Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 1 Đọc 2: Chí Phèo

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Có thể bạn đã từng nghe thấy người ta gọi tính cách hay cách ứng xử của một ai đó là “Chí Phèo”. Cách gọi ấy đã hàm ẩn sự đánh giá như thế nào đối với tính cách hay cách ứng xử này?

Em hãy theo dõi đoạn video về Chí Phèo sau

Những người bị gọi với cái tên Chí Phèo thường là những người hay nghiện rượu, say xỉn, không chịu khó làm ăn, bòn rút tiền của của vợ con, không phải một người tử tế, thích gây sự và khiến người khác đau khổ.

BÀI 1: CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN TRONG TRUYỆN KỂ

VĂN BẢN 2: CHÍ PHÈO

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐỌC VĂN BẢN

KHÁM PHÁ VĂN BẢN

LUYỆN TẬP

VẬN DỤNG

01 ĐỌC VĂN BẢN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Nam Cao và đoạn trích Chí phèo?

1. Tác giả
2. Cuộc đời – sự nghiệp

Nam Cao (1917 – 1951)

Tên khai sinh là Trần Hữu Tri, quê ở làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, Phủ Lý Nhân ( nay là xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân) tỉnh Hà Nam.

Trước CM8 ông từng làm nhiều nghề để kiếm sống: dạy học, gia sư, viết văn… Sau CM ông tích cực tham gia hoạt động báo chí văn nghệ phục vụ cuộc sống mới.

Đề tài của ông thường xoay quanh cuộc sống cơ hàn của người nông dân và các bi kích của tầng lớp tri thức nghèo ở thành thị.

Các sáng tác chính

Tác phẩm “Chí Phèo”

• Truyện ngắn Chí Phèo được xây dựng trên một số nguyên mẫu tại làng Đại Hoàng.
• Tác phẩm tên là Cái lò gạch cũ.
• Năm 1941 nhà xuất bản Đời mới tại Hà Nội in một tập truyện ngắn riêng của Nam Cao, người viết lời tựa cho cuốn sách đã đổi tên thành Đôi lứa xứng đôi.
• Khi in lại trong tập Luống Cày, Nam Cao đã đặt tên mới cho tác phẩm là Chí Phèo.

02 KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Nhiệm vụ 1: Tóm tắt và bố cục văn bản

Dựa vào nội dung đã chuẩn bị để trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Chí Phèo:

• Xác định bố cục của đoạn trích?
• Tóm tắt cốt truyện của đoạn trích?

Bố cục

Từ đầu đến hết phần tóm tắt đoạn tỉnh lược thứ nhất: Tiếng chửi của Chí Phèo và sự hé lộ lai lịch đặc biệt về nhân vật

Tiếp đó đến phần tóm tắt đoạn tỉnh lược thứ hai: Hành xử của Chí Phèo sau khi ra từ và quá trình Chí Phèo trở thành công cụ trong tay Bá Kiến.

Tiếp đến máu vẫn còn ứ ra: Sự thức tỉnh của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở và hành động đòi lương thiện

Còn lại: Phản ứng của mọi người về cái chết của Chí Phèo.

Tóm tắt

Chí Phèo bị bỏ rơi ngay từ khi chào đời. Chí lớn lên ở làng Vũ Đại , đi ở đợ cho nhà Bá Kiến rồi bị đi tù vì một lí do không rõ.

Khi ra tù Chí Phèo biến thành một con người khác cả về nhân hình lẫn nhân tính. Việc đầu tiên hắn làm là sang nhà Bá Kiến đòi nợ.

Chí trượt dài trên con đường tha hóa cho đến khi gặp Thị Nở. Nhờ có tình thương của Thị Nở, Chí Phèo muốn sống một cuộc đời lương thiện như những người bình thường khác trong làng Vũ Đại.

Thị Nở không thắng được những định kiến xã hội về Chí Phèo nên cự tuyệt tình cảm của hắn. Chí Phèo tìm đến nhà Bá Kiến để đòi lương thiện. Hắn giết chết Bá Kiến rồi tự kết liễu cuộc đời mình.

Nhiệm vụ 2: Hình ảnh làng Vũ Đại

Dựa vào nội dung đã chuẩn bị để trả lời các câu hỏi sau:

• Hình ảnh làng Vũ Đại được hiện lên như thế nào qua nét bút của Nam Cao?
• Mối xung đột nào đã được thể hiện trong tác phẩm?

1. Hình ảnh làng Vũ Đại qua ngòi bút của Nam Cao

• Là không gian nghệ thuật của tác phẩm, là một lát cắt điển hình cho nông thôn Bắc Bộ Việt Nam trước CMT8.
• Xã hội làng Vũ Đại là một xã hội có tôn ti, trật tự nghiêm ngặt.

2. Mối xung đột được thể hiện trong tác phẩm

Xung đột thứ nhất:

Xung đột nội bộ của bọn cường hào ác bá. Chúng ngấm ngầm chia rẽ dùng mọi thủ đoạn nhè từng chỗ hở để trừng trị nhau.

Xung đột thứ hai

Xung đột giữa bọn cường hào ác bá

Những người nông dân hiền lành lương thiện

> Chúng bóc lột người nông dân đến tận xương tủy, dồn họ vào đường cùng để rồi rơi vào bi kịch tha hóa, bi kịch bị tước đoạt quyền làm người.

KẾT LUẬN

• Chỉ với một vài chi tiết chọn lọc kĩ lưỡng sắp đặt rải rác tưởng như ngẫu nhiên mà lại có tính quy luật.
• Nam Cao đã dựng lên một làng Vũ Đại sống động hết sức ngột ngạt, đen tối.

ð Đó chính là hoàn cảnh điển hình vừa sản sinh vừa tác động làm bộc lộ tính cách điển hình đó là Chí Phèo.

Nhiệm vụ 3: Nhân vật Bá Kiến