Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Chân trời bài 17: Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình 1 SHS tr.67 và yêu cầu HS: Em hãy chia sẻ những hiểu biết của em về địa danh này. 

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS:

+ Phượng Hoàng Cổ Trấn nằm ở huyện Phượng Hoàng, phía tây tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Thị trấn này đã tồn tại hơn 1300 năm, là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số. 

+ Nơi đây mang tên Phượng Hoàng Cổ Trấn vì ở phía tây nam thị trấn có một ngọn núi với hình dáng trông giống con phượng hoàng bay lên. 

+ Đây là địa điểm du lịch nổi tiếng với non nước hữu tình, kiến trúc đơn sơ và trầm mặc của những ngôi nhà gỗ, đường lát đá hàng trăm năm tuổi nằm bên cạnh dòng sông Đà Giang. 

+ Những ngôi nhà ở Phượng Hoàng Cổ Trấn là sự hiện hữu rõ nét giữa giao thoa kiến trúc truyền thống của các dân tộc thiểu số (Miêu, Thổ Gia,...) và người Hán. Đặc biệt, người dân nơi đây vẫn giữ thói quen giặt quần áo bằng cách dùng chày đập - điều này đã trở thành dấu ấn đặc trưng của vùng đất này.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa tìm hiểu một địa danh nổi tiếng của đất nước Trung Quốc. Để tìm hiểu sâu hơn về đất nước này, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 17 – Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vị trí địa lí Trung Quốc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được vị trí địa lí của Trung Quốc trên bản đồ hoặc lược đồ.

b. Cách tiến hành

- GV giới thiệu cho HS: Trung Quốc có tên đầy đủ là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. 

- GV trình chiếu hình 2 trong SGK tr.68. 

- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, đọc thông tin SGK tr.69 và thực hiện nhiệm vụ: 

+ Xác định vị trí địa lí của Trung Quốc trên lược đồ.

+ Nêu tên các quốc gia, biển tiếp giáp với phần đất liền Trung Quốc. 

- GV mời 2 – 3 HS lên trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, chốt đáp án: 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa có diện tích khoảng 9,6 triệu km², rộng thứ tư trên thế giới (sau Liên bang Nga, Ca-na-đa và Hoa Kỳ), nằm ở phía Đông của châu Á. 

+ Phía đông và đông nam phần đất liền Trung Quốc giáp một số biển của Thái Bình Dương (biển Hoàng Hải, biển Hoa Đông, Biển Đông).

+ Phía bắc, tây, nam có đường biên giới tiếp giáp với nhiều nước gồm Triều Tiên, Liên bang Nga, Mông Cổ, Ca-dắc-xtan, Cư-rơ-gư-xtan, Tát-gi-ki-xtan, Áp-ga-ni-xtan, Pa-ki-xtan, Ấn Độ, Nê-pan, Bu-tan, Mi-an-ma, Lào, Việt Nam..

- GV trình chiếu cho HS quan sát bản đồ hành chính Việt Nam năm 2022.

- GV mở rộng kiến thức và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Nêu tên các tỉnh của nước ta có đường biên giới với Trung Quốc?

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Các tỉnh của nước ta có đường biên giới với Trung Quốc là Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh. 

- GV cho HS xem video về “Hệ thống cột mốc biên giới Việt Nam - Trung Quốc”

https://youtu.be/qK71Suf2P_c (0:00 đến 2:51) 

- GV đặt câu hỏi cho HS: 

+ Đường biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc có độ dài là bao nhiêu?

+ Việt Nam, Trung quốc có một cột mốc biên giới chung với quốc gia nào?

+ Hệ thống cột mốc biên giới Việt Trung có những loại nào? 

- GV mời HS xung phong trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá: 

+ Đường biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc có độ dài 1449,566 km. 

+  Việt Nam, Trung quốc có một cột mốc biên giới chung với Lào. 

+ Hệ thống cột mốc biên giới Việt Trung gồm có hai loại: do Việt Nam cắm và do Trung Quốc cắm

- GV mở rộng kiến thức cho HS về cột mốc:

+ Cột nơi giao nhau giữa biên giới 3 nước Việt Nam – Trung Quốc và Lào chính là điểm cực Tây của Việt Nam. 

+ Nơi đây còn gọi là mốc A Pa Chải, ngã 3 biên giới, mốc 3 biên, mốc số 0, nằm trên đỉnh Khoang La San cao 1.866,23m, thuộc bản Tá Miếu, xã Sín Thầu, Huyện Mường Nhé, Điện Biên.

- GV cho HS xem video về điểm cực Tây của đất nước:

https://youtu.be/2zW3F0QlLuk (0:00 đến 0:46) 

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên Trung Quốc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được một số đặc điểm tự nhiên của Trung Quốc. 

b. Cách tiến hành

- GV trình hiếu cho HS quan sát hình 2 – 3, yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 thực hiện nhiệm vụ: Nêu đặc điểm của Trung Quốc. 

- GV mời 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

+ Địa hình: cao ở phía tây và thấp dần về phía đông, bao gồm nhiều dạng địa hình: sơn nguyên, núi, bồn địa, đồng bằng....

+ Khí hậu: ôn đới, có bốn mùa trong năm; phân hoá theo không gian.

+ Sông, hồ: khá phát triển; nhiều sông, hồ lớn.

+ Cảnh quan: đa dạng, bao gồm rừng nhiệt đới, rừng ôn đới, rừng lá kim, hoang mạc,...

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi: Xác định kinh tuyến 105 độ Đông của Trung Quốc. 

- GV mời 1 – 2 HS xác định trên lược đồ. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).  

- GV xác định lại cho HS quan sát trên lược đồ và giới thiệu:

Địa hình Trung Quốc cao dần từ đông sang tây. Có thể dựa vào đường kinh tuyến 105°Đ làm ranh giới tương đối để phân chia 2 miền địa hình khác nhau.

- GV đặt thêm câu hỏi mở rộng và yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau:

+ Kể tên đồng bằng, dãy núi cao, cao nguyên và bồn địa ở Trung Quốc. 

+ Kể tên một số con sống lớn ở Trung Quốc. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và ghi nhận đáp án đúng:

- GV chia lớp thành 2 nhóm và yêu cầu 2 nhóm trả câu hỏi sau:

+ Nhóm 1: Con sông nào bắt nguồn từ Trung Quốc và chảy qua các nước Đông Nam Á?

+ Nhóm 2: Đỉnh núi được mệnh danh là nóc nhà thế giới thuộc dãy núi nào? 

……………………….

- HS quan sát hình ảnh, lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS quan sát lược đồ.  

- HS làm việc cá nhân. 

- HS trình bày trước lớp.  

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS xem video. 

- HS quan sát lược đồ. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe câu hỏi.  

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe tiếp thu. 

- HS làm việc nhóm.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, quan sát, tiếp thu. 

- HS làm việc nhóm. 

…………………….