Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 1 Đọc 1: Vợ nhặt

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em biết gì về nạn đói năm Ất Dậu 1945 xảy ra ở Việt Nam? Hãy nêu một số hiểu biết của em về nạn đói năm đó?

Em hãy theo dõi video về nạn đói năm Ất Dậu 1945

• Nạn đói năm 1945 có lẽ là một trong những dấu ấn khủng khiếp nhất của lịch sử Việt Nam.
• Số người chết nhiều không đếm xuể, tình trạng nạn đói trầm trọng nhất phải kể đến tại Thái Bình.
• Nguyên nhân của nạn đói bắt nguồn từ sự đàn áp bóc lột dã man của chế độ.

BÀI 1: CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN TRONG TRUYỆN KỂ

VĂN BẢN 1: VỢ NHẶT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu giới thiệu bài học và tri thức ngữ văn

Khám phá

Tri thức ngữ văn

Đọc văn bản

Khám phá văn bản

Luyện tập

Luyện tập

HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN

Dựa vào nội dung đã chuẩn bị, thực hiện những yêu cầu sau:

• Đọc phần Giới thiệu bài học, khái quát chủ đề Câu chuyện và điểm nhìn trong truyện kể.
• Nêu tên và thể loại các VB đọc chính và VB đọc kết nối chủ đề.

GIỚI THIỆU BÀI HỌC

Chủ đề Câu chuyện và điểm nhìn trong truyện kể bao gồm các văn bản truyện ngắn về đề tài người nông dân trước CMT8.

Mỗi hoàn cảnh được nhắc tới trong truyện đều là một mảnh đời trong xã hội cũ.

Tên và thể loại của các VB đọc chính và VB đọc kết nối chủ đề

HOẠT ĐỘNG 2: KHÁM PHÁ TRI THỨC NGỮ VĂN

Dựa vào nội dung phần Tri thức ngữ văn, em hãy cho biết:

• Truyện ngắn là gì?
• Em hãy nêu khái niệm về câu chuyện và điểm nhìn.

Truyện ngắn

Tên gọi của thể loại này thường gắn với một thể loại văn xuôi tự sự dung lượng ngắn gọn trỗi dậy mạnh mẽ ở châu Âu và Mỹ.

Có sự đa dạng và phong phú về đề tài nhưng về cơ bản nó quan tâm đến cuộc sống đương thời đến cái hàng ngày.

Câu chuyện

Là nội dung các tác phẩm tự sự bao gồm nhân vật, bối cảnh và sự kiện được sắp xếp theo trật tự thời gian.

Truyện kể gắn liền với câu chuyện nhưng không đồng nhất.

• Các sự kiên được tổ chức theo mạch kể của văn bản tự sự, gắn liền với vai trò của người kể chuyện.
• Hệ thống điểm nhìn.
• Lớp lời nghệ thuật.

Điểm nhìn

Người kể toàn tri

> Là hình thái người kể chuyện sớm hơn trong lịch sử văn học.

Người kể hạn tri

> Chỉ thật sự hiện diện trong các tác phẩm tự sự, không không phải lúc nào cũng định hướng cách nhìn nhận, lí giải của người đọc về tình huống cũng như các nhân vật trong truyện.

HOẠT ĐỘNG 3: ĐỌC VĂN BẢN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

Dựa vào nội dung đã đọc trình bày một số hiểu biết của em về tác giả Kim Lân và truyện ngắn Vợ nhặt?

1. Tác giả
2. Cuộc đời – sự nghiệp

Kim Lân ( 1920 - 2007)

Tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài, quê ở Bắc Ninh.

Ông bắt đầu sáng tác từ trước Cách mạng tháng 8 năm 1945. Tập trung chủ yếu vào  đề tài nông dân và nông thôn Bắc Bộ.

Năm 2001 ông được trao tặng giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

1. Tác phẩm

Nên vợ, nên chồng

( tập truyện ngắn 1955)

Con chó xấu xí

( tập truyện ngắn 1962)

Tuyển tập Kim Lân (1966)

> Truyện ngắn Vợ nhặt viết về nạn đói năm Ất Dậu 1945. Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết Xóm ngụ cư mà Kim Lân viết ngay sau CMT8.

HOẠT ĐỘNG 4: KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Nhiệm vụ 1: Nhan đề, bố cục và tình huống truyện

Thảo luận nhóm và trả lời những câu hỏi sau:

1. Em hiểu thế nào về nhan đề Vợ nhặt và nội dung câu chuyện?
2. Xác định bố cục truyện ngắn?
3. Tình huống truyện Vợ nhặt có gì đặc biệt?

NHAN ĐỀ

Vợ nhặt      =       Danh từ “vợ”       +       Động từ “nhặt”.

• Nhan đề có sự kết hợp bất thường về từ ngữ.
• Việc kết hợp từ này có thể làm cho độc giả có sự tò mò bởi đối tượng của hành động “nhặt” thường là các đồ vật.
• Việc nhặt được một cái gì đó có thể là một chuyện ngẫu nhiên, may rủi.

Việc một người “nhặt” được “vợ”

Cho phép người đọc phỏng đoán một tình huống khôi hài.

Liên hệ đến thân phận bé mọn, rẻ rúng của người phụ nữ, nhất là khi biết được bối cảnh của câu chuyện – nạn đói.

> Nhan đề cho phép ta dự đoán được tình huống truyện và nhân vật chính của truyện cũng như những sắc thái tâm lí mà truyện có thể gợi ra.

BỐ CỤC VĂN BẢN