Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 2 Đọc 3: Con đường mùa đông

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Hãy hình dung những trở ngại tinh thần mà một người độc hành trên đường lạnh vắng có thể phải đối diện. Theo bạn để vượt qua những trở ngại đó người ta có thể làm gì?

Gợi ý

Khi phải một mình cô độc trên con đường lạnh vắng tâm trạng của mỗi người sẽ là sự cô đơn, buồn tủi. Nó khiến con người trở nên yếu đuối và dễ buông xuôi tất cả.

BÀI 2: CẤU TỨ VÀ HÌNH ẢNH

TRONG THƠ TRỮ TÌNH

BÀI ĐỌC 3:

CON ĐƯỜNG MÙA ĐÔNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Đọc văn bản

Khám phá văn bản

Luyện tập

Vận dụng

HOẠT ĐỘNG 1: ĐỌC VĂN BẢN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về tác giả tác phẩm

Dựa vào kiến thức đã chuẩn bị ở nhà, thực hiện những yêu cầu sau:

1. Trình bày hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm.
2. Bố cục bài thơ gồm có mấy phần?
3. So sánh phần dịch nghĩa và dịch thơ để thấy sự khác biệt.
4. Tác giả

A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 -1837)

• Người đặt nền móng cho văn học hiện thực Nga thế kỉ XIX.
• Sinh ra trong một gia đình trí thức quý tộc lâu đời, ông sớm bộc lộ thiên hướng văn chương bắt đầu sáng tác thơ văn từ khi lên bảy, tám tuổi.
• Tổng hòa những gì tinh túy nhất của văn hóa dân tộc, nhân loại và thời đại để trở thành người duy nhất nói tiếng nói mới – tiếng nói toàn nhân loại.
• Sáng tác:
  • Puskin để lại một di sản vô giá ở nhiều thể loại văn học.
  • Được mệnh danh là “mặt trời của thi ca Nga” với việc cống hiến 800 bài thơ trữ tình đặc sắc.
  • Ngôn từ trong thơ ông giản dị, trong sáng hàm súc.

2. Tác phẩm – Con đường mùa đông

12/1825

Cuộc khởi nghĩa do đông đảo người trí thức quý tộc tiến bộ lãnh đạo chống lại chế độ nông nô chuyên chế đã nổ ra rộng khắp nước Nga.

Đầu năm 1826

Cuộc khởi nghĩa bị Nga hoàng dập tắt.

Cuộc khởi nghĩa đã trở thành nguồn cảm hứng để Pu-skin sáng tác nên Con đường mùa đông.

BỐ CỤC

Khổ 1

Con đường mùa đông – nỗi buồn và nỗ lực vận động vượt qua trở ngại.

Khổ 2 – 6

Con đường mùa đông – cảnh vật và vận động tâm tưởng của người lữ hành

Khổ  7

Con đường mùa đông – vững bước hành trình cùng những điểm tựa tinh thần và ý thức về sứ mệnh.

3. So sánh bản dịch nghĩa và bản dịch thơ

Bản dịch thơ

Có ưu điểm về vần điệu, nhịp điệu có khả năng tác động mạnh đến cảm xúc người đọc song lời thơ dịch đôi khi xa với nguyên tác.

Bản dịch nghĩa

Thô ráp song lại có thể trung thành với nguyên tác hơn.

Khổ 1

Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra,
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn.

> Có hàm nghĩa vận động vượt qua sức cản.

Khổ 2

Trên đường mùa đông buồn tẻ
Xe tam mã lao nhanh,
Lục lạc đơn điệu
Mệt mỏi rung lên.

> Vượt qua những trở ngại của con đường khó đi mùa đông chứ không phải là băng đi một cách dễ dàng trên đường bằng phẳng.

Khổ 4

Không một ánh lửa, không một mái lều thẫm đen...

Rừng sâu và tuyết... Ngược chiều tối

Chỉ những cột sọc chỉ đường

Đơn độc rơi vào tầm mắt.

Tương phản về ánh sáng – màu sắc

> Tâm tưởng nhân vật trữ tình vận động về phía trước cùng cỗ xe bỏ lại sau những cột cây số.

Khổ 5

Buồn tẻ, sầu đau... Ngày mai, Nhi-na (Nhina),

Ngày mai, về với em yêu thương,

Tôi sẽ được quên mình nơi lò sưởi,

Được ngắm nhìn em không chán mắt.

> Lời than trong nguyên tác bao quát cả hai sắc thái khác nhau của nỗi buồn nhưng không có từ “cô lẻ” như bản dịch thơ.

Khổ 6

Kim đồng hồ vang tiếng

Sẽ hoàn tất vòng quay đều đặn của mình,

Và, xua đi xa lũ người phát ngấy,

Nửa đêm không rẽ chia đôi ta.

> Chỉ ra ý thức về quy luật vận động của thời gian xua đi lũ người phát ngấy mà không rẽ chia đôi lứa lúc nửa đêm để hạnh phúc tình yêu còn đọng lại.

Khổ 7

Sầu lắm, Nhi-na: con đường của tôi tẻ ngắt, Bác xà ích của tôi lặng yên thiu thiu ngủ,

Lục lạc đơn điệu,

Khuôn trăng mờ sương.

> Bị lược đi trong bản dịch thơ

HOẠT ĐỘNG 2: KHÁM PHÁ VĂN BẢN