Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 1 Viết: Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện (Những đặc điểm trong phong cách kể của tác giả)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Trong chương trình học, em có ấn tượng với tác phẩm truyện nào nhất? Nêu lí do vì sao em lại ấn tượng với tác phẩm đó?

BÀI 1: CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN TRONG TRUYỆN KỂ

Viết: Văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện

NỘI DUNG BÀI HỌC

TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN

ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO

THỰC HÀNH VIẾT THEO CÁC BƯỚC

VIẾT BÀI

XEM VÀ CHỈNH SỬA

HOẠT ĐỘNG 1. TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN

Theo em, một văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện cần đảm bảo các yêu cầu gì?

TRẢ LỜI

Một văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện cần đảm bảo các yêu cầu sau:

ð Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm truyện được chọn để phân tích.

Chú ý: Nêu khái quát các phương diện làm nên tính nghệ thuật của tác phẩm mà bài viết sẽ đi sâu phân tích.

ð Nếu được và phân tích một cách cụ thể, rõ ràng về các phương diện nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.

• Nghệ thuật sáng tạo tình huống.
• Xây dựng cốt truyện.
• Những nét đặc sắc của hình tượng người kể chuyện.
• Cách tổ chức trần thuật.
• Lời văn.
• Giọng điệu.

ð Nêu nhận định đánh giá về tác phẩm truyện dựa trên các lí lẽ và bằng chứng thuyết phục với những phân tích có chiều sâu hay thể hiện góc nhìn mới mẻ.

ð Khẳng định giá trị của tác phẩm được chọn để phân tích.

HOẠT ĐỘNG 2. ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO

Đọc bài viết tham khảo Một vài nét về nghệ thuật tự sự của Nam Cao trong truyện ngắn Đời thừa và thực hiện những yêu cầu sau:

1. Nghệ thuật tự sự của Nam Cao trong truyện ngắn Đời thừa có những phương diện đáng chú ý nào?
2. Khi phân tích từng phương diện làm nên sức hấp dẫn của nghệ thuật tự sự trong Đời thừa người viết đã đi theo trình tự nào?
3. Bạn có thể học hỏi được điều gì từ cách phân tích các phương diện của nghệ thuật tự tự trong Đời thừa? Điều gì ở bài viết chưa làm bạn thỏa mãn?

GỢI Ý

Nghệ thuật tự sự trong truyện ngắn của Nam Cao thể hiện ở phương diện sau:

Tổ chức mạch truyện

Người kể chuyện

Lối trần thuật hướng nội

Thái độ của người kể chuyện với nhân vật

Đặc điểm của lời trần thuật

HOẠT ĐỘNG 3. THỰC HÀNH VIẾT THEO CÁC BƯỚC

GỢI Ý

Bước 1: Chuẩn bị viết

• Lựa chọn một tác phẩm truyện để lại cho bạn nhiều ấn tượng về cách kể chuyện.
• Xem lại tri thức về truyện trong SGK ngữ văn 10 và trong bài học này.

Em có thể chọn các đề tài như:

1. Phân tích nghệ thuật xây dựng tình huống và nhận vật trong một tác phẩm truyện.
2. Phân tích đặc điểm, vai trò và chức năng của người kể chuyện trong tác phẩm truyện.
3. Phân tích cách xây dựng truyện kể của một tác phẩm truyện ( cách tổ chức hệ thống sự kiện, điểm nhìn, lời văn).

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

• Tìm hiểu hoàn cảnh ra đời tác phẩm, mối liên hệ giữa tác phẩm với nhà văn cùng bối cảnh thời đại, các khuynh hướng, trường phái nghệ thuật liên quan.
• Xác định các phương diện cụ thể trong cách kể chuyện của tác phẩm mà bài viết sẽ đi sâu vào phân tích.

Chú ý phân tích hiệu quả của các phương thức, phương tiện nghệ thuật đã giúp bộc lộ cảm quan về đời sống của nhà văn cũng như khơi gợi suy tưởng và hứng thú diễn giải ở người đọc.

• Đánh giá giá trị của tác phẩm bạn đã chọn trên phương diện nghệ thuât:
  • Tác phẩm có vị trí như thế nào trong sự nghiệp của nhà văn?
  • Nó đã tạo nên đột phá gì trong cách biểu đạt đời sống, đem đến những ấn tượng, xúc động thẩm mỹ mới mẻ như thế nào?

GỢI Ý

Mở bài

• Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm nghệ thuật bạn sẽ phân tích.
• Nêu khía cạnh trong nghệ thuật của tác phẩm mà bài viết sẽ tập trung làm rõ.

Thân bài

Căn cứ vào việc xác định các yếu tố làm nên tính nghệ thuật của tác phẩm truyện mà bạn chọn phân tích, triển khai bài viết thành các luận điểm tương ứng

• Khi phân tích các yếu tố này có thể đi theo trình tự: miêu tả yếu tố đó, chỉ ra chức năng, vai trò của nó.
• Đánh giá hiệu quả của nó.

Kết bài

Khẳng định giá trị nghệ thuật của tác phẩm truyện.

HOẠT ĐỘNG 4: VIẾT BÀI