đột hữu xông.
Lời nói: “Bớ đảng hung đồ. Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Câu hỏi 2: Hình ảnh Lục Vân Tiên giữa vòng vây của bọn cướp.
Soạn bài chi tiết:
Lục Vân Tiên một thân một mình giữa vòng vây bọn cướp. Tuy nhiên, chàng đã chiến đấu linh hoạt, “nhanh nhẹn bẻ cây làm gậy”. Chàng không hề nao núng mà “tả đột hữu sung” chống lại bọn cướp hung hãn; được tác giả ví như Triệu Tử phá vòng vây quân địch.
Câu 3: Lời nói của nhân vật Kiều Nguyệt Nga
Soạn bài chi tiết:
Kiều Nguyệt Nga đã giới thiệu lịch sự về tên tuổi, quê quán, thân phận của mình qua những câu thơ:
“Thưa rằng “Tôi Kiều Nguyệt Nga”
Con nầy tì tất tên là Kim Liên.
Quê nhà ở quận Tây Xuyên,
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê”
Câu 4: Lời đáp của Lục Vân Tiên.
Soạn bài chi tiết:
Lục Vân tiếp đã đáp lại lời cảm tạ của Kiều Nguyệt Nga, rằng việc là một bậc chí nhân quân tử không thể thấy nạn mà không cứu; nên không trông mong được trả ơn. Nếu cứu giúp để mong được trả ơn, thì đó không phải là một anh hùng. Chàng coi trọng giá trị đạo đức, lòng nhân ái và tinh thần nghĩa hiệp hơn danh lợi và vật chất.
SAU KHI ĐỌC
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu hỏi 1: Xác định bố cục của đoạn trích và nêu nội dung chính của từng phần
Soạn bài chi tiết:
Đoạn trích gồm 2 phần:
Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp
Phần 2: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Câu hỏi 2: Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời đối thoại của các nhân vật trong đoạn trích.
Soạn bài chi tiết:
Lời của người kể chuyện:
“Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô”
“Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.
Dẹp rồi lũ kiến chòm ong,”
Lời Kiều Nguyệt Nga
“Thưa rằng: “Tôi Kiều Nguyệt Nga,
Con này tì tất tên là Kim Liên.
Quê nhà ở quận Tây Xuyên,
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê.
Sai quân đem bức thư về,
Rước tôi qua đó định bề nghi gia.
Làm con đâu dám cãi cha,
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành!
Chẳng qua là sự bất bình,
Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi.
Lâm nguy chẳng gặp giải nguy,
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi.
Trước xe quân tử tạm ngồi,
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa:
Chút tôi liễu yếu đào thơ,
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần.
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng.
Gặp đây đương lúc giữa đàng,
Của tiền không có, bạc vàng cũng không.
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.”
Lời Lục Vân Tiên
“Bớ đảng hung đồ!
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe này?”
Đáp rằng: “Ta đã trừ dòng lâu la.
Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai.
Tiểu thư con gái nhà ai,
Đi đâu nên nỗi mang tai bất kỳ.
Chẳng hay tên họ là chi?
Khuê môn phận gái việc gì đến đây?
Trước sau chưa hãn dạ nầy,
Hai nàng ai tớ, ai thầy nói ra?”
““Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Này đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì?
Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.”
Lời tên tướng cướp Phong Lai:
“Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây.
Trước gây việc dữ tại mầy,
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.”
Câu hỏi 3: Đọc mười bốn dòng thơ đầu và thực hiện các yêu cầu sau:
- Chỉ ra lí do khiến Lục Vân Tiên quyết định ra tay trừng trị bọn cướp.
- Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu thể hiện tính cách của nhân vật Lục Vân Tiên.
- Cho biết người kể chuyện thể hiện thái độ, tình cảm như thế nào đối với nhân vật Lục Vân Tiên.
Soạn bài chi tiết:
- Chứng kiến cảnh lũ cướp hoành hành, bắt nạt xóm làng, Lục Vân Tiên không hề nao núng mà dũng cảm xông vào chiến đấu. Điều này thể hiện bản lĩnh phi thường, tinh thần trách nhiệm và lòng căm phẫn trước cái ác của chàng.
- Chàng tiện tay bẻ cành cây bên đường để làm vũ khí, trong lúc chiến đấu không hề lung lay bởi những lời dọa nạt của toán cướp. Điều đó thể hiện qua một số từ ngữ như “Bẻ cây làm gậy nhằm đằng xông vô”, hay lời nói với Phong Lai “Kêu rằng bớ đảng hung đồ/ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. Qua đó cũng thấy được sức mạnh phi thường, tài năng võ nghệ, ý chí quyết tâm tiêu diệt các ác của Lục Vân Tiên.
- Người kể chuyện thể hiện thái độ khâm phục trước sự dũng cảm, không sợ địch mạnh của Lục Vân Tiên. Việc sử dụng các chi tiết so sánh như “xông vào trận mạc”, “như hổ vồ mồi” cũng góp phần làm nổi bật sự dũng mãnh và sức mạnh của Lục Vân Tiên.
