BÀI 18: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

(19 câu)

1. NHẬN BIẾT (3 câu)

Câu 1. Biến thái không hoàn toàn là gì?

Trả lời:

Là quá trình phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác, ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.

Câu 2. Phát triển không qua biến thái là gì?

Trả lời:

Là quá trình phát triển trong đó con non mới nở từ trứng ra hoặc mới sinh ra đã có cấu tạo giống con trưởng thành

Câu 3. Tuổi dậy thì là gì?

Trả lời:

Là giai đoạn chuyển từ thiếu niên sang thanh niên. Ở thời kì này, nam và nữ có những thay đổi về thể chất, sinh lý, tâm lý và tình cảm.

2. THÔNG HIỂU (6 câu)

Câu 1. Phân tích đặc điểm và ý nghĩa của sinh trưởng và phát triển ở động vật?

Trả lời:

Sinh trưởng và phát triển là hai khía cạnh quan trọng trong sự sống của động vật. Dưới đây là phân tích đặc điểm và ý nghĩa của sinh trưởng và phát triển ở động vật.

* Sinh trưởng:

- Đặc điểm: Sinh trưởng là quá trình tăng trưởng về kích thước và khối lượng của cơ thể động vật. Nó bao gồm sự phân chia tế bào và sự gia tăng kích thước các tế bào. Quá trình sinh trưởng được điều chỉnh bởi các hormone sinh học, đặc biệt là hormone tăng trưởng và estrogen.

- Ý nghĩa: Sinh trưởng là quá trình quan trọng để động vật phát triển từ giai đoạn trẻ sang giai đoạn trưởng thành, nói cách khác, để động vật phát triển đầy đủ tiềm năng của chúng. Sinh trưởng cũng quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng cho cơ thể động vật.

* Phát triển:

- Đặc điểm: Phát triển là quá trình thay đổi và phát triển các cơ quan và chức năng của cơ thể động vật. Nó bao gồm sự hình thành các cơ quan, chức năng và tính năng riêng của loài động vật. Quá trình phát triển được điều chỉnh bởi các gene và các yếu tố môi trường như dinh dưỡng, ánh sáng và nhiệt độ.

- Ý nghĩa: Phát triển là quá trình quan trọng để động vật phát triển chức năng và tính năng của cơ thể để phù hợp với môi trường sống của chúng. Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiến hóa của loài động vật. Quá trình phát triển cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của động vật và sức khỏe của chúng.

Câu 2. Sự giống nhau của phát triển qua biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn?

Trả lời:

- Sự giống nhau của hai khái niệm này là cả hai đều ám chỉ quá trình phát triển của một sinh vật từ giai đoạn trứng/ấu trùng cho đến khi trưởng thành. 

- Cả hai đều bao gồm các giai đoạn phát triển khác nhau, trong đó sinh vật trải qua các thay đổi về hình dạng, kích thước và tính chất sinh lý để trở thành sinh vật trưởng thành.

Câu 3. Trình bày sơ bộ giai đoạn phôi thai ở người?

Trả lời:

Giai đoạn phôi thai ở người được chia thành ba giai đoạn chính: giai đoạn phân chia tế bào (từ ngày thụ tinh đến ngày 14), giai đoạn phôi thai (từ ngày 14 đến ngày 56), và giai đoạn thai nhi (từ ngày 56 đến lúc sinh).

* Giai đoạn phân chia tế bào (từ ngày thụ tinh đến ngày 14):

Giai đoạn này bắt đầu từ thời điểm tế bào trứng được thụ tinh bởi tinh trùng. Sau đó, tế bào trứng sẽ bắt đầu phân chia và tạo ra một cụm các tế bào nhỏ hơn gọi là "morula". Morula sẽ tiếp tục phân chia và tạo ra một cụm tế bào lớn hơn gọi là "blastocyst". Blastocyst có hai phần chính: phần bào tử (tạo thành phần thai) và phần trục phát triển (tạo thành lót tử cung).

* Giai đoạn phôi thai (từ ngày 14 đến ngày 56):

Trong giai đoạn này, phần bào tử của blastocyst sẽ phát triển và tạo thành một loạt các cấu trúc và cơ quan khác nhau, bao gồm ruột, gan, phổi, tim và não. Trong giai đoạn này, các cơ quan và hệ thống trong cơ thể sẽ hình thành và phát triển, và cơ thể sẽ có hình dáng giống với một em bé.

* Giai đoạn thai nhi (từ ngày 56 đến lúc sinh):

Giai đoạn này bắt đầu từ thời điểm mà tất cả các cơ quan và hệ thống của em bé đã được hình thành và phát triển. Em bé sẽ tiếp tục tăng trưởng và phát triển kích thước cho đến khi chào đời.

Câu 4. Trình bày sơ bộ giai đoạn sau sinh ở người?

Trả lời:

Giai đoạn sau sinh ở người được chia thành các giai đoạn sau:

1. Giai đoạn mới sinh (từ lúc em bé chào đời đến khoảng 2 giờ sau đó):

- Trong giai đoạn này, các chức năng cơ bản của em bé sẽ được kiểm tra để đảm bảo rằng em bé có tình trạng sức khỏe tốt và phù hợp với độ tuổi thai nhi. 

2. Giai đoạn ăn sữa (từ khoảng 2 giờ đến 6 tháng tuổi):

- Trong giai đoạn này, em bé sẽ được nuôi bằng sữa mẹ hoặc sữa công thức để đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho sự phát triển và tăng trưởng của cơ thể. 

- Em bé sẽ bắt đầu phát triển các kỹ năng như nhai và nuốt thức ăn, và tăng cường sự phát triển của các hệ thống trong cơ thể như hệ thống miễn dịch, thần kinh và tiêu hóa.

3. Giai đoạn ăn dặm (từ khoảng 6 tháng đến 1 năm tuổi):

Trong giai đoạn này, em bé sẽ bắt đầu ăn thức ăn cố định bên cạnh sữa mẹ hoặc sữa công thức. Em bé sẽ học cách nhai, nuốt và tiêu hóa thức ăn cố định, và các cơ quan và hệ thống trong cơ thể sẽ tiếp tục phát triển và tăng cường.

3. Giai đoạn trẻ em (từ 1 đến 3 tuổi):

Trong giai đoạn này, em bé sẽ tiếp tục phát triển các kỹ năng như chạy, nhảy, leo trèo và nói chuyện. Các hệ thống trong cơ thể sẽ tiếp tục phát triển, bao gồm cả hệ thống thần kinh, tiêu hóa và miễn dịch.

3. Giai đoạn trẻ lớn (từ 3 đến 12 tuổi):

Trong giai đoạn này, em bé sẽ phát triển các kỹ năng như đọc, viết, tính toán và giải quyết vấn đề. Các hệ thống trong cơ

Câu 5. Trình bày các hình thức phát triển ở động vật?

Trả lời:

Các hình thức phát triển ở động vật có thể được chia thành hai nhóm chính: phát triển qua biến thái và phát triển không qua biến thái.

* Phát triển qua biến thái:

- Hình thức phát triển này bao gồm quá trình biến đổi từ một hình thái thành hình thái khác trong suốt quá trình phát triển. 

- Các loài động vật phát triển qua biến thái thường có các giai đoạn phát triển khác nhau, và mỗi giai đoạn sẽ có hình thái và tính năng khác nhau.

 Ví dụ, bướm phát triển qua biến thái bao gồm các giai đoạn từ trứng, ấu trùng, bướm nhỏ (tức là bướm đang phát triển), đến bướm trưởng thành. 

* Phát triển không qua biến thái:

- Hình thức phát triển này là quá trình mà động vật không trải qua các giai đoạn biến thái lớn trong quá trình phát triển của mình. Thay vào đó, chúng giữ nguyên hình dạng và tính năng của mình qua suốt quá trình phát triển.

 Ví dụ, động vật như cá và cá voi phát triển không qua biến thái. Các cá con giữ nguyên hình dạng và tính năng của chúng khi chúng lớn lên, mặc dù chúng có thể trưởng thành và phát triển theo kích thước và hình dạng khác nhau.

Câu 6. Trình bày hiểu biết về tuổi dậy thì ở người?

Trả lời:

- Tuổi dậy thì là giai đoạn phát triển sinh lý và tâm lý quan trọng trong cuộc đời của mỗi người. Thông thường, tuổi dậy thì ở nam giới bắt đầu từ khoảng 9-14 tuổi và ở nữ giới bắt đầu từ khoảng 8-13 tuổi, nhưng đây chỉ là khoảng thời gian chung và có thể khác nhau đôi chút giữa các cá nhân.

- Trong thời kỳ dậy thì, cơ thể bắt đầu sản xuất nhiều hormone giới tính, bao gồm testosterone ở nam và estrogen và progesterone ở nữ. Những thay đổi về hormone này sẽ gây ra sự thay đổi về cơ thể và tâm lý của trẻ, bao gồm sự phát triển của cơ thể, tăng trưởng của tóc và lông, và phát triển của các cơ quan sinh dục.

- Tuổi dậy thì cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Trẻ có thể trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị căng thẳng và xấu hơn về tình hình bản thân, nhất là đối với các vấn đề liên quan đến vẻ ngoài. Trẻ cũng có thể trở nên khó chịu, ít tự tin và khó thích nghi trong các mối quan hệ xã hội.

- Tuổi dậy thì cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Các thay đổi về hormone có thể gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe, bao gồm bệnh trầm cảm, bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch.

3. VẬN DỤNG (7 câu)

Câu 1. Làm thế nào sự tăng trưởng và phát triển của động vật phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng của chúng?

Trả lời:

Sự tăng trưởng và phát triển của động vật phụ thuộc rất nhiều vào chế độ dinh dưỡng của chúng. Chế độ dinh dưỡng đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể động vật để duy trì các hoạt động sống và phát triển một cách bình thường.

Câu 2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng và phát triển của động vật?

Trả lời:

Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng và phát triển của động vật bao gồm chế độ dinh dưỡng, môi trường sống, di truyền, hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe.

Câu 3. Làm thế nào sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất ảnh hưởng đến sức khỏe và tăng trưởng của động vật?

Trả lời:

Sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất có thể gây ra rất nhiều vấn đề sức khỏe và ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của động vật, bao gồm suy dinh dưỡng, kém phát triển, yếu sinh lý và yếu sức đề kháng.

Câu 4. Làm thế nào stress ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của động vật?

Trả lời:

Stress có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của động vật bởi vì nó tạo ra sự căng thẳng trong cơ thể động vật và giảm hiệu quả của các quá trình chuyển hóa năng lượng và chuyển hóa chất béo. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm hoạt động tế bào và mô và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của động vật.

Câu 5. Làm thế nào động vật tập sinh hoạt và hoạt động thể chất ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của chúng?

Trả lời:

Động vật tập thể dục và hoạt động thể chất thường có sức khỏe tốt hơn và tăng trưởng nhanh hơn so với động vật ít hoạt động. Sinh hoạt và hoạt động thể chất giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, tăng cường cơ bắp, cải thiện sức đề kháng và tăng cường khả năng chuyển hóa năng lượng.

Câu 6. Làm thế nào thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của động vật?

Trả lời:

Thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng và phát triển của động vật. Chế độ dinh dưỡng phải đảm bảo cung cấp đủ lượng năng lượng và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể động vật để tăng trưởng và phát triển bình thường. Đồng thời, thói quen ăn uống cũng ảnh hưởng đến sức khỏe và trọng lượng của động vật.

Câu 7. Làm thế nào nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của động vật?

Trả lời:

Nhiệt độ môi trường có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của động vật bởi vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, chuyển hóa năng lượng và hoạt động của hệ thần kinh và hệ thống miễn dịch của động vật.

4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Câu 1. Làm thế nào các yếu tố về thức ăn và môi trường có thể ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của động vật dưới nước?

Trả lời:

Thức ăn và môi trường đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật dưới nước. Sự khác biệt trong chế độ ăn uống và điều kiện môi trường có thể ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và phát triển của chúng, ví dụ như độ sâu của nước, độ ẩm, độ kiềm của nước, v.v.

Câu 2. Làm thế nào việc sử dụng kỹ thuật điều trị bệnh và truyền nhiễm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật?

Trả lời:

Việc sử dụng kỹ thuật điều trị bệnh và truyền nhiễm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật bởi vì chúng có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của động vật và ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ phát triển của chúng. Tùy thuộc vào loại thuốc và liều lượng được sử dụng, các tác động phụ như độc tính có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của động vật và làm giảm tốc độ phát triển của chúng.

Câu 3. Trong quá trình tiến hóa, làm thế nào đặc điểm sinh trưởng và phát triển của các loài động vật đã thay đổi để thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt?

Trả lời:

Trong quá trình tiến hóa, các loài động vật đã thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt bằng cách phát triển các đặc điểm sinh trưởng phù hợp. 

Ví dụ, động vật sống ở môi trường khô cằn có thể phát triển các cơ quan giữ nước hoặc có khả năng chịu đựng môi trường khô hơn. Động vật sống ở môi trường lạnh có thể phát triển lông dày để giữ nhiệt hoặc có thể có một lớp mỡ dày để giữ ấm cơ thể. 

Các yếu tố như thức ăn, môi trường sống và mối đe dọa cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của các loài động vật và dẫn đến sự thay đổi trong đặc điểm sinh trưởng của chúng.