Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Chân trời bài 8: Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Nhận biết được các mục tiêu của bài học.

- Tạo hứng thú trong học tập. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức trò chơi “Học lịch sử cùng câu đố vui”. 

- GV hướng dẫn luật chơi cho HS: 

+ GV chia HS thành 2 đội tương ứng với 2 dãy lớp. 

+ GV yêu cầu HS trả lời các câu đố bằng cách hô to tên của đội. Đội nào hô trước trả lời câu đố trước. 

+ Đội nào trả lời nhanh và chính xác được 10 điểm. 

- GV cung cấp câu đố cho các đội: 

+ Câu đố 1: 

Đố ai nêu lá quốc kì

Mê Linh đất cũ còn ghi muôn đời

Yếm, khăn đội đá vá trời

Giặc Tô mất vía rụng rời thoát thân?

+ Câu đố 2: 

Đố ai trên Bạch Đằng giang

Làm cho cọc nhọn cọc dọc ngang sáng ngời

Phá quân Nam Hán tơi bời

Gươm thần độc lập giữa trời vang lên? 

+ Câu đố 3: 

Đố ai cũng khách thoa quần

Đạp luồng sóng dữ đuổi quân giặc thù

Cửu Chân nức tiếng ngàn thu

Vì dân quyết phá ngục tù lầm than 

Là ai? 

+ Câu đố 4: Vua nào mặt sắt đen sì? 

+ Câu đố 5: 

Một phen quét sạch quân Đường

Nổi danh Bố Cái Đại vương thuở nào

Tiếc thay bạc mệnh tài cao 

Giang sơn đàng phải rơi vào ngoại bang? 

Là ai? 

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS. 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Thời kì Bắc thuộc đã có nhiều cuộc đấu tranh diễn ra để bảo vệ đất nước ta. Một số nhân vật lịch sử như Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Mai Thúc Loan… chính là những vị anh hùng đầu tiên giơ cao ngọn cờ khởi nghĩa xây dựng và bảo vệ đất nước ta.. Để tìm hiểu sâu hơn, chúng ta sẽ cùng nhau đến với bài - Bài 8: Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể được tên và vẽ được đường thời gian thể hiện một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác thông tin SGK tr.33 và thực hiện nhiệm vụ: Nối cột A với cột B sao cho phù hợp một số cuộc đấu tranh tiêu biểu. 

- GV yêu cầu HS tổng hợp kiến thức từ nhiệm vụ nối và thực hiện nhiệm vụ: Vẽ đường thời gian thể hiện một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc. 

-  GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ Đáp án nhiệm vụ nối: 

• 40 – 43: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

• 248: Khởi nghĩa Bà Triệu. 

• 542 – 602: Khởi nghĩa Lý Bí. 

• 713 – 722: Khởi nghĩa Mai Thúc Loan

• 938: Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền. 

+ Vẽ đường thời gian thể hiện một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc: 

- GV tổ chức cho HS xem video: 

https://www.youtube.com/watch?v=dqOPvcX5a3s

- GV cung cấp cho HS tư liệu về một số cuộc đấu tranh thời kì Bắc thuộc: 

Tư liệu 1: 

 Chính quyền đã đô hộ phong kiến phương Bắc sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vi hành chính như: châu – quận, huyện. Chúng bắt nhân dân ta phải cống nạp sản vật quý (ngà voi, tê giác, ngọc trai, đồi mồi…) phải theo phong tục người Hán, học chữ Hán.

- GV mở rộng kiến thức, đặt câu hỏi cho HS: Các cuộc đấu tranh trong thời kì Bắc thuộc cho ta thấy điều gì? 

-  GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Các cuộc đấu tranh chống Bắc thuộc thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm, ý chí tự chủ và tinh thần dân tộc của nhân dân ta. 

Hoạt động 2: Tìm hiểu truyện kể về những nhân vật lịch sử tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HSsưu tầm và kể lại một số câu chuyện về Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Phùng Hưng, Ngô Quyền…

b. Cách tiến hành

- GV chia HS cả lớp thành các 4 nhóm. 

- GV tổ chức cuộc thi “Kể chuyện lịch sử” cho cả lớp. 

- GV công bố luật chơi của cuộc thi: 

+ GV chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm như sau: 

• Nhóm 1: Đọc mẩu chuyện Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa và kể lại câu chuyện. 

• Nhóm 2: Đọc mẩu chuyện Bà Triệu cưỡi voi ra trận và kể lại câu chuyện.  

• Nhóm 3: Đọc mẩu chuyện Lý Bí và nước Vạn Xuân và kể lại câu chuyện. 

• Nhóm 4: Đọc mẩu chuyện Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng và kể lại câu chuyện. 

+ Sau khi các nhóm kể chuyện, GV phát phiếu đánh giá cho các nhóm chấm và tìm ra nhóm có điểm số cao nhất. 

- GV cung cấp một số hình ảnh cho HS về đền thờ các nhân vật lịch sử: 

………..

- HS  tham gia và lắng nghe luật chơi.

- HS lắng nghe những câu đố. 

- HS giơ tay trả lời câu đố.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe nhiệm vụ. 

- HS thực hiện vẽ đường thời gian. 

- HS trình bày phần vẽ đường thời gian.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát video. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS chia thành 4 nhóm. 

- Các nhóm lắng nghe luật cuộc thi. 

- Các nhóm HS thực hiện nhiệm vụ. 

- Các nhóm HS đánh giá trên phiếu.