Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 5 Đọc 2: Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Đã bao giờ bạn tự hỏi: “Tôi là ai? Uớc mơ lớn nhất của tôi là gì? Tôi có thể làm gì để đạt được ước mơ ấy?”. Hãy chia sẻ với các bạn những suy nghĩ đó của mình.

Bài 5: Nhân vật và xung đột trong bi kịch

[Văn bản 2]

Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung

1. Đặc trưng của bi kịch
2. Tác giả
3. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chi tiết

1. Tìm hiểu một số yếu tố của bi kịch
2. Phân tích chi tiết tiêu biểu, đề tài, sự kiện.

III. Tổng kết

TÌM HIỂU CHUNG

1. Đặc trưng của bi kịch

Xem lại phần chuẩn bị về mục Tri thức ngữ văn và làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ: Trình bày đặc trưng của bi kịch.

Nêu một số nét cơ bản về tác giả và xuất xứ và tóm tắt nội dung của văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.

2. Tác giả

Nguyễn Huy Tưởng

(1912 – 1960)

• Là một nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng ở Việt Nam.
• Cha đẻ của những vở kịch nổi tiếng như: Vũ Như Tô, Bắc Sơn, Sống mãi với Thủ đô,…
• Văn của ông luôn mộc mạc, giản dị và gần gũi với cuộc sống con người.
• Quan điểm sáng tác:

“Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi.”

3. Tác phẩm

• Vũ Như Tô là vở kịch lịch sử năm hồi viết về một sự kiện xảy ra ở Thăng Long khoảng năm 1516 – 1517, dưới triều Lê Tương Dực.
• Đoạn trích "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" thuộc hồi V, hồi cuối cùng của tác phẩm.

TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Một số yếu tố của bi kịch

THẢO LUẬN NHÓM

Dựa vào phần chuẩn bị ở nhà, trả lời những câu hỏi sau:

• Qua hệ thống nhân vật ở các lớp kịch, hãy xác định những xung đột cơ bản của tác phẩm.
• Chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt trong tính cách của hai nhân vật Đan Thiềm, Vũ Như Tô trước tình huống bạo loạn nguy hiểm đối với sinh mệnh của Cửu Trùng Đài và đối với bản thân họ. Cho biết Vũ Như Tô mang những đặc điểm nào của nhân vật chính của bi kịch?
• Nhận xét về ngôn ngữ đối thoại, độc thoại của hai nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm qua các lớp kịch.
• Nhắc lại khái niệm chủ đề. Theo bạn, bi kịch Vũ Như Tô là tác phẩm có một chủ đề hay nhiều chủ đề? Điều đó đã được thể hiện trong Hồi V (Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài) như thế nào?

NHẬN XÉT

• Hồi V là cao trào của vở kịch nên hội tụ xung đột giữa 2 phe:

Phe triều đình

Cách ứng xử của Đan Thiêm

Phe khởi loạn

Cách ứng xử của Vũ Như Tô

Cái cao cả

Cái thấp kém

Khát vọng sáng tạo của nghệ sĩ

Thói hương lạc xa hoa của hôn quân bạo chúa

Triều đình của Lê Tương Dực

Phe Trịnh Duy Sản

Sự quên mình của Đan Thiêm

Khát vọng cháy bỏng của Vũ Như Tô