Câu hỏi tự luận Kinh tế pháp luật 11 Cánh diều Ôn tập Chủ đề 8 (P1)

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 8

MỘT SỐ QUYỀN DÂN CHỦ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN

Câu 1: Xã A thực hiện kế hoạch giải phóng mặt bằng làm đường liên xã ở thôn của anh Q. Tuy nhiên, khi tiến hành họp thôn, lãnh đạo xã A chỉ thông qua kế hoạch mà không tiếp nhận ý kiến đóng góp của anh Q và nhân dân trong thôn dù mọi người rất tích cực thảo luận và đưa ra giải pháp. Do đó, anh Q đã không đồng tình với kế hoạch giải phóng mặt bằng của xã và gửi đơn tố cáo lên cơ quan cấp trên.

Em hãy nhận xét hành vi của lãnh đạo xã A, anh Q và mọi người trong thôn. Theo em, xã của anh Q nên làm gì để mọi người trong thôn thực hiện được quyền của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội?

Trả lời:

+ Hành vi của lãnh đạo A, anh Q và mọi người trong thôn đều đang thể hiện hậu quả của việc thực hiện quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội nên đã dẫn tới hậu quả của bên phía nhà nước và công dân. + Hành vi của lãnh đạo A, anh Q và mọi người trong thôn đều đang thể hiện hậu quả của việc thực hiện quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội nên đã dẫn tới hậu quả của bên phía nhà nước và công dân.

+ +  Xã của anh Q nên tố cáo hành vi làm việc không trách nhiệm của vị lãnh đạo đồng thời khuyên nhủ với công dân để họ không bị hoang mang hoặc bị kích động bởi thế lực thù địch.

Câu 2: Được sự tín nhiệm của người dân, bà X - chi hội trưởng Chi hội phụ nữ thôn đã được bầu vào Hội đồng nhân dân xã. Bà rất vui mừng nhưng cũng lo lắng, băn khoăn không biết với tư cách là đại biểu Hội đồng nhân dân - người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân ở địa phương, bà X có trách nhiệm gì trước nhân dân?

Trả lời:

+ Là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của người dân địa phương.  + Là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của người dân địa phương.

+ Có trách nhiệm xử lý kịp thời các khiếu nại tố cáo của người dân. + Có trách nhiệm xử lý kịp thời các khiếu nại tố cáo của người dân.

Câu 3: Lý A Pua muốn tự ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân xã nhưng bị  chồng là A Tráng gạt đi với lý do: “ Là đàn bà con gái, lại là người dân tộc thiểu số, ai cho tham gia quản lý nhà nước . Thôi bỏ đi, làm hòa giải viên ở bản Tà Pua này là đủ rồi”. A Pua băn khoăn không biết pháp luật quy định như thế nào về quyền bình đẳng trong việc tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội?

Trả lời:

Theo quy định của pháp luật Việt Nam mọi công dân không phân biệt nam, nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng tôn giáo đều có thể tham gia vào quản lí nhà nước, quản lí xã hội.

Câu 4: Theo quy định của pháp luật, Ủy ban nhân dân cấp xã phải công khai Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách một cách minh bạch, rõ ràng cho nhân dân được biết, theo dõi và giám sát. Tuy nhiên, ông T là Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã X lại không thực hiện việc công khai Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách xã.

Theo em, trong trường hợp trên, việc ông T Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã X không công khai Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách xx có vi phạm nội dung quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội không? Hậu quả của việc làm đó là gì?

Trả lời:

Việc ông T chủ tịch Ủy ban nhân dân xã X không công khai Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách xã có vi phạm nội dung quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

Hậu quả của việc đó là:

- Phía cơ quan nhà nước: Không bảo đảm và thực hiện được quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội, không phát huy được vai trò, tính tích cực và sáng tạo của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội làm giảm lòng tin của công dân vào sự quản lí, của nhà nước. - Phía cơ quan nhà nước: Không bảo đảm và thực hiện được quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội, không phát huy được vai trò, tính tích cực và sáng tạo của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội làm giảm lòng tin của công dân vào sự quản lí, của nhà nước.

- Phía công dân: Không thực hiện đúng, đầy đủ quyền và nghĩa vụ tham gia quản lí nhà nước và xã hội, không phát huy được ý thức và vai trò làm chủ của bản thân và ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước - Phía công dân: Không thực hiện đúng, đầy đủ quyền và nghĩa vụ tham gia quản lí nhà nước và xã hội, không phát huy được ý thức và vai trò làm chủ của bản thân và ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước

Câu 5: Là học sinh lớp 11 nhưng T rất quan tâm đến các chính sách của Ủy ban nhân dân xã X đối với thanh thiếu niên. T thường tham gia các buổi họp thôn do Ủy ban nhân dân tổ chức và đã đóng góp ý kiến cho các chính sách xây dựng thư viện, khu vui chơi cho trẻ em. Tuy nhiên, P là bạn của T lại cho rằng những hành động của T là không cần thiết vì đó là nhiệm vụ mà Ủy ban nhân dân xã phải làm.

Em hãy nhận xét hành vi của T và ý kiến của P. Nếu là T, em sẽ làm gì để giúp P hiểu được quyền và nghĩa vụ của bản thân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội?

Trả lời:

+ Hành vi của T thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân còn ý kiến của P thì em không đồng ý. + Hành vi của T thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân còn ý kiến của P thì em không đồng ý.

+ Nếu là T em sẽ nói cho P hiểu được quyền và nghĩa vụ của bản thân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội + Nếu là T em sẽ nói cho P hiểu được quyền và nghĩa vụ của bản thân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội

Câu 6: Công dân có quyền hạn như thế nào trong việc thực hiện các hành động nhằm thực hiện các quyền, nghĩa vụ về việc công dân tham gia quản lí nhà nước và xã hội?

Trả lời:

+ Công dân có quyền tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở và cả nước.  + Công dân có quyền tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở và cả nước.

+ Nhà nước tạo điều kiện cho nhân dân tham gia vào quá trình quản lí nhà nước, xã hội; công khai minh bạch trong việc tiếp nhận các ý kiến phản hồi của công dân. + Nhà nước tạo điều kiện cho nhân dân tham gia vào quá trình quản lí nhà nước, xã hội; công khai minh bạch trong việc tiếp nhận các ý kiến phản hồi của công dân.

Câu 7: Khi phát hiện ra các sai lệch trong quá trình thực hiện chi trả tiền trợ cấp cho nhân dân, anh P đã trực tiếp đứng lên nói về các hậu quả mà việc này có thể đem lại trước toàn thể cán bộ địa phương. Việc làm của anh P có đúng hay không?

Trả lời:

Việc làm của anh P là đúng, anh P đã thay mặt nhân dân nói lên tiếng lòng, những điểm sai sót bất công còn tồn tại để mang về những quyền lợi chính đáng cho bản thân anh và mọi người dân địa phương. 

Câu 8: Khi nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân về dự thảo Hiến pháp mới, anh B đã mạnh dạn đưa ra ý kiến của mình về các điểm chưa hài lòng. Theo em, việc làm của anh B đã thực hiện tốt quyền tham gia vào quản lí nhà nước, xã hội của công dân hay chưa?

Trả lời:

Anh B đã thực hiện tốt quyền tham gia vào quản lí nhà nước của mình, thông qua hành động mạnh dạn đưa ra ý kiến đóng góp về các điểm mà anh chưa thấy hài lòng.

Câu 9: Thôn của anh H tổ chức họp lấy ý kiến nhân dân về nội dung xây dựng nhà văn hóa mới. Anh H đã rủ anh M là hàng xóm cùng đi tham gia cuộc họp. Nhưng anh M lại từ chối với lí do bận việc gia đình và cũng không có đóng góp ý kiến gì. Do đó, anh M đã không hiểu được nội dung xây dựng nhà văn hóa mới.

Em hãy nhận xét hành vi của anh H và M trong trường hợp trên.

Trả lời:

Hành vi của anh H thể hiện bình đẳng trong quyền và nghĩa vụ của công dân còn anh M thì không.

Câu 10: Công dân có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền tham gia quản lí nhà nước xã hội?

Trả lời:

Công dân có trách nhiệm tìm hiểu những quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội; xây dựng ý thức tự giác thực hiện quy định về quyền này. Đồng thời, vận động những người xung quan chấp hành nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

Câu 11: Công dân Việt Nam có thể tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội theo mấy hình thức? Đó là những hình thức nào?

Trả lời:

Công dân Việt Nam có thể tham gia vào quản lí nhà nước và xã hội thông qua 2 hình thức:

* Hình thức gián tiếp:

+ Công dân thực hiện quyền tham gia quản lý Nhà nước bằng việc thực hiện các quyền bầu cử đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân. Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân phải chịu sự giám sát, chất vấn của nhân dân về quản lý Nhà nước. + Công dân thực hiện quyền tham gia quản lý Nhà nước bằng việc thực hiện các quyền bầu cử đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân. Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân phải chịu sự giám sát, chất vấn của nhân dân về quản lý Nhà nước.

