Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 12 chân trời CĐ 1 Phần 3: Một số tôn giáo ở Việt Nam (2)

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

CHUYÊN ĐỀ 1. LỊCH SỬ TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Khái lược về tín ngưỡng và tôn giáo

II

Một số tín ngưỡng ở Việt Nam

III

Một số tôn giáo ở Việt Nam

IV

Lắng nghe lịch sử

III.

MỘT SỐ TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM

❊

Việt Nam là quốc gia đa tôn giáo.

Các tôn giáo cùng tồn tại và bình đẳng với nhau

Gồm:

• Tôn giáo du nhập từ bên ngoài.
• Tôn giáo bản địa.

01

Tìm hiểu về Nho giáo.

02

Tìm hiểu về Phật giáo.

03

Tìm hiểu về Cơ đốc giáo.

04

Tìm hiểu về Đạo giáo.

05

Tìm hiểu về một số tôn giáo khác.

Nhóm

2. Phật giáo

Hình 1.10. Chùa Dâu, nơi sớm tiếp nhận

Phật giáo ở Việt Nam (Thuận Thành, Bắc Ninh)

2. Phật giáo

Chia lớp thành 5 nhóm và thực hiện nhiệm vụ:

Khai thác Hình 1.10, mục Em có biết, thông tin mục 2b SGK tr.13, 14 và trả lời câu hỏi: Nêu những biểu hiện của Phật giáo trong đời sống văn hóa – xã hội qua trải nghiện, tham quan sinh hoạt của các chùa ở địa phương em.

Nhóm 2:

a. Nguồn gốc của Phật giáo:

• Nguồn gốc: Ấn Độ.
• Thời gian: TK VI TCN.
• Hình thành nhiều tông phái và học phái, có ảnh hưởng đến đời sống văn hóa – xã hội của mỗi quốc gia.

Tượng Đức Phật

Siddhartha Gautama –

người sáng lập ra Phật giáo.

Tháp Mahabodhi, là một trong 4 thánh tích của Phật Thích-ca, nơi ông đã chứng đạo.

b. Phật giáo Việt Nam:

• Thời gian du nhập: đầu Công nguyên.
• TK VI – IX: tiếp tục được truyền bá.

Nam tông

Bắc tông

• Triết lí:

Từ bi

Bình đẳng

Bác ái

Hướng con người hành thiện

Lộ trình Phật giáo truyền bá về phương Đông

Hướng truyền giáo của Phật giáo Bắc truyền vào Đông Á.

Hướng truyền giáo của Phật giáo Nam truyền vào Đông Nam Á.

Quá trình phát triển

Bích họa 18 vị La Hán ở hang Liên Hoa, Ninh Bình có niên đại từ thời Đinh, Lý.

Thời Lý – Trần

• Phát triển mạnh mẽ.
• Giữ vị trí quốc giáo.

Thời Lê sơ

• Suy giảm vị thế.
• Vẫn có sức ảnh hưởng lớn.

Chùa Nhất Trụ ở khu di tích cố đô Hoa Lư, nơi có thạch kinh cổ nhất Việt Nam

Tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích, Bắc Ninh được xây dựng vào thời Lý

Chùa Hoa Yên trên núi Yên Tử, nơi khai sinh Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử

Tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn trên núi Yên Tử

• Đạo Phật để lại dấu ấn khắp thành thị, nông thôn bằng hệ thống chùa, tháp.
• Các ngôi chùa là nơi sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo, đóng vai trò là một trung tâm văn hoá hướng con người đến các giá trị chân, thiện, mĩ.

• Trong quá trình du nhập và phát triển, Phật giáo đã chứng tỏ là một tôn giáo hoà bình, dung hợp với tín ngưỡng truyền thống của người Việt.
• Tinh thần Từ - Bi - Hỉ - Xả đã giáo dục con người biết sống vị tha, hoà hợp, coi trọng bình đẳng và tiến bộ xã hội”.

Mở rộng kiến thức

(Ban Tôn giáo Chính phủ, Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam, NXB Tôn giáo, Hà Nội, 2022, tr. 13)

Toàn cảnh chùa Thiên Mụ (Huế)

Tháp Phổ Minh (Nam Định)

Tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc)

Tháp Báo Thiên (Hà Nội)

Chùa Trấn Quốc – biểu tượng tâm linh

và văn hóa của Hà Nội

Chùa Tây Phương (Hà Nội)

– Đệ nhất cổ tự

Chùa Keo (Thái Bình) – cổ tự trăm năm nơi tả ngạn sông Hồng

Khóa tu mùa hè tại chùa Đình Quán (Hà Nội)

Chùa Linh Ứng Sơn Trà, Bãi Bụt (Đà Nẵng) –

nơi có tượng Phật cao nhất Việt Nam

Chùa Long Sơn (Nha Trang) –

nơi có tượng Phật lớn nhất Việt Nam

Chùa Đại Tòng Lâm (Vũng Tàu) – nơi có nhiều tượng phật nhất Việt Nam với hơn 10.000 tượng.

Chùa Hội Khánh (Bình Dương) - ngôi chùa có tượng Phật nằm dài nhất Châu Á.

Một số cơ sở thờ tự của Phật giáo đã trở thành những căn cứ nuôi giấu cán bộ cách mạng trong thời kì vận động.

Em có biết?

Trong kháng chiến chống Pháp

Chùa Tư Khánh là cơ sở nuôi giấu nhiều cán bộ cách mạng của phường Đông Ngạc và cũng là ngôi chùa duy nhất ở Hà Nội được tặng danh hiệu “Toàn gia kháng chiến”.

Chùa Linh Quang – Hà Nội

Chùa là địa điểm bí mật cất giấu tài liệu, vũ khí, nuôi dưỡng cán bộ, chiến sĩ biệt động từ hậu phương vào nội thành hoạt động Cách mạng, từ nội thành ra vùng kháng chiến.

Chùa Ninh Cường – Nam Định

Chùa từng là nơi hội họp của tổ chức cách mạng, dân quân du kích, cất giấu vũ khí và bộ đội trong kháng chiến chống Pháp.

Chùa Cổ Lễ, Nam Định

Chùa Cổ Lễ, Nam Định

• Chùa Cổ Lễ là cơ sở nuôi giấu cán bộ, du kích và bộ đội chủ lực Sư đoàn 320, Đại đội 91 của tỉnh, Đại đội 75 huyện Trực Ninh.
• Ngày 27-2-1947, nhà chùa đã làm lễ “cởi áo cà sa khoác chiến bào” cho 27 nhà sư tham gia kháng chiến chống Pháp.
• Đoàn quân đồng thanh ca vang bài “Tiến lên đường, tới sa trường”.

Trong kháng chiến chống Mỹ

• Nhiều nhà sư, phật tử trực tiếp tham gia đấu tranh, kháng chiến.

Khu di tích Đền, Chùa Nam Lạng là nơi tiễn đưa con em địa phương lên đường nhập ngũ. Đền Nam Lạng hiện nay còn trưng bày bảo tàng về “truyền thống đấu tranh cách mạng” của huyện Trực Ninh từ năm 1965 đến 1968.

Chùa Nam Lạng, Trực Ninh, Nam Định

Bồ tát Thích Quảng Đức tự thiêu giữa đại lộ Phan Đình Phùng - Lê Văn Duyệt (nay là đường Nguyễn Đình Chiểu - Cách Mạng Tháng 8, Quận 3, TP HCM)

• Thời gian: 11/6/1963.
• Địa điểm: ngã tư Lê Văn và Phan Đình Phùng, Sài Gòn.
• Sự kiện: Hòa thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu để phản đối sự đàn áp Phật giáo của chính quyền Việt Nam Cộng hòa.
• Ảnh hưởng: Tấm ảnh Hòa thượng tự thiêu đã được truyền đi khắp thế giới và gây sự chú ý đặc biệt tới chính sách của chế độ Ngô Đình Diệm.

Bồ tát Thích Quảng Đức

--------------- Còn tiếp ---------------