Giáo án điện tử ngữ văn 10 chân trời tiết: Tranh đông hồ- Nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

1. Theo bạn, thế nào là một di sản văn hoá? Hãy nói về giá trị một di sản văn hoá của địa phương hoặc đất nước mình mà bạn quan tâm.
2. Đã bao giờ bạn xem tranh Đông Hồ và tìm hiểu về cách thức, quá trình chế tác nên những bức tranh ấy chưa? Kể tên một số bức tranh và chia sẻ những điều bạn biết với bạn cùng nhóm.

• Di sản văn hóa là di sản hiện vật vật thể và phi vật thể của một nhóm hay xã hội kế thừa từ các thế hệ trước.
• Di sản văn hóa bao gồm:
• Tài sản văn hóa (như các tòa nhà, cảnh quan, di tích, sách, tác phẩm nghệ thuật và các hiện vật),
• Văn hóa phi vật thể (như văn hóa dân gian, truyền thống, ngôn ngữ và kiến thức)
• Di sản tự nhiên (bao gồm cảnh quan có tính văn hóa quan trọng và đa dạng sinh học).
• TIẾT:

TRANH ĐÔNG HỒ

 NÉT TINH HOA CỦA VĂN HÓA DÂN GIAN VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm
3. Đọc văn bản
4. TÌM HIỂU CHI TIẾT
5. Tranh Đông Hồ
6. Đặc điểm nghệ thuật qua văn bản

• TỔNG KẾT
  1. Nội dung
  2. Giá trị nghệ thuật
  3. TÌM HIỂU CHUNG
  4. Tác phẩm

Thảo luận cặp đôi

Em hãy trình bày hoàn cảnh xuất xứ văn bản Tranh Đông Hồ - Nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam.

Nhóm biên soạn tổng hợp từ:

• “Tranh dân gian Đông Hồ - Đông Hồ Folk Paintings” của An Chương.
• “Tranh Đông Hồ - Nét tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam” của Khánh An.
• Em hãy xác định thể loại và phân chia bố cục văn bản?

2. Đọc văn bản

• Thể loại: Văn bản thông tin
• Bố cục: 5 phần

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Tranh Đông Hồ

Thảo luận cặp đôi

• Em có nhận xét gì về đề tài, chất liệu giấy vẽ, màu sắc của tranh Đồng Hồ.
• Hãy chỉ ra các công đoạn chính của quá trình chế tác một bức tranh Đông Hồ được nêu trong văn bản.
• Tranh Đông Hồ được bán trong dịp nào?
• Xác định nội dung các mục 1, 2, 3 của văn bản. Nội dung các mục này đã bổ sung thông tin cho nhau và góp phần thể hiện thông tin chính của văn bản như thế nào?
• Đề tài
• Quen thuộc, bình dị: gà, lợn, trâu, bò, ...; những góc khuất của đời sống nông thôn
• Chất liệu
• Giấy điệp, chổi lá thông để quét lên.
• Màu sắc
• Bốn gam màu chủ đạo: Màu đen, màu xanh, màu vàng, màu đỏ, gỗ vang; ...

Các công đoạn hoàn thành tranh:

            Vẽ mẫu

Căn lại rõ ràng từng nét, bảng màu bằng mực nho lên giấy bản mỏng rồi xếp vào bản khắc gỗ.

Khi in, đặt xấp giấy in trước mặt; tay phải cầm “tay co” đóng sau lưng ván in, úp ván xuống “bìa” để quét đẫm màu; úp mặt ván khắc đã thấm màu lên mặt giấy; lật ngửa ván khắc lên.

Thợ in lấy xơ mướp xoa đều lưng mặt giấy để màu mực thấm đều; bóc từ giấy khỏi ván in; số màu của tranh tương ứng với số lần in.

- Các công đoạn hoàn thành tranh:

• Xác định đề tài của văn bản? Chỉ ra một số đoạn, mục có lồng ghép yếu tố miêu tả hoặc biểu cảm trong văn bản và nêu mục đích của việc lồng ghép ấy.
• Đoạn in nghiêng ở đầu văn bản được gọi là gì? Đoạn văn in nghiêng này có vai trò thế nào đối với việc truyền tải thông tin chính của văn bản?

2. Đặc điểm nghệ thuật qua văn bản

• Đề tài của văn bản trên: Tranh dân gian Đông Hồ.
• Một số đoạn, mục có lồng ghép yếu tố miêu tả hoặc biểu cảm trong văn bản:
• “Giấy in tranh Đông Hồ...in tranh Đông Hồ” (mục 2).
• Miêu tả về sự rộn ràng buổi chợ tranh Tết: “Mỗi năm một lần…trong đình làng.”

→ Thể hiện rõ ràng,thiết thực thông tin; thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết

Nhan đề, các đề mục có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện thông tin chính trong văn bản trên?

Nhan đề, sa-pô và đề mục giúp các thông tin chính trong văn bản được thể hiện rõ ràng, mạch lạc, tuân theo một bố cục hợp lí, đầy đủ, không lộn xộn.