Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 1: Những vết đinh

BÀI 1: CHÂN DUNG CỦA EM

BÀI ĐỌC 4: NHỮNG VẾT ĐINH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Đọc diễn cảm bài Vệt phấn trên mặt bàn, nhắc lại nội dung, ý nghĩa của bài đọc, đặc điểm của các nhân vật trong bài.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Xem đoạn video Những vết đinh: Những vết đinh - Tiếng Việt 4 | Hoc10 (youtube.com). Em có nhận xét gì về cách đọc của cô giáo trong clip trên.

• Luyện đọc thành tiếng từng đoạn truyện.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhận xét: Giọng đọc khoan thai, rõ ràng, giúp người nghe dễ theo dõi nội dung câu chuyện.

- Luyện đọc thành tiếng từng đoạn câu chuyện:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “dễ hơn là phải đóng một cái đinh lên hàng rào”.

+ Đoạn 2: Tiếp đó đến hết bài.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Em hãy giải nghĩa các từ sau: kiềm chế, hãnh diện, xúc phạm, tinh thần.

• Trả lời các câu hỏi SGK: 

(1) Người cha dạy con trai kiềm chế tính nóng nảy bằng cách nào?

(2) Khi cậu bé đã kiềm chế được tính nóng nảy, người cha bảo cậu làm gì?

(3) Em hiểu “vết đinh” trong câu “Dù con đã nhổ đinh đi, vết đinh vẫn còn.” chỉ điều gì?

(4) Hãy nói về một lần em giận dỗi hoặc cáu kỉnh với ai đó. Nêu suy nghĩ của em về việc ấy.

• Rút ra ý nghĩa của câu chuyện

Sản phẩm dự kiến:

- Giải nghĩa:

+ Kiềm chế: giữ ở một chừng mực nhất định, không cho tự do phát triển, tự do hoạt động.

+ Hãnh diện: hài lòng về điều mình cho là hơn người khác và để lộ điều đó ra ngoài.

+ Xúc phạm: động chạm, làm tổn thương đến những gì mà người ta cho là thiêng liêng, cao quý.

+ Tinh thần: ý nghĩ, tình cảm, đời sống nội tâm của con người.

- Câu hỏi SGK:

(1) Người cha khuyên con mỗi lần cáu kỉnh với ai đó thì đóng một chiếc đinh lên hàng rào gỗ.

(2) Người cha bảo cậu, sau một ngày không cáu giận thì nhổ bớt một cái đinh trên hàng rào.

(3) “Vết đinh” tượng trưng cho những ấn tượng xấu, những tổn thương mà sự nóng giận gây ra.

(4) Một buổi chiều, mẹ có việc đột xuất ở cơ quan và đến đón em rất muộn. Thầy cô và các bạn đã về hết, chỉ còn lại em và bác bảo vệ. Em đã vô cùng cáu giận. Khi mẹ đến, em đã vùng vằng bỏ đi, không chịu lên xe để về nhà. Mẹ phải dắt xe lẽo đẽo theo sau. Bác bảo vệ cứ nhìn theo em và lắc đầu. Tối hôm đó, khi bình tĩnh lại em đã xin lỗi mẹ. Bây giờ, nghĩ lại chuyện đó em rất xấu hổ. Xấu hổ với mẹ, với bác bảo vệ và cả với chính mình. 

- Ý nghĩa của câu chuyện: Mỗi người phải rèn luyện đức tính điềm tĩnh, tránh cáu giận làm tổn thương đến người khác và cả chính mình.

Hoạt động 3: Đọc nâng cao

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

Đọc nâng cao đoạn từ “Ngày lại ngày trôi qua” đến “vết đinh rất nhiều”, lưu ý cách ngắt nghỉ, giọng đọc của nhân vật 

Sản phẩm dự kiến:

Ngày lại ngày trôi qua,/ rồi cũng đến một hôm/ cậu bé hãnh diện khoe với cha rằng/ không còn một cái đinh nào trên hàng rào.// Cha liền dẫn cậu đến bên hàng rào,/ bảo:

- Con đã làm mọi việc rất tốt.// Nhưng hãy nhìn lên hàng rào:// Dù con đã nhổ đinh đi,/ vết đinh vẫn còn.// Nếu con xúc phạm ai đó trong cơn giận,/ lời xúc phạm của con cũng giống như những vết đinh này:// Chúng để lại những vết thương khó lành trong lòng người khác/ và cả trong lòng con nữa.// Mà vết thương tinh thần/ còn tệ hơn những vết đinh rất nhiều.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Người bố đã nghĩ ra cách gì để giúp cậu bé thay đổi tính cách của mình?

A. Mỗi khi cậu bé cáu kỉnh với ai thì sẽ phạt cậu bé thật nặng

B. Mỗi khi cậu bé cáu kỉnh với ai thì yêu cầu cậu đóng một cái đinh lên hàng rào gỗ

C. Mỗi khi cậu bé cáu kỉnh với ai thì yêu cầu cậu đi xin lỗi người đó ngay

D. Mỗi khi cậu bé cáu kỉnh với ai thì yêu cầu cậu viết một bản kiểm điểm

Câu 2: Người cha yêu cầu con trai “Sau một ngày mà con không hề cáu giận ai, con hãy nhổ một cái đinh ra khỏi hàng rào” nhằm mục đích gì?

A. Nhằm giúp hàng rào không còn những chiếc đinh xấu xí nữa

B. Nhằm giúp cậu bé nhận ra những dấu vết của chiếc đinh vẫn sẽ còn mãi trên hàng rào dù chiếc đinh đã được gỡ ra

C. Nhằm giúp cậu bé hiểu ra việc đóng đinh vào hàng rào thì dễ, nhưng để gỡ ra thì mất nhiều công sức hơn

D. Nhằm giúp cậu bé thu hoạch lại được những chiếc đinh để sử dụng cho mục đích khác

Câu 3: Chi tiết “Ngày đầu tiên, cậu bé đã đóng 15 cái đinh lên hàng rào.” cho thấy điều gì về tính cách của cậu bé?

A. Cậu bé rất chăm chỉ.

B. Cậu bé rất ích kỉ.

C. Cậu bé rất hay nổi nóng.

D. Cậu bé rất bướng bỉnh.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

Câu 3: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Câu chuyện Những vết đinh muốn nói điều gì với chúng ta?

Câu 2: Theo em, người cha trong truyện là người như thế nào?