Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Chân trời bài 23: Văn minh Ai Cập

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua Hoạt động, HS: 

- Nhận biết được các mục tiêu của bài học.

- Tạo hứng thú trong học tập. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi: Hình 1 gợi cho em điều gì về đất nước Ai Cập?

- GV mời 1 – 2 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và giới thiệu cho HS: Sông Nin là con sông dài nhất thế giới chảy qua Ai Cập, đã mang lại cho Ai cập nhiều món quà vô giá, định hình cho một nền văn minh Ai Cập có lịch sử lâu đời nhất.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Ai Cập là một trong những nền văn minh lâu đời nhất trên thế giới và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Để tìm hiểu sâu hơn về đất nước này, chúng ta cùng bắt đầu bài học ngày hôm nay - Bài 23: Văn minh Ai Cập. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vị trí địa lí của Ai Cập 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay. 

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu hình 2 trong SGK tr.92. 

- GV tổ chức cho HS làm việc theo cặp, đọc thông tin SGK tr.92 và thực hiện nhiệm vụ: Xác định vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay. 

- GV gợi ý cho HS một số câu hỏi: 

+ Ai Cập thuộc châu lục nào?

+ Tiếp giáp với những quốc gia, đại dương nào?

- GV mời 2 – 3 HS lên trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, chốt đáp án: 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Ai Cập nằm ở vùng Đông Bắc châu Phi, nơi có dòng sông Nin chảy qua lãnh thổ. 

+ Ai Cập tiếp giáp với Địa Trung Hải, phía đông bắc giáp Israel, phía đông giáp Biển Đỏ, phía nam giáo Sudan và phía tây giáp Libya. 

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh sông Nin:

Sông Nile chảy qua thủ đô Cairo của Ai Cập 

- GV mở rộng kiến thức và yêu cầu HS làm việc nhóm  (4 – 6 HS) thực hiện nhiệm vụ: Nêu vị trí địa lí của dòng sông Nin.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Sông Nin dài khoảng 6700km, chảy qua các đất nước: Ethiopia, CHDC Congo, Kenya, Uganda, Tanzania, Rwanda, Burundi, Sudan và đoạn chảy qua Ai Cập dài 700km. 

- GV cho HS xem video về “Sông Nin” 

https://youtu.be/R0U-xocuSSY 

- GV đặt câu hỏi cho HS: 

+ Sông Nin là nơi giao thương của 2 châu lục nào? 

+ Sông Nin đóng vai trò gì trong đời sống người dân Ai Cập? 

- GV mời HS xung phong trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá: 

+ Sông Nin nằm giữa lộ trình hàng hải quan trọng của châu Phi và châu Á nên nơi đây được xem là trung tâm thương mại và giao thông quan trọng từ thời cổ đại. 

Lồng bè nuôi cá trên sông Nile tại Alexandria, Ai Cập

+ Sông Nin chảy qua lãnh thổ Ai Cập không chỉ mang lại nước và phù sa cho đất đai mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển văn hóa và kinh tế của đất nước. 

- GV mở rộng kiến thức cho HS về loài cây của sông Nin:

+ Cây Papyrus hay còn gọi là cói sông Nin là loài thực vật nổi bật nhất của sông Nin. Nhờ loại cây này mà lịch sử của người Ai Cập được ghi chép và lưu giữ đến ngày nay. 

+ Phần thân cây được người Ai Cập cổ đại lấy làm giấy, rễ cây có thể có thể nhai nhả bã để giải khát. Ngoài ra cây này có thể làm lưới đánh cá, đan các vật dụng như nón, làm thuyền, bện dây. 

Cây Papyrus được người dân sử dụng đến tận ngày nay

Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Mô tả một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập.

- Kể lại câu chuyện về kim tự tháp và pha-ra-ông. 

b. Cách tiến hành

- GV dẫn dắt và yêu cầu HS làm việc nhóm (4 – 6 HS): Thời cổ đại, người Ai Cập đã sáng tạo nên một nền văn minh vô cùng rực rỡ với nhiều thành tựu nổi bật. Em hãy kể tên một số thành tựu tiêu biểu mà các em yêu thích. 

- GV gợi ý cho HS tìm hiểu về một số thành tựu: kim tự tháp, đồng hồ mặt trời, thần thoại...

- GV chia lớp thành 3 nhóm và giao nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về Thần thoại Ai Cập và kể lại câu chuyện về pha-ra-ông. 

+ Nhóm 2: Mô tả và kể lại câu chuyện về Kim tự tháp. 

+ Nhóm 3: Mô tả về Đồng hồ mặt trời. 

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh minh họa 

- GV mời đại diện một số nhóm trình bày. HS khác lắng nghe nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án hợp lí:

+ Thần thoại Ai Cập:

• Người Ai Cập cổ đại có một kho tàng truyện thần thoại đặc sắc, thể hiện được cái nhìn của con người với thế giới tự nhiên và thế giới tâm linh.

• Thần thoại chứa đựng nhiều giá trị về mặt lịch sử, đạo đức và pháp luật. 

• Câu chuyện về vị nữ pha-ra-ông đầu tiên  - nữ hoàng Hát-xép-xút do sự quyết định của thần tối cao A-mun vì cho rằng người phụ nữ có thể trở thành pha-ra-ông. 

• GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh vị pha-ra-ông cuối cùng. 

Chân dung nữ hoàng Cờ-lê-ô-pát trên mặt đồng tiền Ai Cập

……………………..

- HS quan sát hình ảnh và lắng nghe câu hỏi.

- HS trả lời câu hỏi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

-  HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS quan sát lược đồ. 

- HS làm việc theo cặp. 

- HS lắng nghe. 

- HS trình bày trước lớp. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe, tham khảo. 

- HS làm việc nhóm.

- HS quan sát.  

……………….