Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 kết nối Bài 2: Tìm ý cho đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc về một người gần gũi, thân thiết

BÀI 2: VIẾT – TÌM HIỂU CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN NÊU Ý KIẾN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Sau khi đọc câu chuyện Thi nhạc, em thích hay không thích câu chuyện này? Vì sao?

Sản phẩm dự kiến:

Sau câu chuyện Thi Nhạc em rất thích câu chuyện này vì đã thể hiện niềm đam mê, sự cố gắng của các con vật cùng tình yêu quý, kính trọng với người thầy của mình.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đoạn văn BT1

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Người viết muốn nói gì qua đoạn văn trên? Câu 1: Tìm câu trả lời đúng.

A. Nêu lí do người viết yêu thích câu chuyện Thi nhạc.

B. Thuật lại diễn biến buổi thi nhạc trong câu chuyện.

C. Tả hình dáng, điệu bộ của các nhân vật trong câu chuyện.

Câu 2: Câu kết thúc đoạn ý nói gì?

Câu 3: Câu mở đầu đoạn văn cho biết điều gì?

Câu 4: Người viết yêu thích những gì ở câu chuyện? Từ ngữ, câu văn nào cho biết điều đó?

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: Đáp án đúng: Đáp án A. Nêu lí do người viết yêu thích câu chuyện Thi nhạc.

Câu 2: Người viết muốn nói câu chuyện luôn ở trong tâm trí mình./ Câu kết đoạn một lần nữa khẳng định ấn tượng của người viết về câu chuyện…

Câu 3: Người viết đã nêu ý kiến nhận xét của mình về câu chuyện Thi nhạc./ Người viết khẳng định câu chuyện rất hay/ rất thú vị/ rất cuốn hút / hấp dẫn đối với mình...

Câu 4: Người viết khẳng định câu chuyện hay, có sức cuốn hút vì đã gợi ra một thế giới thú vị, ở đó có những học trò tài năng và người thầy tâm huyết

(1) Học trò là những con vật quen thuộc như ve sầu, gà trống, dế mèn, chim hoạ mi. Nhưng chúng đã hoá thành các nghệ sĩ có tài năng âm nhạc, biểu diễn những tiết mục rất hay, rất đặc sắc. Tiếng kêu, tiếng gáy, tiếng hót của chúng gọi lên trong tâm trí người nghe những cảnh vật có âm thanh, ánh sáng, sắc màu, hương vị...

(2) Thầy giáo vàng anh cũng để lại ấn tượng khó quên. Thầy xúc động khi thấy các học trò của mình đã thành công trong học tập, đã biểu diễn những tiết mục xuất sắc, Việc làm và lời nói của thầy thể hiện tình yêu thương, sự trân trọng đối với học trò. 

Hoạt động 3: Tìm hiểu đoạn văn BT2

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu điểm giống  của 2 câu mở đầu của hai đoạn văn?

Sản phẩm dự kiến:

+ Điểm giống nhau của 2 câu mở đầu của 2 đoạn văn là đều nêu cảm nghĩ của người viết về câu chuyện (yêu thích câu chuyện được nói tới).

+ Những lí do người viết yêu thích câu chuyện Bà cháu.

·        Ban đầu: Thích xứ sở thần tiên mà câu chuyện gợi ra.

·        Sau đó: Xúc động về tình cảm bà cháu được thể hiện qua các sự việc trong câu chuyện.

·        Cuối cùng: Thích cách kết thúc có hậu của câu chuyện.

+ Cách trình bày ý của đoạn văn thứ 2 là cách 1 (Từ đó nhận xét cách trình bày ý của đoạn văn ở bài tập 1 là cách 2 ). 

Hoạt động 4: Trao đổi nhóm

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm: Trao đổi những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn nêu ý kiến về câu chuyện đã đọc.

Sản phẩm dự kiến:

+ Đoạn văn thường mở đầu bằng lời khẳng định sự yêu thích của người viết đối với câu chuyện (nêu rõ tên câu chuyện và nếu có thể thì nêu cả tên tác giả).

+ Các câu tiếp theo đưa ra một hoặc nhiều lí do yêu thích câu chuyện (yêu thích chi tiết, nhân vật, cách kết thúc...), có thể kết hợp với những minh chứng cụ thể.

+ Đoạn văn có thể có câu kết khẳng định một lần nữa sự yêu thích của người viết đối với câu chuyện.

+ Đoạn văn nên có những từ ngữ, câu văn bộc lộ rõ cảm xúc, sự yêu thích của mình đối với câu chuyện. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đoạn văn là gì? 

• A. Bao gồm một số câu được viết liên tục, không xuống dòng, trình bày một ý nhất định.
• B. Bao gồm một số câu được viết liên tục, không xuống dòng, trình bày nhiều ý nội dung. Câu đầu tiên viết lùi dòng.
• C. Bao gồm một số câu được viết liên tục, có thể xuống dòng, trình bày một ý nhất định. Câu đầu tiên viết lùi dòng.
• D. Bao gồm một số câu được viết liên tục, không xuống dòng, trình bày một ý nhất định. Câu đầu tiên viết lùi dòng. 

Câu 2: Khi viết đoạn văn nêu ý kiến về một câu chuyện, chúng ta cần nêu được điều gì?

• A. Nói rõ mình thích hay không thích câu chuyện.
• B. Giải thích lí do vì sao thích hay không thích câu chuyện.
• C. A, B đều đúng.
• D. A, B đều sai.

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi từ 3 đến 5:

       Câu chuyện “Thi nhạc” của nhà văn Nguyễn Phan Hách cuốn tôi vào một thế giới đầy thú vị. Những con vật quen thuộc như ve sầu, gà trống, dế mèn, chim họa mi,… hóa thành những nghệ sĩ tài năng. Tiếng kêu, tiếng gáy, tiếng hót của chúng gợi lên trong tâm trí người nghe những cảnh vật có âm thanh, ánh sáng, sắc màu, hương vị,… Nhân vật thầy giáo vàng anh cũng để lại ấn tượng khó quên. Việc làm và lời nói của thầy thể hiện tình yêu thương, sự trân trọng đối với học trò. Câu chuyện đã kết thúc nhưng các nhân vật đáng yêu ấy vẫn hiện mãi trong tâm trí tôi.

Câu 3: Câu đầu tiên của đoạn văn có tác dụng gì?

• A. Nêu nhận xét, cảm nghĩ về câu chuyện Thi nhạc.
• B. Nêu nội dung câu chuyện Thi nhạc.
• C. Giới thiệu về các nhân vật trong câu chuyện Thi nhạc.
• D. Tất cả các đáp án trên đều đúng.

Câu 4: Những chi tiết nào cho thấy câu chuyện Thi nhạc là một thế giới đầy thú vị?

• A. Những con vật quen thuộc hóa thành những nghệ sĩ tài năng.
• B. Những âm thanh của các loài vật gợi lên những cảnh vật có âm thanh, màu sắc, hương vị, ánh sáng,…
• C. Thầy giáo vàng anh để lại ấn tượng bởi có những việc làm và lời nói thể hiện tình yêu thương và tôn trọng học trò.
• D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 5: Đoạn văn trên thể hiện nội dung gì?

• A. Tóm tắt lại câu chuyện Thi nhạc.
• B. Lí do người viết yêu thích câu chuyện Thi nhạc.
• C. Miêu tả lại hình dáng, điệu bộ của các nhân vật trong câu chuyện Thi nhạc.
• D. Miêu tả lại những bản nhạc của những nhân vật trong câu chuyện Thi nhạc.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: C

Câu 3: A

Câu 4:D

Câu 5:B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời câu hỏi. 

Hồi bé, tôi nghe mẹ kể câu chuyện Bà cháu của Trần Hoài Dương nhiều lần mà vẫn thấy thích. Ban đầu, tôi thích xứ sở thần tiên, nơi có cây đào lấp lánh trái vàng trái bạc và cô tiên có phép nhiệm màu... Rồi sau đó, tôi rưng rưng xúc động trước cuộc sống nghèo khổ nhưng đầm ấm của ba bà cháu. Với hai người cháu, vàng bạc, châu báu,.. nhiều đến mấy cũng không bằng tình yêu thương của bà. Thế nên, khi bà mất, hai người cháu đã xin cô tiên hóa phép cho bà sống lại, sẵn sàng sống cảnh đạm bạc như xưa nhưng có bà ở bên. Kết thúc câu chuyện là cảnh sum họp ấm áp: “Bà hiện ra móm mém, hiền từ, dang tay ôm hai đứa cháu hiếu thảo vào lòng"...

(Vĩnh Nga)

a. Câu mở đầu có điểm nào giống với câu mở đầu của đoạn văn ở bài tập 1 ?

b. Những lí do người viết yêu thích câu chuyện là gì ? 

c. Đoạn văn trình bày các ý theo cách nào dưới đây ? 

Câu 2: Trao đổi về những đặc điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn nêu ý kiến về câu chuyện đã đọc hoặc đã nghe.