Đáp án Kinh tế pháp luật 12 chân trời sáng tạo bài 11: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập

BÀI 11. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HỌC TẬP

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Từ lời dạy của Bác, em hãy nêu vai trò của việc học đối với mỗi người.

Hướng dẫn chi tiết:

Vai trò quan trọng của việc học đối với mỗi người và cả dân tộc:

- Phát triển cá nhân: Học tập giúp mỗi người phát triển bản thân, nâng cao kiến thức và kỹ năng, từ đó tạo điều kiện cho sự thành công trong cuộc sống cá nhân và sự nghiệp.

- Xây dựng đất nước: Bác Hồ nhấn mạnh rằng sự phát triển của đất nước phụ thuộc vào công học tập của mỗi cá nhân. Việc học tập không chỉ giúp cá nhân phát triển mà còn góp phần vào sự phát triển và thịnh vượng của đất nước.

- Nâng cao vị thế quốc gia: Học tập là yếu tố quan trọng để nâng cao vị thế của quốc gia trong cộng đồng quốc tế. Một quốc gia có dân trí cao, kiến thức rộng và đạo đức tốt sẽ được công nhận và tôn trọng trên trường quốc tế.

- Xây dựng tương lai: Học tập không chỉ là để cải thiện hiện tại mà còn là để chuẩn bị cho tương lai. Việc có kiến thức và kỹ năng cần thiết sẽ giúp mỗi người đối mặt và vượt qua những thách thức và cơ hội trong tương lai.

KHÁM PHÁ

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

Cho biết hành vi nào trong các trường hợp thể hiện quyền của công dân trong học tập.

Hướng dẫn chi tiết:

Trường hợp 1: Hành vi của A, B thể hiện quyền được giáo dục, học tập để phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng của bản thân.

Trường hợp 2: Hành vi của Ban Công tác mặt trận thôn T thể hiện quyền của công dân trong học tập thông qua việc quyên góp hỗ trợ cho bạn X, giúp X có cơ hội tiếp tục học hành.

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

Nhận xét hành vi của chủ thể trong các trường hợp.

Hướng dẫn chi tiết:

- Trường hợp 1: Trong trường hợp này, hành vi của chủ thể, K, thể hiện sự thiếu trách nhiệm và không chấp hành nội quy của trường:

+ K không chú ý tới việc học, thường trốn học để tham gia các hoạt động không lành mạnh như chơi điện tử, đua xe trái phép, và gây rối trật tự công cộng.

+ K không lắng nghe nhắc nhở từ thầy cô và luôn thể hiện thái độ không quan tâm.

+ Hành vi cải nhau và gây thương tích cho bạn học thể hiện sự thiếu kiểm soát và có hại đối với môi trường học tập và xã hội.

+ Bố mẹ của K cũng không thể hiện sự quan tâm đến việc giáo dục và giáo dục trẻ con của mình.

- Trường hợp 2: Trong trường hợp này, hành vi của chủ thể, Trường Phổ thông dân tộc nội trú X, thể hiện sự chăm sóc và quan tâm đến việc giáo dục và phát triển của học sinh:

+ Trường đã đạt được nhiều thành tựu trong việc xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, nâng cao chất lượng dạy và học, và chăm sóc sức khỏe cho học sinh, đặc biệt là những học sinh là người dân tộc thiểu số.

+ Học sinh trong trường thể hiện ý thức và trách nhiệm trong việc học tập, rèn luyện và tuân thủ nội quy trường học.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em có nhận xét gì đối với các nhận định về quyền và nghĩa vụ học tập của công dân?

a. Công dân chỉ dược học những ngành, nghề phù hợp với giới tính, khả năng

của mình. 

b. Nhà nước đảm bảo quyền học tập của công dân bằng cách thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục.

c. Việc công dân có thể lựa chọn học trung cấp, cao đẳng, đại học là thể hiện

quyền bình đẳng về cơ hội học tập.

d. Bình đẳng về cơ hội giáo dục có nghĩa là không có các chính sách ưu tiên cho bất kỳ đối tượng người học nào.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Nhận định này không chính xác. Quyền học tập của công dân không nên bị giới hạn bởi giới tính hoặc khả năng. Mọi người đều có quyền được học tập và lựa chọn ngành nghề phù hợp với sở thích và khả năng của bản thân mình.

b. Nhận định này chính xác. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo quyền học tập của công dân bằng cách thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục. Điều này bao gồm việc đảm bảo mọi người đều có cơ hội tiếp cận và tham gia vào giáo dục, không phân biệt đối xử dựa trên giai cấp, giới tính, dân tộc hay bất kỳ yếu tố nào khác.