+ Nhà nước cho phép công dân thông qua tổ chức mà mình là thành viên tham gia vào hoạt động quản lý Nhà nước thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp. + Nhà nước cho phép công dân thông qua tổ chức mà mình là thành viên tham gia vào hoạt động quản lý Nhà nước thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp.

* Hình thức trực tiếp:

+ Công dân thực hiện quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội bằng cách tham gia ứng cử Đại biểu Quốc hội hoặc ứng cử vào Hội đồng nhân dân các cấp. Nếu có đủ tiêu chuẩn theo quy định, công dân có thể tham gia ứng cử vào các vị trí quan trọng của Nhà nước để thực hiện việc quản lý nhà nước. + Công dân thực hiện quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội bằng cách tham gia ứng cử Đại biểu Quốc hội hoặc ứng cử vào Hội đồng nhân dân các cấp. Nếu có đủ tiêu chuẩn theo quy định, công dân có thể tham gia ứng cử vào các vị trí quan trọng của Nhà nước để thực hiện việc quản lý nhà nước.

+ Công dân có thể tham gia hoạt động trong các cơ quan Nhà nước thông qua việc tuyển dụng theo năng lực, trình độ chuyên môn mà công dân có thể được tuyển dụng vào cơ quan Nhà nước hoặc được bổ nhiệm vào những vị trí cụ thể trong bộ máy Nhà nước. Việc này nhằm để đảm bảo việc quản lý nhà nước của công dân hiện nay. + Công dân có thể tham gia hoạt động trong các cơ quan Nhà nước thông qua việc tuyển dụng theo năng lực, trình độ chuyên môn mà công dân có thể được tuyển dụng vào cơ quan Nhà nước hoặc được bổ nhiệm vào những vị trí cụ thể trong bộ máy Nhà nước. Việc này nhằm để đảm bảo việc quản lý nhà nước của công dân hiện nay.

+ Công dân có thể tham gia thảo luận và đưa ra ý kiến trực tiếp đối với các vấn đề ở tầm quốc gia khi nhà nước tổ chức trưng cầu dân ý. Khi ấy, nhân dân có thể đưa ra ý kiến đóng góp của mình vào hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội. + Công dân có thể tham gia thảo luận và đưa ra ý kiến trực tiếp đối với các vấn đề ở tầm quốc gia khi nhà nước tổ chức trưng cầu dân ý. Khi ấy, nhân dân có thể đưa ra ý kiến đóng góp của mình vào hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội.

Câu 12: Triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, xã X đã triển khai nhiều chính sách nhằm phát huy vai trò của nhân dân. Trong quá trình tham gia các hoạt động do xã tổ chức, ông D đã phát hiện có một số cán bộ còn chưa thực hành tiết kiệm, gây lãng phí trong quản lí, sử dụng tài chính nên đã phản ánh về Uỷ ban nhân dân xã

Theo em, việc ông D phản ánh với Ủy ban nhân dân về hành vi chưa thực hành tiết kiệm gây lãng phí trong quản lí là thực hiện nội dung nào của quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội của công dân?

Trả lời:

Theo em, việc ông D phản ánh với Ủy ban nhân dân về hành vi chưa thực hành tiết kiệm gây lãng phí trong quản lí là thực hiện nội dung  quyền kiến nghị với cơ quan nhà nước về xây dựng bộ máy nhà nước, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương và đất nước của quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội của công dân

Câu 13: Nhận thấy các ứng cử viên có được lợi thế trong quá trình tranh cử đều có nền tảng học vấn rất tốt, ông B đã tham gia một khóa học để nâng cao bằng cấp của mình nhưng không thể chờ được đến khi được cấp bằng nên ông đã dùng tiền mua chuộc để mình có thể được nhận một tấm bằng đẹp rồi đưa vào hồ sơ tham gia ứng cử. Theo em hành vi của ông B có xứng đáng được trở thành một Đại biểu đại diện cho tiếng nói của người dân hay không? 

Trả lời:

Việc làm của ông B không xứng đáng được trở thành một Đại biểu đại diện cho tiếng nói của người dân, vì qua những hành động của ông B có thể thấy được ông B không phải là một người trung thực.

