HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về các thể của nước.

b. Cách thức thực hiện:

- GV yêu cầu HS quan sát hình 1 (SGK, trang 10).

- GV đặt câu hỏi: Em thấy nước ở đâu trong hình 1?

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV gợi ý thêm cho HS: Đây có phải là nước không? Trong cốc chỉ có nước nhưng ở hai thể khác nhau. Đó là những thể nào?

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét câu trả lời của HS và dẫn dắt vào bài học: Sự chuyển thể của nước (tiết 1).

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận biết các thể của nước

a. Mục tiêu: HS quan sát hình và nhận biết ba thể của nước: rắn, lỏng, khí (hơi).

b. Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS quan sát các hình 2a, 2b, 2c (SGK, trang 10).

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và cho biết các thể khác nhau của nước trong mỗi hình.

- GV dẫn dắt HS thảo luận bằng cách đặt câu các hỏi:

+ Có bao nhiêu thể của nước? Đó là những thể nào?

+ Ở hình nào nước ở thể lỏng? Ở hình nào nước ở thể rắn? Ở hình nào nước ở thể khí (hơi)?

- GV mời đại diện 1- 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV và HS nhận xét, rút ra kết luận: Nước có thể tồn tại dưới ba thể khác nhau là rắn, lỏng và khí (hơi).

Hoạt động 2: Sự chuyển thể của nước: đông đặc và nóng chảy

a. Mục tiêu: HS quan sát, nhận xét và đề xuất được thí nghiệm về sự đông đặc và nóng chảy của nước.

b. Cách tiến hành:

- GV chia lớp thành các nhóm 4 và giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm: Quan sát các hình 3a, 3b và 4a, 4b (SGK, trang 10).

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời các câu hỏi:

+ Nước ở hình 3a, 3b và 4a, 4b đang ở thể gì?

+ Ở hình 3a và 3b, sự chuyển thể gì đang xảy ra?

+ Ở hình 4a và 4b, sự chuyển thể gì đang xảy ra?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương các nhóm có câu trả lời đúng.

- GV yêu cầu mỗi nhóm hãy đề xuất phương án làm thí nghiệm về các sự chuyển thể của nước bằng cách đặt câu hỏi:

+ Cần thực hiện thí nghiệm như thế nào để nước ở thể lỏng chuyển thể thành nước ở thể rắn, và nước ở thể rắn chuyển thể để thành nước ở thể lỏng?

+ Nhiệt độ phải thay đổi như thế nào?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và đưa ra đáp án: Để nước ở thể lỏng vào ngăn đá tủ lạnh (nhiệt độ giảm) để nước từ thể lỏng chuyển thành nước ở thể rắn; để nước đá trong cốc ở nhiệt độ phòng (nhiệt độ tăng) để nước từ thể rắn chuyển thành nước ở thể lỏng.

- GV yêu cầu HS vẽ lại sơ đồ về các sự chuyển thể của nước ở các hình 3a, 3b; 4a, 4b và chia sẻ với bạn.

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong chia sẻ sơ đồ với các bạn. Các HS khác quan sát, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét chung và hướng dẫn HS rút ra kết luận.

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong nêu kết luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét câu trả lời và kết luận lại: Nước chuyển từ thể lỏng sang thể rắn gọi là sự đông đặc. Nước chuyển từ thể rắn sang thể lỏng gọi là sự nóng chảy.

Hoạt động 3: Sự chuyển thể của nước: bay hơi và ngưng tụ

a. Mục tiêu: HS nhận biết và có thể thực hiện được thí nghiệm về sự bay hơi và ngưng tụ của nước.

b. Cách tiến hành:

- GV chia lớp thành các nhóm 6 và yêu cầu mỗi nhóm quan sát hình 5 (SGK, trang 11).

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi:

+ Nước trong nồi đang ở thể gì?

+ Sự chuyển thể nào làm xuất hiện hơi nước phía trên nồi?

+ Sự chuyển thể nào làm xuất hiện nước ở dưới nắp nồi?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

-GV nhận xét, đưa ra đáp án:

+ Nước trong nồi đang ở thể lỏng. Hơi nước bay lên từ nồi là thể khí (hơi). Đó là sự bay hơi.

+ Nước từ nắp vung chảy xuống cốc là ở thể lỏng. Đó là sự ngưng tụ.

- GV yêu cầu HS vẽ lại sơ đồ về các sự chuyển thể của nước ở hình 5 và chia sẻ với bạn.

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong chia sẻ sơ đồ với các bạn. Các HS khác quan sát, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và rút ra kết luận: Nước chuyển từ thể lỏng sang thể hơi (khí) gọi là sự bay hơi. Nước chuyển từ thể hơi sang thể lỏng gọi là sự ngưng tụ.

Hoạt động 4: Trò chơi “Ghép chữ vào hình”

a. Mục tiêu: HS vẽ được sơ đồ và sử dụng được các thuật ngữ: đông đặc, nóng chảy, bay hơi và ngưng tụ để mô tả sự chuyển thể của nước.

b. Cách tiến hành:

- GV chia lớp thành các nhóm 6 và giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm: Vẽ lại sơ đồ hình 6 (SGK, trang 11) và ghép các thẻ chữ vào các vị trí phù hợp.

- GV quan sát và hỗ trợ các nhóm làm việc.

- GV mời đại diện 2 – 3 nhóm lên chia sẻ sơ đồ với các bạn. Các nhóm khác quan sát, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có)

- GV và HS cùng nhận xét. GV dẫn dắt HS rút ra kết luận.

- GV mời đại diện 2- 3 HS nêu kết luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và kết luận lại: Nước có các sự chuyển thể: đông đặc, nóng chảy, bay hơi và ngung tụ.

Hoạt động 5: Ứng dụng sự chuyển thể của nước trong đời sống

a. Mục tiêu: HS nêu và giải thích được một số ứng dụng về sự chuyển thể của nước trong đời sống.

b. Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi, thảo luận và chia sẻ về các sự chuyển thể của nước xảy ra trong đời sống hàng ngày.

- GV gợi mở cho HS thảo luận thông qua các câu hỏi:

+ Những hiện tượng nào trong đời sống hàng ngày có xảy ra sự chuyển thể của nước?

+ Việc phơi khô quần áo ướt đã diễn ra các sự chuyển thể nào của nước? (Lúc quần áo đang ướt, nước ở thể gì? Vì sao sau một thời gian, quần áo trở nên khô? Nước đã thực hiện sự chuyển thể gì?).

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và đưa ra kết luận: Trong đời sống hằng ngày, sự chuyển thể của nước được ứng dụng trong: phơi khô quần áo ướt, rã đông thực phẩm, làm kem, sấy khô thực phẩm,…

* CỦNG CỐ

- GV yêu cầu HS đọc nội dung "Em đã học được"

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Làm bài tập trong VBT.

- Tìm thêm các ví dụ về ứng dụng sự chuyển thể của nước trong đời sống hàng ngày.

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời: Trong hình 1, nước được đựng trong cốc.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe GV gợi ý.

- HS trả lời: Nước trong cốc tồn tại ở hai thể, đó là thể lỏng (nước) và thể rắn (nước đá).

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS thảo luận theo cặp.

- HS trả lời:

+ Nước tồn tại ở ba thể là rắn, lỏng, khí (hơi).

+ Các dạng tồn tại của nước:

* Hình 2a: Nước tồn tại ở thể lỏng.

* Hình 2b: Nước tồn tại ở thể khí.

* Hình 2c: Nước tồn tại ở thể rắn.

- HS lắng nghe, ghi chép.

- HS lắng nghe các yêu cầu của GV.

- HS làm việc theo nhóm.

- HS trả lời:

+ Thể của nước:

* Nước ở hình 3a đang ở thể lỏng; nước ở  hình 3b đang ở thể rắn.

* Nước ở hình 4a đang ở thể rắn; nước ở hình 4b đang ở thể lỏng.

+ Ở hình 3a và 3b, nước chuyển từ thể lỏng sang thể rắn.

+ Ở hình 4a và 4b, nước chuyển từ thể rắn sang thể lỏng.

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS làm việc theo nhóm.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi bài.

- HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

- HS lắng nghe, suy nghĩ.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, ghi bài.

- HS quan sát hình.

- HS làm việc theo nhóm.

- HS trình bày kết quả thảo luận nhóm.

- HS lắng nghe, ghi bài.

- HS lắng nghe, thực hiện yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi bài.

- HS lắng nghe GV giao nhiệm vụ.

- HS làm việc theo nhóm.

- HS trình bày:

- HS lắng nghe GV gợi ý.

- HS nêu kết luận.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi bài.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS lắng nghe GV gợi ý.

- HS trả lời:

+ Những hiện tượng trong đời sống có xảy ra sự chuyển thể của nước: mây, mưa, tuyết, đóng băng, băng tan,…

+ Lúc quần áo đang ướt, nước ở thể lỏng. Sau một thời gian, nước bị bay hơi dưới ánh nắng mặt trời, làm cho quần áo trở nên khô.

- HS tiếp thu, ghi chép.

- HS đọc bài.

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.

- HS chú ý, thực hiện theo yêu cầu của GV.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 2

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về vòng tuần hòan của nước.

b. Cách tiến hành:

- GV tổ chức cho HS thi đua trả lời câu hỏi: Vì sao biển luôn có nước và vì sao có mưa?

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét chung và dẫn dắt vào tiết 2 của bài học: Sự chuyển thể của nước (tiết 2).

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

a. Mục tiêu: HS hiểu được các sự chuyển thể xảy ra trong vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.

b. Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS quan sát và đọc thông tin trong hình 7 (SGK, trang 12).

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời các câu hỏi:

- HS lắng nghe GV đặt câu hỏi.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS quan sát và đọc thông tin trong hình.