Câu hỏi tự luận ngữ văn 7 kết nối Bài 3: Văn bản đọc Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

VĂN BẢN. VỪA NHẮM MẮT VỪA ĐÓNG CỬA SỔ

(22 câu)

1.    NHẬN BIẾT (7 câu)

Câu 1: Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Ngọc Thuần.

Trả lời:

- Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Hàm Tân, Bình Thuận, là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.

- Tác phẩm nào của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần cũng đều trở nên mơ hồ không thể nắm bắt khi đi qua thế giới tư tưởng của anh. Đọc văn Nguyễn Ngọc Thuần là sự tương tác cảm xúc trực tiếp, gợi nên bao ý tưởng “huyền hoặc và hài hước điên khùng sâu lắng”

- Một số tác phẩm được nhận giải thưởng như: Giăng giăng tơ nhện; Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ; Một thiên nằm mộng; Nhện ảo; Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ…

Câu 2: Tác phẩm “Vừa nhắm mắt, vừa mở cửa sổ” thuộc thể loại gì? Nêu vài nét về đặc điểm thể loại văn bản đó.

Trả lời:

- Thể loại truyện dài.

- Truyện dài là truyện bằng văn xuôi, có dung lượng lớn, miêu tả hàng loạt sự kiện và nhân vật trong một phạm vi không gian và thời gian tương đối rộng lớn.

Câu 3: Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm

Trả lời:

Tác phẩm vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ được trích trong tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ xuất bản năm 2004.

Câu 4: Theo em, phương thức biểu đạt chính của tác phẩm là gì?

Trả lời:

- Phương thức biểu đạt là tự sự

Câu 5: Tác giả đã kể chuyện theo ngôi nào?

Trả lời:

Ngôi thứ nhất

Câu 6: Em hãy tóm tắt tác phẩm bằng một đoạn văn ngắn (khoảng 7-9 câu).

Trả lời:

Nhà của nhân vật tôi có một khu vườn rộng. Bố cậu bé đã giúp cậu nhận biết các loài hoa bằng cách sờ và tập đoán. Nhân vật tôi đã thuộc làu làu, chạm loài nào đều đoán tên được loài đó. Khi Tý đem biếu bố những trái ổi to mềm, cắn rất đã, người bố rất quý trọng chúng gì bố ít khi ăn ổi. Nhân vật tôi nhận ra đó là vẻ đẹp của món quà mình cho đi hay mình được nhận. Cậu cũng nhận ra khu vườn, người bố là món quà to lớn, quý giá của cuộc đời cậu. Sau đó, bố lại nghĩ ra một trò chơi khác, thay vì chạm thì bây giờ nhân vật tôi chỉ được ngửi rồi gọi tên. Khi đã thuần thục, bố khen cậu là người có chiếc mũi tuyệt nhất thế giới. Lúc đó, cậu nhận ra rằng chính những bông hoa là người đưa đường, dẫn lối cho cậu trong khu vườn.

Câu 7: Tác phẩm có thể chia làm mấy phần và nội dung chính mỗi đoạn là gì?

Trả lời:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...cháu có con mắt thần): Đôi mắt thần của nhân vật tôi.

- Phần 2 (Còn lại): Quà tặng lớn lao, quý giá.

2.    THÔNG HIỂU (6 câu)

Câu 1: Nhân vật “tôi” trong tác phẩm hiện lên là một con người như thế nào?

Trả lời:

          Nhân vật “tôi” hiện lên là:

- Một người yêu thiên nhiên

- Một người con hiếu thảo

- Một người trân trọng thiên nhiên

Câu 2: Theo em, nhan đề Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ gợi điều gì thú vị?

Trả lời:

Theo em, nhan đề Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ gợi cho chúng ta điều thú vị là: khi chúng ta nhắm mắt nhưng lòng chúng ta mở, chúng ta nhìn nhận vạn vật xung quanh không bằng đôi mắt mà bằng tâm hồn. Khi chúng ta cảm nhận bằng tấm lòng thì chúng ta sẽ có suy nghĩ và cách nhìn nhận khác khi chúng ta nhìn nhận bằng mắt

Câu 3: Khi "vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ", nhân vật "tôi" đã phát hiện được những "bí mật" gì?

Trả lời:

Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật” là: tiếng những bước chân, mùi hương của những loài hoa đang nở trong khu vườn. Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” không chỉ thấy những bông hoa thơm hơn mà còn “nhìn” thấy nguyên cả khu vườn, cả bông hồng ngay trong đêm tối,...

