Giáo án và PPT Ngữ văn 10 kết nối Bài 7: Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học (Chủ đề và nhân vật trong tác phẩm truyện)

VIẾT

VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC

(Chủ đề và nhân vật trong tác phẩm truyện)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Qua bài phân tích Lại đọc Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân hãy trình bày suy nghĩ của em về việc viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu các yêu cầu đối với văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Theo em, một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá về một tác phẩm văn học cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Sản phẩm dự kiến:

1. Yêu cầu với văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

* Giới thiệu được những thông tin khái quát về tác phẩm, tác giả.

* Nêu được nhận xét khái quát về giá trị tác phẩm.

* Nêu được nét riêng về chủ đề tác phẩm .

* Phân tích được mối quan hệ gắn kết giữa chủ đền và các nhân vật trong tác phẩm ( chủ đề  đã chi phối sự lựa chọn miêu tả nhân vật như thế nào: nhân vật đã phát triển và khơi sâu ra sao)

* Đánh giá khái quát về thành công hay hạn chế của tác phẩm nhìn từ mối quan hệ giữa chủ đề và nhận vật.

* Phát triển được tác động của chủ đề tác phẩm, nhân vật trong tác phẩm đối với bản thân.

Hoạt động 2: Đọc và phân tích bài viết tham khảo

- GV yêu cầu HS đọc bản tường trình tham khảo và các ghi chú bên phải văn bản Lại đọc Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân 

- GV đưa ra câu hỏi:

 1. Chủ đề của Chữ người tử từ đã được tác giả bài viết khái quát qua những câu nào?

2. Để tô đậm ý tưởng của bài viết, tác giả đã chọn cách dẫn dắt như thế nào?

3. Ý nghĩa của câu chủ đề và nhân vật được khẳng định như thế nào qua bài viết?

Sản phẩm dự kiến:

- Chủ đề của Chữ người tử tù đã được tác giả bài viết khái quát qua những câu:

• Ba đốm sáng cô đơn ấy cuối cùng tụ lại, tạo thành ngọn lửa ngùn ngụt rực sáng giữa chốn ngục tù.

• Cái đẹp, cái tào, sự trong sạch của tâm hồn đã tập hợp họ lại giữa cái nơi xưa nay chỉ có gian ác thô bỉ, và hôi hám.

- Để tô đậm ý tưởng của bài viết tác giả đã chọn cách dẫn dắt:

Đầu tiên người viết dẫn dắt độc giả đi từ những hiểu biết về phong cách nghệ thuật của nhà văn sau đó đến những biểu hiện sinh động của phong cách đó trong truyện ngắn Chữ người tử tù . Kết hợp với việc phân tích với mở rộng bình luận về những giá trị cao quý ở đời nhằm tạo nên điểm nhấn cho bài viết.

Ý nghĩa của chủ đề và nhân vật được khẳng định vô cùng quan trọng , có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm. Muốn nên người thì phải biết kính sợ  ba điều: cái tài, vẻ đẹp cùng cái thiên tính tốt đẹp của con người hay còn gọi là thiên lương.

………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Ý nào sau đây không đúng khi nói về đặc điểm của bài văn nghị luận tác phẩm truyện hoặc đoạn trích: 

A. là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.

B. Những nhận xét, đánh giá phải xuất phát từ nội dung và tính cách, số phận nhân vật, và nghệ thuật trong tác phẩm.

C. Các nhận xét đánh giá của truyện xuất phát từ suy nghĩ chủ quan của người viết.

D. Bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc, có lời văn chính xác, gợi cảm.

Câu 2: Một bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) gồm mấy phần?

A. 2 phần

B. 3 phần 

C. 4 phần

D. 5 phần

Câu 3: Dòng nào sau đây không phải là yêu cầu chính của bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)?

A. Nêu rõ vấn đề nghị luận

B. Thể hiện ý kiến riêng của người viết. 

C. Vận dụng các phép lập luận phù hợp. 

D. Lời văn gợi cảm, trau chuốt.

Câu 4: Đâu là nhiệm vụ của kết bài trong văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)?

A. Nêu nhận định, đánh giá.

B. Giới thiệu tác phẩm và ý kiến đánh giá sơ bộ. 

C. Nêu sự cảm thụ của bản thân.

D. Nêu các luận điểm chính về nội dung và nghệ thuật.

Câu 5: Trong quá trình triển khai các luận điểm, luận cứ cần đáp ứng yêu cầu gì? 

A. Viết dài để thể hiện khả năng triển khai của người viết. 

B. Dùng những câu từ trau chuốt, giàu hình ảnh. 

C. Thể hiện sự cảm thụ và ý kiến riêng của người viết.

D. Phải tìm những nhận xét của các chuyên gia để đưa vào bài làm.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Hãy viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá về một tác phẩm văn học em yêu thích