Củng cố kiến thức đã học về truyện thơ Nôm.
Củng cố kiến thức đã học về văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga (tác giả, xuất xứ, cốt truyện, nhân vật, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật…).
Luyện tập theo văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện thơ Nôm như: cốt truyện, nhân vật, lời thoại qua văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.
Nhận biết và phân biệt được lời người kể chuyện và lời nhân vật, lời đối thoại và lời độc thoại trong văn bản truyện.

3. Phẩm chất

Tự hào, trân trọng những di sản văn hóa, văn học của dân tộc.
Có ý thức gìn giữ và phát triển tiếng Việt.
Có tấm lòng nhân ái, yêu cái thiện và sẵn sàng giúp đỡ mọi người.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 9;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

SGK, SBT Ngữ văn 9.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS hồi tưởng lại kiến thức nội dung bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share, chia sẻ về những câu chuyện hoặc bộ phim về nhân vật anh hùng, trượng nghĩa mà em biết.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share thực hiện yêu cầu: Hãy chia sẻ suy nghĩ, cảm nhận về những câu chuyện về những nhân vật bảo vệ công lý, luôn đứng về phía lẽ phải hoặc những bộ phim về nhân vật anh hùng, trượng nghĩa mà em biết.

- Thời gian: 3 phút.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS chia sẻ kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở: Một số bộ phim, truyện tham khảo:

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Ở bài học này chúng ta sẽ cùng củng cố lại kiến thức về truyện thơ Nôm thông qua đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga trích “Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu.

B. CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

c. Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS chia lớp thành 2 nhóm thực hiện 2 nhiệm vụ sau:

+ Nhóm 1: Trình bày hiểu biết cơ bản về Nguyễn Đình Chiểu bằng sơ đồ tư duy.

+ Nhóm 2: Trình bày hiểu biết về Truyện Lục Vân tiên và xuất xứ của đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

- Thời gian thực hiện: 5 phút.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS) dựa vào những kiến thức đã học, đã tìm hiểu để hoàn thành nhiệm vụ trong Phiếu học tập phần Phụ lục.

- Thời gian thực hiện: 20 phút.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm đôi, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Hiểu biết chung về tác phẩm

1. Tác giả Nguyễn Đình Chiểu

- Sơ đồ tư duy phần Phụ lục.

2. Tác phẩm

- Sơ đồ tư duy phần Phụ lục.

II. Nhắc lại kiến thức bài học

1. Đặc điểm truyện thơ Nôm và giá trị nghệ thuật được thể hiện trong văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

- Phụ lục đáp án Phiếu học tập.

PHỤ LỤC

Sơ đồ tư duy về tác giả Nguyễn Đình Chiểu

Sơ đồ tư duy về Truyện Lục Vân Tiên và đoạn trích Kim – Kiều gặp gỡ

Phiếu học tập:

PHIẾU HỌC TẬP Trả lời các câu hỏi về đặc điểm của truyện thơ Nôm trong văn bản Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.
Nhận xét về mô hình cốt truyện của truyện Lục Vân Tiên thông qua đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.
Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng nhân vật Lục Vân Tiên như thế nào?
Em hiểu như thế nào về hai câu thơ sau? Nhớ câu kiến ngãi bất vi Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.
Nhân vật Kiều Nguyệt Nga có những đặc điểm nào?
Nhận xét về ngôn ngữ (đối thoại, độc thoại) trong đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

Đáp án gợi ý Phiếu học tập:

PHIẾU HỌC TẬP

Trả lời các câu hỏi về đặc điểm của truyện thơ Nôm trong văn bản

Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

Nhận xét về mô hình cốt truyện của truyện Lục Vân Tiên thông qua đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

Cốt truyện của truyện Lục Vân Tiên theo khuôn thức chung đó là cuộc gặp gỡ giữa tài tử với giai nhân, đoạn trích này thuộc phần gặp gỡ trong truyện thơ Nôm.

Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng nhân vật Lục Vân Tiên như thế nào?

- Nhân vật Lục Vân Tiên được miêu tả thông qua hành động chứ không thông qua miêu tả ngoại hình hay phân tích nội tâm. Đây cũng là một đặc điểm nổi bật của truyện Nôm bình dân.

- Lục Vân Tiên trên đường đi thi, gặp bọn cướp Phong Lai hoành hành, chàng xông vào đánh cướp để cứu người. Đây là một việc nghĩa với mục đích cao đẹp, xuất phát từ tấm lòng tự nguyện.

=> Là một người có bản tính cương trực, thẳng thắn, căm ghét cái ác, hành hiệp trượng nghĩa mà không hề tính toán thiệt mất.

Em hiểu như thế nào về hai câu thơ sau?

Nhớ câu kiến ngãi bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.

- Hai câu thơ phản ánh sự chi phối của tư tưởng Nho giáo đến sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu.

- Lục Vân Tiên tự khẳng định hành động cứu Nguyệt Nga là hành động vì nghĩa, bởi sách thánh hiền từng dạy: “Kiến nghĩa bất vi vô dũng dã” – thấy việc nghĩa không làm thì không phải người anh hùng.

Nhân vật Kiều Nguyệt Nga có những đặc điểm nào?

- Kiều Nguyệt Nga là người xuất thân trong một gia đình gia giáo, lời nói dịu dàng, cách cứ xử thể hiện được tư duy, phẩm chất cao quý.

- Là hình mẫu của người con hiếu thảo, luôn vâng lời và làm theo ý cha mặc cho khó khăn.

- Trước hành động tương cứu của Lục Vân Tiên, nàng bộc lộ lòng biết ơn sâu sắc, thể hiện sự khiêm nhường khi tự xưng là “tiện thiếp”.

=> Là hình mẫu của vẻ đẹp ngoại hình và là biểu tượng của lòng hiếu thảo, chu đáo và tình yêu sâu sắc.

Nhận xét về ngôn ngữ (đối thoại, độc thoại) trong đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

- Ngôn ngữ đối thoại: biểu hiện dưới dạng trực tiếp, ví dụ như thông qua qua hệ thông câu hỏi (Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe nầy?”)…

- Ngôn ngữ độc thoại: truyện Lục Vân Tiên nói chung chủ yếu dùng để kể nên thiên về miêu tả hành động trực tiếp của nhân vật nên trong đoạn trích này ngôn ngữ độc thoại không xuất hiện.

Bảng tiêu chí đánh giá hoạt động nhóm

Tiêu chí	Diễn giải	Điểm
Thông tin về Nguyễn Đình Chiểu, tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên và đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.	- Nêu chính xác những thông tin về tác giả, tác phẩm và xuất xứ đoạn trích. - Trình bày sáng tạo, khoa học bằng sơ đồ tư duy.	1
Mô hình cốt truyện	Nêu được chính xác mô hình cốt truyện của Truyện Lục Vân tiên.	1
Nhân vật Lục Vân Tiên	- Chỉ ra được những đặc điểm của nhân vật Lục Vân Tiên. - Nhận xét được cách xây dựng nhân vật của tác giả.	1,5
Cách hiểu về câu thơ: “Nhớ câu kiến ngãi bất vi /Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.	Nêu được cách hiểu đúng về hai câu thơ câu thơ “Nhớ câu kiến ngãi bất vi /Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.	2
Nhân vật Kiều Nguyệt Nga	Chỉ ra được những đặc điểm về phẩm chất, tính cách của của nhân vật Kiều Nguyệt Nga.	1,5
Ngôn ngữ của đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.	Nhận xét được đúng về đặc điểm ngôn ngữ (đối thoại, độc thoại) trong đoạn trích Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.	2
Hoạt động nhóm	- Các thành viên được chia nhiệm vụ và cùng tham gia thảo luận. - Các nhóm trình bày kết quả rõ ràng, khoa học.	1