Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 kết nối Bài 17: Sử dụng từ điển

BÀI 17: THƯ GỬI CÁC HỌC SINH (3 tiết)

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

A. KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS xem ảnh một số cuốn từ điển HS thông dụng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Các bước sử dụng từ điển 

Đọc các thông tin về từ đọc trong từ điển dưới đây và trả lười câu hỏi

a. Từ đọc là danh từ, động từ hay tính từ? 

b. Nghĩa gốc của từ đọc là gì? 

c. Từ đọc có mấy nghĩa? 

d. Nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ được sắp xếp như thế nào? 

Kết luận:

a. Từ “đọc” là động từ. 

b. Nghĩa gốc của từ “đọc” là nghĩa số 1: phát thành lời những điều đã được viết ra theo đúng trình tự. 

c. Từ “đọc” có 3 nghĩa chuyển (các nghĩa số 2, 3 và 4). Các ví dụ về cách sử dụng là phần in nghiêng sau mỗi nghĩa. 

Cụ thể : 

* Tiếp nhận nội dung của một tập hợp kí hiệu bằng cách nhìn vào các kí hiệu. Ví dụ: đọc bản thiết kế 

* Thu lấy thông tin từ một thiết bị lưu trữ của máy tính (như đĩa từ, đĩa CD,...). Ví dụ: máy tính không đọc được file dữ liệu này. * Hiểu rõ điều gì bằng cách nhìn vào những biểu hiện bên ngoài. Ví dụ: Lan đọc được suy nghĩ của tôi khi nghe lời mời đi chơi.

d. Những gốc và nghĩa chuyển của từ được sắp xếp như sau: Nghĩa gốc được xếp đầu tiên, sau đó là các nghĩa chuyển. Với nghĩa chuyển, nghĩa nào có nghĩa sát với nghĩa gốc nhất thì xếp trước.

2. Thực hành

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT3: Tra cứu nghĩa của các từ dưới đây: 

+ Ở hoạt động này, GV sẽ tổ chức trò chơi Truyền điện để thực hiện nhiệm vụ hoạt động.  

Kết luận:

- học tập: đgt: 

+ học và luyện tập để hiểu biết, để có kĩ năng, có tri thức kết quả học tập; siêng năng học tập. 

+ làm theo gương tốt: học tập lẫn nhau; học tập kinh nghiệm 

- tập trung: đgt: 

+ dồn vào một chỗ hoặc một điểm: tập trung đồ đạc vào một chỗ; mọi người đã tập trung đông đủ (Đồng nghĩa: tập kết; Trái nghĩa: giải tán). 

+ dồn sức hoạt động, hướng các hoạt động vào một việc gì: tập trung tư tưởng; tập trung giải quyết đơn từ tồn động

- trôi chảy: đgt: 

+ (công việc) được tiến hành thuận lợi, không bị vấp váp, trở ngại gì: mọi việc đều trôi chảy; công việc được tiến hành rất trôi chảy (Đồng nghĩa: suôn sẻ, trót lọt). 

+ (hoạt động nói năng) được tiến hành một cách dễ dàng, không có vấp váp: đọc rất trôi chảy; trả lời trôi chảy (Đồng nghĩa: lưu loát). 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà hoàn thiện.