Câu 14: Ông H được nhà chính quyền giao cho làm việc kiểm phiếu trong lần bầu cử lần này tại địa phương. Bạn ông H là ông P, là ứng cử viên cho lần bầu cử lần này, đã lợi dụng tình bạn, yêu cầu công H làm thay đổi số phiếu bầu để chiếm được phần lợi về mình. Theo em, ông H nên làm gì để tránh được các hành vi vi phạm pháp luật?

Trả lời:

Trong trường hợp này ông H nên trình báo về việc làm của ông P lên cấp trên để có được nhận được giải pháp thỏa đáng, ông H không nên làm theo các yêu cầu của ông P vì làm như vậy là trái với pháp luật, ông hai ông đều có thể bị xử phạt.

Câu 15: Vì quá bận nên anh K đã nhờ người nhà đi bỏ phiếu bầu cử giúp, theo em hành động của ông K đã làm đúng nghĩa vụ của công dân đi bầu cử của công dân chưa?

Trả lời:

Hành động của ông K chưa thực hiện đúng nghĩa vụ của công dân đi bầu cử:

Theo quy định của pháp luật, cử tri phải tự mình bỏ phiếu bầu cử, không được ủy thác cho người khác khi không thuộc trong các trường hợp được phép bỏ phiếu giúp như trong luật đã ban hành.

Câu 16: Do nghi ngờ nhân viên X trong công ty lấy cắp tiền quỹ của công ty. Anh M đã đi mang tin đồn này nói hết với bạn bè đồng nghiệp. Hành vi của anh M đã thực hiện đúng với nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo?

Trả lời:

Hành vi của anh M chưa thực hiện đúng với nghĩa vụ của công dân về khiếu nại, tố cáo; vì anh chưa có đủ chứng cứ xác minh vụ việc, hành động của anh chỉ góp phần làm tổn thương nhân viên X và làm mất danh dự của nhân viên đó.

Câu 17: Gần khu dân cư xóm P có một nhà máy dệt vải, các máy móc được sử dụng phát ra tiếng ồn rất lớn, và lượng bụi mà nhà máy thải ra môi trường cũng rất nhiều gây ảnh hưởng đến đời sống của những hộ dân sinh sống quanh đó. Thậm chí đến sau 22h đêm nhà máy vẫn còn vận hành các máy móc ồn ào, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Em sẽ làm gì khi là công dân của xóm P? 

Trả lời:

Nếu em là công dân của xóm P, em sẽ làm đơn tố cáo tình hình gây ô nhiễm tiếng ồn của nhà máy dệt vải, để nhận được các biện pháp giải quyết phù hợp.

Câu 18: Nhà bà T có 500m2 đất thổ cư, gia đình bà đã sinh sống trên mảnh đất này nhiều năm. Nhà nước có ý định giải tỏa một số hộ gia đình để lấy đất làm đường liên xã, với mức bồi thường giải tỏa thỏa đáng. Tuy nhiên sau khi chuyển đến khu tái định cư được nửa năm, gia đình bà T vẫn chưa nhận đủ được số tiền đền bù. Theo em, bà T nên làm gì để có thể lấy được số tiền đền bù mà mình chưa nhận được?

Trả lời:

Bà T nên làm đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng có thẩm quyền về vụ việc, trình bày sự việc của mình để được giải quyết thỏa đáng.

Câu 19: Em hãy cho biết khiếu nại và tố cáo của nhân dân được hiểu như thế nào?

Trả lời:

+ Khiếu + Khiếu  nại là việc công  dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ  tục do Luật này quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền  xem xét lại quyết  định  hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết  định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp  pháp  của  mình.

+ Tố cáo là việc công dân theo thủ + Tố cáo là việc công dân theo thủ  tục do Luật Tố cáo quy  định báo cho cơ  quan, tổ chức, cá  nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây  thiệt  hại lợi  ích của Nhà  nước,  quyền, lợi ích  hợp  pháp  của  công  dân, cơ  quan, tổ  chức”.

Câu 20: Em hãy cho biết nghĩa vụ của người tố cáo được pháp luật hiện hành quy định như thế nào?

Trả lời:

Nghĩa vụ của người tố cáo:

Cung cấp các thông tin cá nhân; trình bày trung thực về nội dung tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được; chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo của mình; hợp tác với người giải quyết tố cáo khi có yêu cầu; bồi thường thiệt hại do hành vi cố ý tố cáo sai sự thật mà mình gây ra.