[Chân trời sáng tạo] Giáo án vật lí 6 bài 44: Chuyển động nhìn thấy của mặt trăng

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV tổ chức hoạt động nhóm cặp đôi cho HS thảo luận các nội dung trong SGK.

1. Quan sát hình 44.1 và cho biết Mặt Trăng có phải tự phát ra ánh sáng hay không? Vì sao?

2. Quan sát hình 44.2, em hãy cho biết tại sao chúng tacó thể nhìn thấy được Mặt Trăng.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm đôi, quan sát hình cà thảo luận câu hỏi

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV gợi ý HS rút ra kết luận như SGK.

1. Ánh sáng của mặt trăng

a. Tìm hiểu ánh sáng của Mặt Trăng

Mặt trăng phản xạ ánh sáng mặt trời

? 1: Mặt Trăng có cả phần tối và phần sáng, do đó Mặt Trảng không tự phát ra ánh sáng.

?2: Chúng ta có thể nhìn thấy được Mặt Trăng vì Mặt Trời chiếu sáng Mặt Trăng và Mặt Trăng lại phản xạ ánh sáng mặt trời và chiếu tới mắt chúng ta.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV tổ chức hoạt động nhóm cho HS thảo luận các nội dung trong SGK.

3. Em hãy nêu các hình dạng nhìn thầy của Mặt Trăng mà em biết.

4. Trong hình 44.4, em hãy chỉ ra phần bể mặt của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng và phần bế mặt của Mặt Trăng mà ở Trái Đất có thể nhìn thấy.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm quan sát hình và tar lời câu hỏi

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 + Một số HS phát biểu, các học sinh khác nghe và bổ sung

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình hoạt động.  GV yêu cầu HS đọc phần đọc thêm kết hợp với các nội dụng thảo luận, GV hướng dẫn HS rút ra kết luận theo gợi ý SGK về pha của Mặt Trăng và nguyên nhân tạo thành pha Mặt Trăng.

2. Hình dạng nhìn thấy của mặt trăng

a. Tìm hiểu hình dạng nhìn thấy của mặt trăng

? 3: Các hình dạng thường nhìn thầy của Mặt Trăng gồm Trăng lưỡi liềm, Trắng bán nguyệt, Trăng khuyết, Trăng tròn.

Hình ảnh Mặt Trăng chúng ta nhìn thấy trong các đêm khác nhau không giống nhau đo vị trí của Mặt Trăng trong quỹ đạo quay xung quanh Trái Đất mỗi ngày đều khác nhau.

? 4: Phần bề mặt Mặt Trăng được chiếu sáng là Mặt Trăng hướng về Mặt Trời (phần sáng trong hình 44.4). Phần bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái Đất có thể quan sát thấy là phần được Mặt Trời chiếu sáng hướng về Trái Đất.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV tổ chức hoạt động nhóm cặp đôi cho HS thảo luận các nội dung trong SGK.

5. Với mỗi vị trí của Mặt Trắng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát thấy Mặt Trăng có hình dạng như thế nào? Chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng trong hình 44.3.

Sau đó GV đưa ra câu hỏi củng cố thêm:

Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa Trăng bán nguyệt đầu tháng và Trăng bán nguyệt cuối tháng.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc thông tin và tìm kiếm thông tin trả lời cho câu hỏi 5

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV gợi ý HS rút ra kết luận như SGK.

b. Giải thích các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng

? 5: Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát thấy MặtTrăng có hình dạng: Vị trí 1 và 5 - Trâng bán nguyệt, vị trí 2 và 4 - Trăng lưỡi liềm, vị trí 6 và 8- Trăng khuyết, vị trí 7 - Trăng tròn, vị trí 3 - không Trăng.

Hình dạng nhìn thấy tương ứng: 3 - không Trăng, 2 - Trăng lưỡi liềm đầu tháng, 1  Trăng bán nguyệt đầu tháng, 8 - Trăng khuyết đầu tháng, 7 - Trăng tròn, 6 – Trăng khuyết cuối tháng, 5 - Trăng bán nguyệt cuối tháng, 4- Trăng lưỡi liềm cuối tháng.

? CC: Trăng bán nguyệt đấu tháng và Trăng bán nguyệt cuối tháng: Dạng nhìn thấy đều có hình bán nguyệt do ta chỉ quan sát thấy một nửa phần diện tích Mặt Trăng được chiếu sáng. Tuy nhiên, hình ảnh chỉ tiết hơn thấy được là khác nhau vì hai trường hợp này ta quan sát thấy hai khu vực khác nhau của bể mặt Mặt Trăng.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV tổ chức hoạt động nhóm cho HSthảo luận để chế tạo mô hình

theo hình 44.6, sau khi chế tạo được mô hình thì cho HS lần lượt thực hiện việc quan sát và thảo luận xem hình ảnh quan sát được tương ứng với pha nào của Mật Trăng.

6. Làm việc nhóm để chế tạo mô hình quan sát các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS thảo luận nhóm và thiết kế mô hình để quan sát được các hình dạng nhìn thấy khác của Mặt Trăng.

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV gọi HS trình bày, HS còn lại quan sát sản phẩm của các bạn

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét kết quả hoạt động.

c. Trải nghiệm quan sát các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng

Dụng cụ : hộp giấy hình trụ, quả bóng, băng dịch đen, kéo

Thực hiện :

+        Treo bóng lơ lửng bên trong và chính giữa hộp giấy, đóng vai trò là mặt trăng

+        Khoét lỗ ở thành hộp để chiếu đèn  pin vào quả bóng.

+        Khoét 4 lỗ khác trên thành hộp như hình 44.6 để quan sát được quả bóng trong hộp tương ứng với các góc khác nhau.

+        Bật đèn pin, rồi lấn lượt nhìn qua các lỗ và quan sát phẩn quả bóng được chiếu sáng (các lỗ chưa quan sát được bịt kín) và cho biết hình ảnh nhìn thấy được tương ứng với hình dạng nhìn thấy nào của Mặt Trăng.