Giáo án điện tử ngữ văn 10 chân trời tiết: Văn bản 2 - Huyện trìa xử án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

1. Các em biết gì về các con vật như nghêu, sò, ốc, hến, hà, hàu, trìa,...?
2. Các em nghĩ thế nào khi tên các con vật này được dùng để đặt tên cho các nhân vật trong tác phẩm văn học?

VĂN BẢN 2 - HUYỆN TRÌA XỬ ÁN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến
3. Tác phẩm
4. TÌM HIỂU CHI TIẾT
   1. Lời thoại và mâu thuẫn – xung đột kịch trong văn bản tuồng đồ
   2. Nhân vật Huyện Trìa
   3. Tiếng cười dân gian qua vở tuồng.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung
2. Nghệ thuật
3. TÌM HIỂU CHUNG
4. Tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến

Dựa vào phần đọc văn bản và tìm hiểu ở nhà, các em hãy giới thiệu về vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến và đoạn trích Huyện Trìa xử án.

1. Nghêu, Sò, Ốc, Hến thuộc loại tuồng đồ (tuồng hài), châm biếm sâu sắc nhiều thói hư tật xấu trong xã hội và lật tẩy bộ mặt xấu xa của một số kẻ thuộc bộ máy cai trị ở địa phương trong xã hội xưa.
2. Đây là tác phẩm tiêu biểu trong di sản tuồng truyền thống và là vở tuồng đồ thuộc loại đặc sắc nhất.
3. Tác phẩm

• Trích từ vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến, là lớp XIII của vở tuồng, nhan đề do người biên soạn đặt.
• Văn bản in trong Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 12, Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, NXB Khoa học xã hội, năm 2000, trang 534 - 538.

Nhiệm vụ:

• Các em hãy phân vai đọc theo nhân vật trong văn bản.
• Sau khi đọc, các em hãy xác định thể loại và chia bố cục văn bản.

Chú ý khi đọc:

• Ngữ điệu
• Cử chỉ
• Thể loại: tuồng đồ
• Bố cục: 2 phần

Phần 1:

Từ đầu đến “bày thiệt nào”

Lời thoại nhân vật huyện Trìa.

Phần 2:

Còn lại

Quá trình xử án.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Lời thoại và mâu thuẫn – xung đột kịch trong văn bản tuồng đồ

Thảo luận cặp đôi

Các em hãy đọc văn bản, thảo luận với các bạn và xác định đặc điểm ngôn ngữ kịch trong văn bản Huyện trìa xử án bằng việc trả lời các câu hỏi sau.

1. Các em hãy nêu ví dụ về lời đối thoại, độc thoại, bàng thoại của nhân vật và lời chỉ dẫn sân khấu.
2. Các em hãy cho biết nhân vật nào có số lượt lời nhiều nhất và giải thích lí do.

Nhân vật Huyện Trìa

Là nhân vật có số lượt lời nhiều nhất (6 lượt lời) cùng với Đề Hầu, Thị hến, vợ chồng Trùm Sò

Vì Huyện Trìa là người cầm cân nảy mực, vừa ba hoa, vừa muốn làm ra vẻ công minh vừa muốn tán tỉnh, lấy lòng Thị hến, lấn át Đề hầu, dọa dẫm Trùm Sò…

Huyện Trìa nắm giữ, thích nói gì thì nói, miệng nhà quan có gang, có thép… à ngụ ý của tác giả dân gian muốn lật tẩy bản chất của y.