Giáo án điện tử ngữ văn 10 chân trời tiết: Lỗi dùng từ và cách sửa

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Trong quá trình viết văn, các em có gặp phải lỗi như lặp từ, dùng từ không đúng hoàn cảnh không? Hãy chia sẻ cùng cả lớp.

TIẾT …:

LỖI DÙNG TỪ VÀ CÁCH SỬA

1. Các em hãy đọc phần Tri thức ngữ văn (trang 64) và cho biết những lỗi dùng từ thường gặp trong văn bản.
2. Lỗi lặp từ: dùng nhiều lần một từ trong câu hoặc trong những câu liền kề nhau khiến cho câu văn, đoạn văn trở nên nặng nề.
3. Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.
4. Lỗi dùng từ không đúng nghĩa.
5. Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp.
6. Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản.

Thảo luận cặp đôi

2. Các em hãy quan sát các ví dụ trong SGK và chỉ ra lỗi sai, sau đó sửa lại các lỗi cho đúng
3. Truyện thần thoại có rất nhiều yếu tố tưởng tượng kì thú nên em rất thích đọc truyện thần thoại.

• Lược bỏ hoặc thay thế từ ngữ bị lặp bằng từ ngữ khác: Truyện thần thoại có rất nhiều yếu tố tưởng tượng kì thú nên em rất thích đọc thể loại này.

2. Anh ấy đã kịp thời khắc phục những thiếu sót của mình.

• Sửa lại từ cho đúng với hình thức ngữ âm.
• Trong câu trên, chúng ta phải dùng từ “thiếu sót”

Ví dụ

3. Những kiến thức về thơ thầy giáo truyền tụng, chúng em đều rất hứng thú.

• Từ “truyền tụng” thường được dung với ý nghĩa “truyền miệng cho nhau với lòng ngưỡng mộ”.
• Trong trường hợp này chúng ta không dùng từ truyền tụng”.
• Thay thế từ đúng nghĩa bằng cách thay từ “truyền tụng” bằng “truyền đạt”.

4. Chúng tôi rất quan tâm vấn đề ô nhiễm môi trường.

• Từ “quan tâm” không thể kết hợp trực tiếp với cụm từ “vấn đề ô nhiễm môi trường” mà cần có một quan hệ từ “đến” hoặc “tới”.
• Thêm, bớt, thay thế từ ngữ cho phù hợp với khả năng kết hợp của từ.
• Cần thêm từ “đến” hoặc “tới” sau từ “quan tâm”: Chúng tôi rất quan tâm đến vấn đề ô nhiễm môi trường.

Ví dụ

5. Trong bản kiểm điểm, học sinh viết: Nhỏ Lan đã méc cô giáo vụ em và Nam gây lộn trong giờ giải lao.

• Các từ ngữ “nhỏ”, “méc”, “vụ”, “gây lộn” không phù hợp với kiểu văn bản.
• Thay thế từ ngữ phù hợp: Bạn Lan đã nói với cô giáo chuyện em và Nam tranh cãi trong giờ giải lao.

LUYỆN TẬP

Thảo luận nhóm

1. Các em hãy trao đổi với các bạn, tìm và sửa lỗi dùng từ ở các trường hợp trong SGK

Gợi ý

1. Thời cơ đã chín mùi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

• Lỗi dùng từ không đúng với hình thức ngữ âm.
• Cách sửa: Thay từ "chín mùi" bằng "chín muồi".

1. Nó không giấu giếm với ba mẹ chuyện gì.

• Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp.
• Từ "giấu giếm" không thể kết hợp với quan hệ từ "với".
• Cách sửa: bỏ từ "với".