Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 12 chân trời CĐ 1 Phần 2: Một số tín ngưỡng ở Việt Nam

CHUYÊN ĐỀ 1: LỊCH SỬ TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM 

Xin chào các em học sinh đến với tiết học ngày hôm nay!

A. KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình ảnh, trả lời câu hỏi: Xem và quan sát hình ảnh về Nhà thờ chính tòa Phát Diệm (huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình), em có nhận xét gì kiến trúc nơi đây?

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG 2: MỘT SỐ TÍN NGƯỠNG Ở VIỆT NAM 

Dân tộc và Tôn giáo - Vai trò của tín ngưỡng trong đời sống xã hội ở Việt Nam.

https://vnews.gov.vn/video/dan-toc-va-ton-giao-vai-tro-cua-tin-nguong-trong-doi-song-xa-hoi-oviet-nam-105921.htm

Dự kiến sản phẩm:

+ Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đã trở thành một tập tục văn hóa truyền thống, có vai trò vị trí hết sức đặc biệt trong đời sống tinh thần của dân tộc Việt Nam hiện nay. Trong bối cảnh mở cửa hội nhập, việc bảo lưu và phát huy tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đã và đang là một trong các thành tố tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam. 

+ Tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương: Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là biểu tượng của sự đoàn kết dân tộc, là điểm hội tụ tâm linh của người Việt, những giá trị của tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đang được cộng đồng người Việt gìn giữ, bảo vệ, trao truyền và phát huy trong đời sống.

+ Tín ngưỡng thờ Mẫu: là tín ngưỡng chứa đựng giá trị văn hóa nghệ thuật phong phú, thể hiện tính đặc sắc trong văn hóa bản địa Việt Nam. Năm 2016, UNESCO đã chính thức đưa di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 

+ Tín ngưỡng thờ Thành hoàng: là tín ngưỡng phổ biến ở các làng xã truyền thống của người Việt và một số dân tộc thiểu số khác (như Mường, Tày,…). Tín ngưỡng phát triển mạnh mẽ từ thế kỉ XV – XVI, khi nhà nước phong bằng sắc cho các thành hoàng làng xã, quy định thể thức tế tự, nghi lễ, thờ Thành hoàng được nâng cấp và chính thức hóa. 

+ Tín ngưỡng thờ anh hùng dân tộc: Tín ngưỡng thờ anh hùng dân tộc ở Việt Nam xuất hiện từ rất sớm, phản ánh sâu đậm về một quá trình dựng nước và giữ nước của lịch sử dân tộc. Tín ngưỡng thờ anh hùng dân tộc phù hợp với lợi ích của nhân dân lao động, có vai trò to lớn trong đời sống tinh thần của nhân dân, phản ánh về nhu cầu đoàn kết cộng đồng, giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta.

Kết luận:

+ Hệ thống tín ngưỡng ở Việt Nam vô cùng phong phú: tín ngưỡng sùng bái tự nhiên, tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, tín ngưỡng thờ Mẫu, thờ Thành hoàng, tín ngưỡng thờ các anh hùng,…

+ Tín ngưỡng dân gian của người Việt Nam là tín ngưỡng đa thần, dựa trên quan niệm vạn vật hữu linh. Hình thức thực hành tín ngưỡng gắn với hệ thống thần thoại, truyền thuyết, thần tích, nhân vật lịch sử, các di tích đền miếu, nghi lễ, phong tục, lễ hội,…tạo thành một hệ thống văn hóa tinh thần có sức sống bền vững trong lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc.