Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 cánh diều Bài 9: Đình công và nổi dậy

BÀI 9: BI KỊCH VÀ TRUYỆN

VĂN BẢN 3: ĐÌNH CÔNG VÀ NỔI DẬY

(12 câu)

1. NHẬN BIẾT (6 câu)

Câu 1: Tìm hiểu đôi nét về tác giả Vi Huyền Đắc?

Trả lời:

+ Vi Huyền Đắc sinh ngày 18-12-1899 tại Trà Cổ, tỉnh Quảng Ninh, mất năm 1976 tại Hà Nội.

+ Thuở nhỏ Vi Huyền Đắc học chữ Hán, sau đó chuyển sang theo tân học. Tốt nghiệp Thành Chung ở Hải Phòng, ông thi vào trường Mỹ nghệ Hà Nội nhưng sau đấy lại vào Sài Gòn làm lái xe và bắt đầu viết một số bài báo có xu hướng tiến bộ. 

+ Ông bắt đầu viết văn và mở nhà in Thái Dương văn khố trên phố Cầu Đất để xuất bản tác phẩm của mình và bạn bè. 

+ Trong khoảng 20 vở kịch do ông sáng tác, đều có tiếng vang, thời kỳ sung sức nhất là trước năm 1945. Chẳng hạn như: Hoàng mộng điệp (năm 1922), Uyên ương (năm 1927), Hai tối tân hôn (1929), Nghệ sĩ hồn (1932), Kinh Kha (1934), Trường hận (bằng tiếng Pháp, được giải thưởng của Viện Hàn lâm Nice, Pháp), Lệ Chi Viên (diễn
tại Hà Nội 1943), Khóc lên tiếng cười (diễn tại Hà Nội 1943). 

+ Bước ngoặt mới của Vi Huyền Đắc được đánh dấu từ vở bi kịch Kim tiền và vở hài
kịch Ông ký Cóp. 

Câu 2: Thể loại tác phẩm?

Trả lời:

- Tác phẩm Đình công và nổi dậy thuộc thể loại: bi kịch.

Câu 3: Hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ của tác phẩm?

Trả lời:

Câu 4: Phương thức biểu đạt?

Trả lời:

Câu 5: Tóm tắt tác phẩm theo cách hiểu của em?

Trả lời:

Câu 6: Bố cục của tác phẩm ?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm?

Trả lời:

- Văn bản Đình công và nổi dậy kể về sự việc nhân dân lao động đình công vì gia đình Ông Chung bóc lột quá sức, cuối cùng nhận kết cục bi thảm. Qua đó ca ngợi lòng dũng cảm và phẩm chất ngời sáng của những con người đấu tranh vì lẽ phải, trở thành biểu tượng của sự tự do, để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng khó phai về một thời kì biến động đầu thế kỉ XX.

Câu 2: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm?

Trả lời:

 - Bối cảnh và tình huống truyện căng thẳng.

- Nghệ thuật xây dựng diễn biến xung đột đặc sắc.

Câu 3: Không gian và bối cảnh của câu chuyện?

Trả lời:

Câu 4: Liệt kê các tuyến nhân vật có trong câu chuyện?

Trả lời:

Câu 5: Nhân vật ông chủ mỏ Trần Thiết Chung có thái độ, lời thoại và hành động như thế nào?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (1 câu)

Câu 1: Viết một đoạn văn nêu cảm nhận và ấn tượng của em về các nhân vật trong văn bản?

Trả lời:

Những người nổi loạn trong văn bản kịch “Đình công và nổi dậy” vốn chỉ là những người lao động bình thường, đi làm thuê cho nhà ông Chung. Cuộc sống của họ hết sức đơn giản và dung dị, mộc mạc và chân chất như chính con người của họ. Họ chỉ cần đủ cơm ăn qua bữa, có đủ tiền công để lo cho gia đình nhưng điều đó lại bị ông Chung cướp đoạt. Không chỉ bóc lột sức lao động của họ, ông Chung còn phát cho họ gạo kém, cá thối, khiến họ không thể nào chịu đựng được nữa. Con giun xéo lắm cũng quằn, vì vậy những người lao động chân chất ấy buộc phải vùng lên để đòi lại công bằng cho bản thân. Đối với gia đình ông chung, họ là những kẻ nổi loạn. Nhưng với em, họ là những người anh hùng dũng cảm, dám cất lên tiếng nói để đòi lại những thứ thuộc về mình. Và với xã hội lúc bấy giờ, với dòng chảy lịch sử, thì họ chính là những ngọn cờ tiên phong, là ngọn đuốc dẫn đường, là biểu tượng của sự tự do, của quyền con người và sự bình đẳng. Họ chính là bậc thang đầu tiên cho sự giải phóng của tầng lớp những người lao động bấy lâu nay đang bị đè nén. Em rất yêu mến, cảm phục và trân trọng những người lao động ấy.

4. VẬN DỤNG CAO (1 câu)

Câu 1:Viết một đoạn văn nói lên tinh thần tự hào về con người Việt Nam qua những năm tháng đấu tranh chống giặc ngoại xâm và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ đất nước?

Trả lời:

Tinh thần tự hào về con người Việt Nam không chỉ được hình thành từ những năm tháng lịch sử đầy gian khổ mà còn từ lòng kiên cường và sự đoàn kết của dân tộc trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Từ những ngày đầu lập quốc, ông cha ta đã phải đối mặt với nhiều thế lực xâm lược mạnh mẽ. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn đó, con người Việt Nam vẫn luôn thể hiện một tinh thần bất khuất, kiên cường, không chịu khuất phục trước sức mạnh của kẻ thù.

Những trang sử hào hùng của dân tộc ghi dấu biết bao chiến công lẫy lừng. Từ cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, Bà Triệu đến những trận đánh oai hùng của Lê Lợi, Trần Hưng Đạo, tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc luôn được khơi dậy. Những chiến thắng vang dội như Bạch Đằng Giang, Chi Lăng hay Đống Đa không chỉ là những mốc son trong lịch sử mà còn là minh chứng cho sức mạnh của ý chí con người Việt Nam. Đặc biệt, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, con người Việt Nam đã thể hiện tinh thần đoàn kết, sự hy sinh cao cả và lòng dũng cảm vô biên. Hàng triệu người đã sẵn sàng xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc, từ những người lính nơi chiến trường đến những người dân nơi hậu phương.

Trong suốt những năm tháng chiến tranh, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam cũng nổi bật lên với vai trò quan trọng. Họ không chỉ là những người mẹ, người vợ chờ đợi chồng con trở về từ chiến trường mà còn là những chiến sĩ, những thanh niên xung phong, tham gia vào các hoạt động cách mạng, góp phần không nhỏ vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Sự hy sinh và cống hiến của họ đã tạo nên một hình ảnh đẹp về người phụ nữ Việt Nam, vừa đảm đang trong gia đình, vừa mạnh mẽ trên chiến trường.

Sau khi giành được độc lập, tinh thần tự hào ấy tiếp tục được phát huy trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những thế hệ tiếp theo đã kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, bất khuất của cha ông. Họ không ngừng nỗ lực học hỏi, sáng tạo để xây dựng đất nước ngày càng phát triển và vững mạnh. Tinh thần tự hào về dân tộc không chỉ thể hiện trong những chiến công lịch sử mà còn trong những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được trên con đường hội nhập quốc tế.

Ngày nay, khi nhìn lại chặng đường đã qua, chúng ta càng thêm tự hào về con người Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc vẫn luôn được gìn giữ và phát huy. Mỗi người Việt Nam, dù ở bất kỳ đâu, vẫn luôn mang trong mình một niềm tự hào sâu sắc về quê hương, đất nước. Họ không chỉ là những người bảo vệ lãnh thổ mà còn là những người xây dựng tương lai, góp phần vào sự phát triển chung của nhân loại.

Tóm lại, tinh thần tự hào về con người Việt Nam qua những năm tháng đấu tranh chống giặc ngoại xâm và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ đất nước là một nguồn động lực mạnh mẽ, giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách và hướng tới một tương lai tươi sáng hơn. Sự kiên cường, đoàn kết và lòng yêu nước của con người Việt Nam sẽ mãi là ngọn đuốc soi đường cho các thế hệ mai sau.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------