c. Nhận định này chính xác. Việc công dân có thể lựa chọn học trung cấp, cao đẳng, đại học là thể hiện quyền bình đẳng về cơ hội học tập. Mỗi người có quyền được tiếp cận các cấp độ giáo dục phù hợp với nhu cầu và khả năng của mình.

d. Nhận định này không chính xác. Bình đẳng về cơ hội giáo dục không đồng nghĩa với việc không có các chính sách ưu tiên cho bất kỳ đối tượng người học nào. Trong thực tế, để đảm bảo bình đẳng, có thể cần thiết phải có các chính sách ưu tiên để giúp những đối tượng khó khăn hoặc thiên vị được hỗ trợ hơn trong việc tiếp cận giáo dục.

Câu 2: Em hãy nhận xét hành vi của cá nhân, tổ chức trong các trường hợp sau:

a. Vì nhà ở vùng sâu vùng xa, anh A đã chọn hình thức học từ xa để có thể học tại nhà và có điều kiện chăm sóc gia đình. 

b. Học sinh Y cho rằng nhiệm vụ của mình là học tập, còn việc giữ gìn, bảo vệ tài sản của trường học là trách nhiệm của nhà trường.

c. Khi thấy các bạn cùng lớp bỏ học để đi làm thêm ở xưởng may, C cũng có ý định nghĩ học để đi làm cùng các bạn.

d. D là người dân tộc thiểu số, khi trúng tuyển vào Đại học, D đã được nhà trường sắp xếp chỗ ở tại ký túc xá của trường.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Hành vi của cá nhân anh A thể hiện sự tự chủ và quan tâm đến gia đình. Anh đã chọn hình thức học từ xa để có thể học tập mà không cần phải rời khỏi nhà, từ đó có thể chăm sóc gia đình và đồng thời tiếp tục học tập.

b. Hành vi của học sinh Y phản ánh sự thiếu trách nhiệm và hiểu biết về vai trò của mình trong môi trường học tập. Học sinh Y nên nhận thức rõ ràng rằng giữ gìn và bảo vệ tài sản của trường học cũng là trách nhiệm của mình, không chỉ là trách nhiệm của nhà trường.

c. Hành vi của học sinh C thể hiện sự bất trách nhiệm và thiếu nhận thức về giá trị của việc học tập. Thay vì tận dụng cơ hội học tập, C lại theo đuổi việc làm thêm để kiếm tiền, từ bỏ việc học tập.

d. Hành vi của nhà trường trong việc sắp xếp chỗ ở tại ký túc xã cho sinh viên D là sự quan tâm và có trách nhiệm. Nhà trường đã đảm bảo điều kiện sống và học tập thuận lợi cho sinh viên D, đồng thời cũng giúp giảm bớt gánh nặng về nhà ở cho sinh viên dân tộc thiểu số.

Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.

a. Sau khi thi đỗ vào trường Đại học mơ ước, V quyết tâm học thật tốt với mong muốn có được việc làm phù hợp với chuyên ngành. Ngay từ năm thứ nhất, V đặt mục tiêu ra trường sớm để có thể giúp đỡ gia đình, Do dó, V đã lập kế hoạch học tập và đăng ký học vượt, Kết quả là V đã tốt nghiệp sớm hơn một năm và có thể tự tin tìm việc với bằng tốt nghiệp loại Giỏi của mình.

b, Ông H nhận bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông ở tuổi 68 khiến bạn bè và

người thân không khỏi ngưỡng mộ. Ông chia sẻ rằng, lúc còn trẻ ông rất thích đi học, nhưng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên ông chỉ được học đến hết lớp 11. Để có thể tốt nghiệp kì thi này, ngoài việc tham gia học lại chương trình lớp 12 tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên của quận, ông không ngừng cố gắng tự học. Ông hi vọng rằng tình thần hiếu học của bản thân sẽ lan toả được đến các con, cháu của mình.

Em hãy chỉ ra hành vị phù hợp với quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công đôn trong học tập ở các trường hợp trên và nhận xét về các hành vì này.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Hành vi của V thể hiện sự tự chủ, quyết tâm và kế hoạch hóa trong việc học tập, điều này phản ánh quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập. V đã lập kế hoạch học tập và đăng ký học vượt để đạt được mục tiêu tốt nghiệp sớm và giúp đỡ gia đình. Hành vi này phù hợp với quy định pháp luật về quyền tự do học tập và trách nhiệm của công dân trong việc phát triển bản thân và đóng góp vào xã hội. 

b. Hành vi của ông H cũng thể hiện sự quyết tâm, kiên trì và lòng hiếu học. Mặc dù ông đã đủ tuổi và đã trải qua nhiều khó khăn trong quá trình học tập, nhưng ông vẫn không ngừng cố gắng và tự học để đạt được bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông. Hành vi này phản ánh quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập, đặc biệt là quyền được học tập và trách nhiệm phát triển bản thân. Đồng thời, hành vi này cũng truyền cảm hứng cho các thế hệ sau về ý thức học tập và kiến thức.

Câu 4: Em hãy đánh giá hành vi của nhân vật trong trường hợp sau:

Được nuông chiều từ bé nên B có tính tình kiêu căng. Ở lớp học, B hầu như không tương tác hoặc chơi cùng với các bạn, Hơn nữa, rất nhiều lần B có thái độ không tôn trọng thầy cô giáo. Cho rằng gia đình mình có điều kiện nền khi sử dụng các trang thiết bị của lớp học, B thường không chú ý giữ gìn, bảo quản. Mỗi khi giáo viên nhắc nhớ, B thường tỏ ra không quan tâm và tuyên bố rằng bố mẹ sẽ bồi thường cho bất kì tổn thất nào gây ra cho trường học.

Hướng dẫn chi tiết:

1. Tính kiêu căng và không tương tác: Sự kiêu căng và không tương tác của B không chỉ là dấu hiệu của sự tự tin mà còn là biểu hiện của sự tự cao và thiếu sự tôn trọng đối với các bạn học và môi trường học đường.

2. Thái độ không tôn trọng thầy cô giáo: Sự không tôn trọng thầy cô giáo thể hiện sự thiếu tôn trọng và lòng kính trọng đối với người đứng đầu trong quá trình giáo dục. Điều này không chỉ làm mất trật tự trong lớp học mà còn làm mất đi tinh thần tôn trọng và học tập tích cực.

3. Không chú ý giữ gìn, bảo quản trang thiết bị: Hành vi này thể hiện sự thiếu trách nhiệm và không ý thức về việc duy trì và bảo vệ tài sản của trường học và cộng đồng học tập.

4. Tuyên bố sẽ bồi thường bất kỳ tổn thất nào gây ra: Hành vi này cho thấy sự không hiểu biết và sự thiếu trách nhiệm của B. Thay vì cố gắng hành xử đúng mực và tôn trọng môi trường học tập, B chọn cách xem thường và không chấp nhận trách nhiệm về hành vi của mình.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ ý nghĩa của hoạt động học suốt đời, xóa mù chữ tại địa phương em.

Hướng dẫn chi tiết:

Hoạt động học suốt đời và xóa mù chữ tại địa phương mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng và tích cực:

1. Nâng cao chất lượng cuộc sống: Việc xóa mù chữ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân trong cộng đồng bằng cách tạo ra cơ hội tiếp cận kiến thức và thông tin. Kỹ năng đọc viết là cơ sở cho việc họ có thể tìm hiểu, tiếp cận thông tin, và tham gia vào các hoạt động xã hội và kinh tế.

2. Khuyến khích phát triển cá nhân: Việc học suốt đời giúp cho mọi người không ngừng học hỏi và phát triển kỹ năng, kiến thức mới. Điều này giúp họ cảm thấy tự tin hơn, độc lập hơn và có thể đóng góp tích cực hơn vào cộng đồng.

3. Tăng cường cơ hội việc làm: Kỹ năng đọc viết là yếu tố quan trọng trong việc tìm kiếm việc làm và phát triển sự nghiệp. Việc xóa mù chữ mở ra cơ hội mới cho người dân có thể tìm được các công việc tốt hơn và thu nhập ổn định hơn.

4. Tạo ra cộng đồng hòa nhập: Việc xóa mù chữ không chỉ tạo ra cơ hội học hành cho mọi người mà còn tạo ra một cộng đồng hòa nhập, nơi mọi người đều có thể tham gia vào các hoạt động giáo dục và xã hội một cách tích cực và đồng lòng.

5. Thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội: Khi mọi người trong cộng đồng đều có kỹ năng đọc viết, họ có thể tham gia vào các hoạt động kinh tế và xã hội một cách tích cực, giúp tăng cường phát triển bền vững cho địa phương và quốc gia.

Tóm lại, hoạt động học suốt đời và xóa mù chữ không chỉ là việc giáo dục mà còn là một phần quan trọng trong việc xây dựng cộng đồng và phát triển kinh tế xã hội.