Câu hỏi 4: Nêu cảm nhận của em về nhân vật Kiều Nguyệt Nga. Những từ ngữ, hình ảnh nào khiến em có cảm nhận như vậy?
Mặc dù tác giả không miêu tả trực tiếp nhan sắc của Kiều Nguyệt Nga nhưng qua những lời nói và hành động của Kiều Nguyệt Nga, ta có thể hình dung được nàng là một cô gái có phẩm chất đoan trang, dịu dàng có học thức của một tiểu thư khuê các; cũng như là một người có học thức, biết trước biết sau. Điều đó thể hiện qua những câu:
“Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.
Chút tôi liễu yếu đào tơ.”
Hay
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng.
Câu hỏi 5: Câu nói nào của Lục Vân Tiên đã thể hiện quan niệm của nhân vật về người anh hùng? Em có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?
Soạn bài chi tiết:
Câu nói của Lục Vân Tiên thể hiện quan điểm về người anh hùng là:
“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”
Em đồng tình với quan niệm đó, bởi hai câu thơ thể hiện quan điểm sống cao đẹp của Nguyễn Đình Chiểu: Đề cao lòng dũng cảm, tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sàng giúp đỡ người khác là những phẩm chất cao đẹp cần có ở mỗi con người. Khi mỗi người đều ý thức được trách nhiệm của bản thân và sẵn sàng giúp đỡ người khác thì xã hội sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
Câu hỏi 6: Nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong đoạn trích.
Soạn bài chi tiết:
Về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ:
Tác giả sử dụng giọng điệu linh hoạt, biến đổi theo từng tình tiết của câu chuyện. Khi miêu tả cảnh Lục Vân Tiên ra tay cứu người, giọng điệu hào hùng, dũng cảm được sử dụng để tôn vinh hành động nghĩa hiệp của vị anh hùng. Ngôn ngữ trong đoạn trích mộc mạc, giản dị, gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với người đọc. Giọng điệu sôi nổi, hào hùng góp phần tô đậm hình ảnh Lục Vân Tiên dũng mãnh chiến đấu với lũ cướp. Bên cạnh đó, Nguyễn Đình Chiểu còn sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... làm cho hình ảnh thơ sinh động, giàu sức gợi tả, gợi cảm.
Về nghệ thuật xây dựng nhân vật:
Nhân vật Lục Vân Tiên được miêu tả qua hành động, cử chỉ, lời nói. Chàng là một trang anh hùng tiêu biểu với lòng dũng cảm, nghĩa hiệp, tốt bụng và nhân hậu. Lục Vân Tiên luôn sẵn sàng giúp đỡ những người yếu thế, hành động vì công lý. Chàng là hiện thân cho cái thiện, cho những giá trị đạo đức cao đẹp.
Kiều Nguyệt Nga được miêu tả qua ngoại hình, tâm trạng và hành động. Nàng là một người con gái đẹp nết na, thùy mị, nết na, hiếu thảo. Khi gặp nguy hiểm, Kiều Nguyệt Nga bộc lộ sự yếu đuối, sợ hãi của một người phụ nữ bình thường. Sau khi được Lục Vân Tiên cứu, nàng thể hiện là con người hiểu chuyện, biết trước sau.
Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ và xây dựng nhân vật trong đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga" đã góp phần khắc họa thành công hình ảnh Lục Vân Tiên - một người anh hùng dũng cảm, chính nghĩa và hình ảnh lũ cướp hung hãn, tàn ác. Qua đó, tác giả Nguyễn Đình Chiểu đã thể hiện quan điểm về người anh hùng và ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích nét tính cách mà em yêu thích của một nhân vật trong đoạn trích.
Soạn bài chi tiết:
Lục Vân Tiên là nhân vật chính trong tác phẩm cùng tên của Nguyễn Đình Chiểu. Chàng là hiện thân cho hình tượng anh hùng nghĩa hiệp, tiêu biểu cho những giá trị đạo đức cao đẹp. Trên đường đi, chàng gặp và cứu Kiều Nguyệt Nga khỏi tay bọn cướp. Hành động này thể hiện lòng dũng cảm, nghĩa hiệp của Lục Vân Tiên. Chàng không màng đến nguy hiểm bản thân, sẵn sàng ra tay giúp đỡ người yếu thế. Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Lòng dũng cảm và tinh thần chính nghĩa của Lục Vân Tiên là những phẩm chất cao đẹp cần có ở mỗi con người. Lòng dũng cảm giúp ta dám đương đầu với khó khăn, thử thách, bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Tinh thần chính nghĩa giúp ta biết sống vì lẽ phải, vì cộng đồng, không thờ ơ trước những bất công, ngang trái. Lục Vân Tiên là một tấm gương sáng về lòng dũng cảm và tinh thần chính nghĩa cho thế hệ trẻ noi theo.