=> Những bí mật ấy mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cuộc sống hằng ngày và làm giàu có tâm hồn của nhân vật “tôi”

Câu 4: Điều bí mật nhân vật "tôi" muốn chia sẻ là gì?

Trả lời:

Điều bí mật mà nhân “tôi” muốn chia sẻ là sự cảm nhận, nhận biết những loài hoa bằng mũi chứ không phải bằng mắt.Nhân vật “tôi” hiểu khu vườn nói gì, hiểu giờ là mùa gì và bông hoa nào đang nở, tên gì…

Câu 5: Khi "vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ", nhân vật "tôi" đã phát hiện được những "bí mật" gì?

Trả lời:

Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật” là: tiếng những bước chân, mùi hương của những loài hoa đang nở trong khu vườn. Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” không chỉ thấy những bông hoa thơm hơn mà còn “nhìn” thấy nguyên cả khu vườn, cả bông hồng ngay trong đêm tối,...

=> Những bí mật ấy mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cuộc sống hằng ngày và làm giàu có tâm hồn của nhân vật “tôi”

Câu 6: Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật "tôi" khi nghe bố giảng giải về món quà

Trả lời:

Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” khi nghe bố giảng giải về những món quà:

hứng thú - thể hiện ở việc hỏi bố về sự quý trọng của bố với món quà.lắng nghe - thể hiện ở việc trật tự, chăm chú lắng nghe khi bố giải thíchghi nhớ và tự liên hệ với bản thân.

3.    VẬN DỤNG (5 câu)

Câu 1: Nêu cảm nhận về tính cách của nhân vật người bố. Chỉ ra một số chi tiết khiến em có những cảm nhận đó.

Trả lời:

– Cảm nhận về tính cách của nhân vật người bố: là một người cẩn thận tỉ mỉ, yêu thiên nhiên, yêu thương với đứa con và có phương pháp giáo dục hiện đại (dạy con thông qua thực hành) => Người bố luôn theo dõi, động viên, khích lệ để đứa con tiến bộ hơn.

– Một số chi tiết khiến em có những cảm nhận đó là:

+ Yêu cầu con nhắm mắt và chạm tay vào những bông hoa và đoán xem đó là loài hoa gì.

+ Yêu cầu con ngửi hương thơm và đoán các loài hoa.

+ Đố con tìm viên kẹo, đoán khoảng cách….

Câu 2:  Liệt kê những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật "tôi" về bố và bạn Tí. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nào của nhân vật "tôi"?

Trả lời:

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố: 

+ yêu quý

+ gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố với lòng biết ơn: bố làm cho “tôi” chiếc bình tưới xinh xắn, dạy “tôi” cách cảm nhận về khu vườn

+ bố là món quà “bự” nhất của tôi,...

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về Tí:

+ coi Tí là người bạn thân nhất, sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con

+ thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên,...

=> Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương mọi người. Cậu có một tình cảm ngưỡng mộ bố và quý mến bạn vô cùng

Câu 3: Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật nào? Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng gì?

Trả lời:

- Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật “tôi”.

- Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng làm nhiệm vụ dẫn dắt kể lại toàn bộ câu chuyện, và người kể xưng tôi khiến cho câu chuyện đáng tin cậy, chân thật hơn và nhân vật dễ dàng bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình hơn.

Câu 4: Vì sao nhân vật "tôi" có thể giúp bố cứu được bạn Tí?

Trả lời:

Nhân vật “tôi” có thể giúp bố cứu được bạn Tí nhờ vào khả năng lắng nghe âm thanh tài tình. Cậu đã phát hiện chính xác vị trí của Tí khi nghe thấy tiếng hét.

Câu 5: Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Trả lời:

• Giá trị nội dung: 

Qua cách cảm nhận tuyệt vời của nhân vật tôi qua xúc giác, qua mùi hương của các loài hoa, ta thấy được sự trân trọng, yêu quý dành cho thiên nhiên, cuộc sống. Hơn nữa, từ tình cảm bố con thắm thiết đã nuôi dương tâm hồn đứa trẻ trong cách cảm nhận, giúp đứa trẻ nhận ra thiên nhiên là món quà quý giá to lớn mà cuộc sống ban tặng.

• Giá trị nghệ thuật: 

- Sử dụng ngôi kể thứ nhất hấp dẫn, đưa người đọc tham gia trực tiếp vào câu chuyện.

- Ngôn ngữ đối thoại sinh động, lôi cuốn người nghe

4.    VẬN DỤNG CAO (4 câu)

Câu 1: Liệt kê những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật "tôi" về bố và bạn Tí. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nào của nhân vật "tôi"?

Trả lời:

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố: 

+ yêu quý

+ gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố với lòng biết ơn: bố làm cho “tôi” chiếc bình tưới xinh xắn, dạy “tôi” cách cảm nhận về khu vườn

+ bố là món quà “bự” nhất của tôi,...

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về Tí:

+ coi Tí là người bạn thân nhất, sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con

+ thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên,...

=> Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương mọi người. Cậu có một tình cảm ngưỡng mộ bố và quý mến bạn vô cùng

Câu 2: Em có đồng tình với những điều nhân vật người bố nói về các "món quà" không? Vì sao?

Trả lời:

Em đồng tình với những điều nhân vật người bố nói về các “món quà”. Vì vẻ đẹp của món quà không nằm ở giá trị vật chất, cách trao tặng và đón nhận một món quà thể hiện con người chúng ta, chính tình cảm yêu thương chân thành khiến cho món quà trở nên quý giá…

Câu 3: Khi vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, nhân vật tôi đã phát hiện được những bí mật gì? Theo em những bí mật ấy mang lại điều gì cho cuộc sống hằng ngày của nhân vật?

Trả lời:

 Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật”:

+ Hiểu được khu vườn muốn nói gì.

+ Hiểu bây giờ là mùa gì, bông hoa nào đang nở, tên gì.

+ Biết chính xác khoảng cách bước chân trong khu vườn.

+ Khi nhắm mắt vẫn nhìn thấy những bông hoa đang nở, thấy nguyên khu vườn, đêm nằm đắp chăn nhưng vẫn có thể đi dạo…những bông hoa sẽ chỉ lối cho bạn.

=> Những “bí mật" ấy mang lại cho cuộc sống hằng ngày của nhân vật: ban đầu, nhân vật không thể đoán được tên loài hoa, dần dần đã thuộc tên và rồi khi nhắm mắt lại, ngửi mùi hoa cũng có thể đoán đúng tên. Như vậy, nhân vật đã cảm nhận thế giới tự nhiên bằng nhiều giác quan và khi càng hiểu, nhân vật càng trân trọng và thêm yêu thiên nhiên quanh mình.

Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về văn bản “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”
Trả lời:

  Giữa thế giới hiện đại ngày nay, con người luôn bận rộn, tấp nập với công việc, với cuộc sống đầy vật chất. Để rồi ta cảm thấy hối tiếc về những ngày đã qua. Văn bản “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” đã đưa chúng ta đến với những khoảnh khắc chậm rãi của đời thường, tìm về những điều bé nhỏ và nuôi dưỡng tâm hồn mình. Văn bản viết về những bài học nhỏ nhặt mà người bố dạy cho con về tình yêu thương và sự biết ơn. Bạn đã từng có một khu vườn trồng rất nhiều hoa bao giờ chưa? Bạn sẽ tiếc lắm nếu như thế giới này vắng đi những bông hoa, vì những bông hoa chính là những người đưa đường đấy! Người bố trong câu chuyện đã tự tay trồng cho cậu bé khu vườn và dạy cậu cách yêu thương, quan tâm đến từng đóa hoa, ngọn cỏ. Từ văn bản, tôi học được sự yêu thương, học được sự tự tin, học được là mình cần quan tâm đến người khác. Tôi thấy thấm thía ra rất nhiều bài học, tôi thấy yêu thương bố mẹ hơn, yêu thương những người quan tâm mình, và tự nhủ mình cần biết quan tâm chia sẽ, biết tự hào và quý trọng về những gì mà mình có được. Văn bản còn khiến tôi cảm thấy yêu gia đình nhiều hơn, khiến tôi cảm thấy bố là một người rất tuyệt vời, bố có thể làm tất cả để con được vui và hạnh phúc. Qua văn bản, tác giả như muốn nhắn nhủ chúng ta rằng chỉ cần bạn biết lắng nghe thêm một chút, chú ý mọi thứ xung quanh hơn một chút, bạn sẽ cảm thấy thế giới này đáng quý vô cùng. Những thứ đó, tôi đã học được ở cậu bé trong truyện, ở nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần, và ở cả “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”…