Giáo án KHTN 9 Cánh diều bài 30: Sơ lược về hóa học vỏ Trái Đất và khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

PHẦN 3: TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI

CHỦ ĐỀ 10: KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT

BÀI 30. SƠ LƯỢC VỀ HÓA HỌC VỎ TRÁI ĐẤT 

VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được hàm lượng các nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất.

• Phân loại được các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất (oxide, muối,…).

• Trình bày được những lợi ích cơ bản về kinh tế, xã hội từ việc khai thác vỏ Trái Đất (nhiên liệu, vật liệu, nguyên liệu); lợi ích của sự tiết kiệm và bảo vệ nguồn tài nguyên, sử dụng vật liệu tái chế,… phục vụ cho sự phát triển bền vững.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động giao tiếp trong nhóm, trình bày rõ ý tưởng cá nhân và hỗ trợ nhau hoàn thành nhiệm vụ chung, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ thông tin có liên quan đến vấn đề; phân tích để xây dựng được các ý tưởng phù hợp. 

Năng lực đặc thù:

• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nhận ra, giải thích được vấn đề thực tiễn dựa trên kiến thức khoa học tự nhiên.

• Năng lực tìm hiểu tự nhiên: 

• Sử dụng được ngôn ngữ, hình vẽ, sơ đồ, biểu bảng để biểu đạt quá trình tìm hiểu vấn đề và kết quả tìm kiếm.

• Viết được báo cáo sau quá trình tìm hiểu.

-    Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên: 

• Nêu được hàm lượng các nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất.

• Phân loại được các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất (oxide, muối,…).

• Trình bày được những lợi ích cơ bản về kinh tế, xã hội từ việc khai thác vỏ Trái Đất (nhiên liệu, vật liệu, nguyên liệu); lợi ích của sự tiết kiệm và bảo vệ nguồn tài nguyên, sử dụng vật liệu tái chế,… phục vụ cho sự phát triển bền vững.

3. Phẩm chất

• Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.

• Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Tài liệu: SGK, SGV Khoa học Tự nhiên 9, hình ảnh liên quan đến cấu tạo của Trái Đất, các loại khoáng vật trên bề mặt Trái Đất, cách khai thác tài nguyên và ô nhiễm môi trường,…. 

• Thiết bị dạy học: Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

• Tài liệu: SGK Khoa học Tự nhiên 9 

• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV. 

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS có hứng thú học tập, nhu cầu tìm hiểu; dùng những kiến thức, kĩ năng cần thiết để thực hiện yêu cầu, khám phá kiến thức mới. 

b. Nội dung: Quan sát hình ảnh GV cung cấp và thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của GV. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về một số nguyên tố có trong mẫu đá tự nhiên.

d. Tổ chức thực hiện

- GV nêu câu hỏi gợi mở: Hãy kể tên một số nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất. Chúng ở trong các loại hợp chất nào? Các chất này có phải là nguồn tài nguyên vô tận để con người khai thác không?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, quan sát hình và suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV. 

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi

Đáp án: 

• Trong vỏ Trái Đất chứa nhiều oxygen, silicon, nhôm, sắt, calcium, natri (sodium), kali (potassium), magnesium. Các chất này tồn tại chủ yếu dưới dạng đất, đá, quặng…

• Hoạt động khai thác tài nguyên có sẵn từ vỏ Trái Đất đã đem lại lợi ích kinh tế, xã hội to lớn. Tuy nhiên sau một thời gian khai thác chúng sẽ bị cạn kiệt hay nói cách khác các chất này không phải là nguồn tài nguyên vô tận để con người khai thác.

- Các HS khác lắng nghe để nhận xét câu trả lời của bạn mình.

- GV khuyến khích HS có thể có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thực hiện bài tập. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV không nhận xét đúng sai mà dẫn dắt HS vào bài học:  Để tìm hiểu rõ hơn về thành phần vỏ Trái Đất cũng như khai thác tài nguyên vỏ Trái Đất, chúng ta hãy đi vào bài học hôm nay Bài 30 – Sơ lược về hóa học vỏ Trái Đất và khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về khái niệm và phân loại.

a. Mục tiêu: HS nêu được hàm lượng các nguyên tố hoá học chủ yếu trong vỏ Trái Đất; phân loại được các dạng hợp chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất.

b. Nội dung: Thông qua hoạt động nhóm, các nhóm HS thảo luận trả lời các câu hỏi và phiếu học tập của GV đưa ra để hình thành kiến thức.

c. Sản phẩm: 10 nguyên tố có hàm lượng lớn nhất trong vỏ Trái Đất và phân loại các dạng chất trong vỏ Trái Đất.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2. Tìm hiểu về khai thác tài nguyên trong vỏ Trái Đất

a. Mục tiêu: HS trình bày được những lợi ích cơ bản về kinh tế, xã hội từ việc khai thác vỏ Trái Đất; lợi ích của sự tiết kiệm và bảo vệ nguồn tài nguyên, sử dụng vật liệu tái chế,..

b. Nội dung: Thông qua hoạt động nhóm, thực hành thí nghiệm, các nhóm HS thảo luận trả lời các câu hỏi và phiếu học tập của GV đưa ra để hình thành kiến thức.

c. Sản phẩm: Lợi ích của việc khai thác tài nguyên trong vỏ Trái Đất và lợi ích của tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên trong vỏ Trái Đất

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------