Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 2: Danh từ chung, danh từ riêng

BÀI 2: CHĂM HỌC, CHĂM LÀM

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: DANH TỪ CHUNG, DANH TỪ RIÊNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nêu khái niệm về danh từ.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Nhận xét 

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Đọc BT1 và BT2 và cho biết:

• Danh từ trong câu là những từ nào?

• Danh từ nào trong câu được viết hoa?

Sản phẩm dự kiến:

- BT1: lớp, Minh, học sinh, cô bạn, tên, Thi Ca.

- BT2: Những danh từ được viết hoa: Minh, Thi Ca. Những danh từ này được viết hoa vì chúng là tên riêng của người.

Hoạt động 2. Rút ra bài học

GV đưa ra câu hỏi: 

Trong số những danh từ em mới tìm được, “Minh”, “Thi Ca” là danh từ riêng; những danh từ còn lại là danh từ chung. Vậy, danh từ chung là gì, danh từ riêng là gì? Danh từ riêng được viết khác danh từ chung như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Danh từ chung là tên của một loại sự vật.

- Danh từ riêng là tên riêng của một sự vật. Danh từ riêng được viết hoa.

Hoạt động 3. Luyện tập

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Đọc yêu cầu của BT1, hoạt động nhóm tìm các danh từ có trong câu và phân chúng thành 2 nhóm: danh từ chung, danh từ riêng.

• Đọc yêu cầu BT2, hoạt động độc lập, thực hiện BT2 vào VBT.

Sản phẩm dự kiến:

- BT1:

+ Danh từ chung: bố mẹ, chị, ruộng, hôm nay, ngô.

+ Danh từ riêng: Phiêng Quảng, A Lềnh.

- BT2: 

Gợi ý:

a. Viết đoạn văn ngắn về quê hương em hoặc nơi em ở.

VD: Em sinh ra và lớn lên ở Hà Tĩnh. Quê em nổi tiếng với những ngọn núi, con sông kì vĩ, nên thơ, gắn với lịch sử hào hùng của dân tộc. Nhắc đến Hà Tĩnh không thể không nhắc đến núi Hồng, sông Lam, đến Ngã Ba Đồng Lộc, đến phà Linh Cảm, bến Tam Soa, đến Đèo Ngang, Vũng Áng. Em rất tự hào về quê hương mình. Em sẽ quyết tâm phấn đấu học tập tốt để trở thành một người con ưu tú của quê hương.

b. Chỉ ra các danh từ chung và danh từ riêng trong đoạn văn.

- Danh từ chung: quê, ngọn núi, con sông, lịch sử, dân tộc, núi, sông, bến, phà, quê hương, người con.

- Danh từ riêng: Hà Tĩnh, Hồng, Lam, Ngã Ba Đồng Lộc, Linh Cảm, Tam Soa, Đèo Ngang, Vũng Áng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Trong câu ca dao sau, danh từ riêng nào chưa được viết hoa?

Đồng đăng có phố kì lừa

Có nàng tô thị có chùa tam thanh.

A. Đồng Đăng, Phố Kì Lừa, Nàng Tô Thị, Chùa Tam Thanh.

B. Kì Lừa, Nàng Tô Thị, Chùa Tam Thanh.

C. Đồng Đăng, Kì Lừa, Tô Thị, Tam Thanh.

D. Kì Lừa, Tô Thị, Tam Thanh.

Câu 2: Trong câu sau có mấy danh từ chung, mấy danh từ riêng?

Mã Lương dùng bút thần vẽ đồ dùng cần thiết cho những người nghèo khổ.

A. 4 danh từ chung, 1 danh từ riêng.

B. 3 danh từ chung, 1 danh từ riêng.

C. 2 danh từ chung, 2 danh từ riêng.

D. 1 danh từ chung, 1 danh từ riêng.

Câu 3: Đọc câu đã cho sau và tìm phát biểu đúng?

Lớp Minh có thêm học sinh mới. Đó là một cô bạn có tên rất ngộ: Thi Ca.

A. Minh là danh từ chung.

B. Học sinh là danh từ riêng.

C. Thi Ca là danh từ riêng.

D. Cô bạn là danh từ riêng.

Câu 4: Danh từ riêng nào dưới đây là tên người?

A. Hà Nội.

B. Thái Nguyên.

C. Long Biên.

D. Hồ Chí Minh.

Câu 5: Cho câu sau: “Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện” có mấy danh từ?

A. 4

B. 5

C. 6

D. 7

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Tìm các danh từ chung và danh từ riêng trong đoạn văn sau?

Chúng tôi đứng trên núi Chung. Nhìn sang trái là dòng sông Lam uốn khúc theo dãy núi Thiên Nhẫn. Mặt sông hắt ánh nắng chiếu thành một đường quanh co trắng xóa. Nhìn sang phải là dãy núi Trác nối liền với dãy núi Đại Huệ xa xa. Trước mặt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác Hồ.

Câu 2: Xác định danh từ trong đoạn thơ dưới đây và cho biết nó thuộc loại nào

Bà Trưng quê ở Châu Phong

Giận người tham bạo thù chồng chẳng quên.

Chị em nặng một lời nguyền,

Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân.