[Chân trời sáng tạo] Giáo án vật lí 6 bài 35: Lực và biểu diễn của lực

Có khi nào chúng ta thắc mắc về những hiện tượng xung quanh chúng ta như: Tại sao khi thả một vật từ trên cao, vật lại rơi xuống mặt đất mà không phải theo phương ngang? Hay như khi quan sát hình bên các em có thể cho biết tại sao xe và người lại chuyển động được?

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV tổ chức các nhóm HS quan sát các hình 35.1 đến 35.4 và thảo luận các nội dung 1, 2 và câu hỏi luyện tập trong SGK.

1. Để đóng cánh cửa, bạn nhỏ trong hình 35.1 đã làm như thế nào?

2. Em hãy cho biết tác dụng của vật nặng lên lò xo trong hình 35.2?

GV đưa ra câu hỏi củng cố:

*Trong các lực xuất hiện ở các hình 35.1 đến 35.4, lực nào là lực đấy, lực nào là lực kéo?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm,  quan sát tranh và trả lời câu hỏi

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

Các nhóm thực hiện trả lời câu hỏi, sau đó thảo luận và GV hướng dẫn để HS rút ra được lực là sự đẩy hoặc sự kéo của vật này lên vật khác.

1. Lực

a. Tìm hiểu khái niệm về lực

Khi vật A đẩy hoặc kéo vật B ta nói vật A tác dụng lực lên vật B

? 1: Để đóng cánh cửa, có thể dùng tay đẩy cánh cửa.

? 2: Vật nặng kéo lò xo giãn ra.

? Củng cố:

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn làm việc cá nhân theo nội dung câu hỏi 3 và 4 trong SGK và chốt kiến thức: Mỗi lực có một độ lớn và hướng nhất định, độ lớn của lực

3. Bạn A thực hiện bóp lần lượt một quả bóng cao su như hình 35.5. Em hãy cho biết lực tác dụng lên quả bóng cao su trong trường hợp nào mạnh hơn. Giải thích.

4. Quan sát hình 35.2, 35.3 và cho biết: Khi gắn vật vào lò xo treo thẳng đứng thì lò xo dãn ra theo hướng nào? Kéo khối gỗ trượt trên mặt bàn thì khối gỗ trượt theo hướng nào?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm đôi, quan sát hình vẽ

+ GV: quan sát và trợ giúp các cặp.  

 - Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 + Một số HS trả lời, HS ở dưới nghe và nhận xét
- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

b. Tìm hiểu về độ lớn và hướng của lực

Đơn vị của lực : niuton (Newton), kí hiệu N

Các lực tác dụng vào một vật không chỉ khác nhau về độ lớn mà còn khác nhau về hướng tác dụng. Các lực có độ lớn và hướng khác nhau thì khi tác dụng lên vật sẽ gây ra những kết quả khác nhau.

? 3: Lực tác dụng lên quả bóng cao su ở hình b mạnh hơn vì quả bóng ở hình b biến dạng nhiều hơn quả bóng ở hình a.

?4: Gắn vật vào lò xo treo thẳng đứng (hình 35.2) thì lò xo dãn ra theo hướng thẳng đứng đi xuống.

Khi kéo khối gỗ trượt trên mặt bàn nằm ngang (hình 35.3) thì khối gỗ trượt theo hướng từ phải qua trái của lực kéo,

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Mỗi lực có một độ lớn và hướng xác định, để thể hiện lực trên hình vẽ người ta dùng cách biểu diễn lực, GV giới thiệu cho HS đưa ra cách biểu diễn lực như trong SGK.

Sau đó GV đưa ra câu hỏi củng cố yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi: Độ lớn lực kéo khối gỗ ở hình 35.3 là 3 N; lực đẩy ở hình 35.4 là 200 N. Hãy biểu diễn các lực đó traong các trường hợp:

a.Kéo một vật trên mặt bàn theo hướng nằm ngang từ phải sang trái

b. Người đẩy ô tô

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc thông tin và tìm kiếm thông tin trả lời cho câu hỏi

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV gợi ý HS rút ra kết luận như SGK.

2. Biểu diễn lực

a. Tìm hiểu về cách biểu diễn lực

Mỗi lực được biểu điển bằng mũi lên có:

+ Gốc là điểm mà lực tác dụng lên vật (còn gọi là điểm đặt của lực).

+ Hướng (phương và chiếu) cùng hướng với sự kéo hoặc đẩy (cũng hướng với lực tác dụng).

+ Chiếu dài biểu diễn độ lớn của lực theo một tỉ xích cho trước.

VD: