Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 6 Đọc 1: Tác giả Nguyễn Du

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy xem video sau và cho biết:

Bạn có cảm nhận gì về bài hát “Kiều Ngưng Bích” - Phan Ann, Bảo Jen & Mons lấy cảm hứng từ Truyện Kiều của Nguyễn Du?

Bài 6: Nguyễn Du – “Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”

Văn bản

TÁC GIA NGUYỄN DU

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tri thức Ngữ văn

1. Giao lưu sáng tạo trong văn học trung đại Việt Nam
2. Truyện thơ Nôm

1. Tìm hiểu chung

Văn bản “Tác gia Nguyễn Du”

III. Tìm hiểu chi tiết

1. Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du
2. Truyện Kiều

1. Tổng kết

Những đóng góp quan trọng của Nguyễn Du đối với nền văn học dân tộc

1. TRI THỨC NGỮ VĂN

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày hiểu biết về giao lưu và sáng tạo trong văn học trung đại Việt Nam.
• Nêu khái niệm và những đặc điểm chính của truyện thơ Nôm.

1. Giao lưu sáng tạo trong văn học trung đại Việt Nam

Trong thời trung đại, Việt Nam nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng giao thoa của hai nền văn hoá lớn là Trung Hoa và Ấn Độ.

Sự phát triển của văn học Việt Nam gắn liền với việc tiếp biến thành tựu văn hoá, văn học của hai nền văn hoá này để chủ động tạo nên những giá trị có tính đặc thù, thể hiện được bản sắc văn hoá, ý thức độc lập, tự cường của dân tộc.

Sự giao lưu và sáng tạo trong lĩnh vực văn học: tư tưởng, ngôn ngữ – văn tự, thể loại, chất liệu thơ văn…

Việc giao lưu và sáng tạo trong văn học trung đại Việt Nam luôn diễn ra trên nguyên tắc:

• Lựa chọn tinh hoa.
• Chủ động “Việt hoá” các yếu tố ngoại lai.
• Để phù hợp với bản sắc và tinh thần văn hoá dân tộc.

2. Truyện thơ Nôm

Khái niệm

Là loại hình tự sự độc đáo của văn học trung đại Việt Nam.

Kết hợp phương thức tự sự và trữ tình.

Viết bằng chữ Nôm.

Chủ yếu sử dụng thể lục bát hoặc song thất lục bát.

Phân loại (2 loại)

Truyện thơ Nôm bình dân:

• Phần lớn khuyết danh, các Nho sĩ, trí thức bình dân.
• Cốt truyện: văn học dân gian, từ đời sống thực tế.
• Hình thức nghệ thuật thô mộc, nhưng bình dị, hồn nhiên.

Truyện thơ Nôm bác học: 

• Hầu hết có tên tác giả, những Nho sĩ quý tộc, học vấn uyên bác.
• Cốt truyện: văn học Trung Quốc hoặc mang tính tự thuật.
• Hình thức nghệ thuật: trau chuốt, điêu luyện (một số tác phẩm cầu kì, khó hiểu).

Đề tài, chủ đề

Đề tài, chủ đề của truyện thơ Nôm rất rộng mở:

• Tôn giáo, lịch sử, xã hội, cuộc sống đời thường.
• Đặt ra nhiều vấn đề bức thiết của thời đại

Nổi bật là cảm hứng:

• Khẳng định tình yêu tự do và cuộc đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đình.
• Tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ.
• Tố cáo, phê phán xã hội đương thời.
• Thể hiện khát vọng công lí, công bằng..