Đáp án Ngữ văn 9 kết nối Bài 5: Văn bản 3. Bí ẩn của làn nước

BÀI 5: ĐỐI DIỆN VỚI NỖI ĐAU

VĂN BẢN 3. BÍ ẨN CỦA LÀN NƯỚC (BẢO NINH)

SAU KHI ĐỌC

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu hỏi 1: Cốt truyện của tác phẩm xoay quanh sự kiện nào?

Soạn bài chi tiết:

Vào đêm rằm tháng Bảy, nước lũ dâng cao khiến một ngôi làng bị ngập nước. Nhân vật “tôi” cùng người vợ cũng là thành viên trong ngôi làng đó. Người vợ và đứa con mới sinh không may đã qua đời theo dòng lũ, để lại nhân vật “tôi” cùng đứa bé ông cứu sống năm đó.

Câu hỏi 2: Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy? Với nội dung câu  chuyện được kể, việc lựa chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì?

Soạn bài chi tiết:

Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật sâu sắc, sinh động, chân thật và gần gũi hơn.

Câu hỏi 3: Điều gì đã khiến nhân vật “tôi” “chết lặng”? Phân tích vai trò của chi tiết này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm.

Soạn bài chi tiết:

Điều khiến nhân vật tôi chết lặng chính là việc ông cứu được con người khác, nhưng lại không thể cứu được vợ và con của mình.

Chi tiết này góp phần làm nổi bật:

1. Nỗi đau và sự bất lực của con người trước nghịch cảnh:

Nhân vật "tôi" đã dũng cảm cứu sống đứa bé trong đêm lũ dữ, thể hiện lòng nhân đạo và tinh thần trách nhiệm. Tuy nhiên, "tôi" lại không thể cứu được vợ con mình, những người thân yêu nhất. Nỗi ám ảnh về sự bất lực trước thiên tai và số phận nghiệt ngã khiến "tôi" chết lặng. "Tôi" dằn vặt bản thân vì đã cứu được người khác mà không thể cứu vợ con. Mâu thuẫn nội tâm này khiến "tôi" đau đớn và tuyệt vọng.

2. Tình yêu thương và sự hy sinh cao cả:

Dù không thể cứu được vợ con nhưng nhân vật vẫn sẵn sàng cứu giúp người khác bằng cách nuôi con của người phụ nữ như con của mình.

3. Ý nghĩa về sự sống và cái chết:

Đứa bé được cứu sống tượng trưng cho sự sống, cho hy vọng về tương lai. Cái chết của vợ con tượng trưng cho sự mất mát, cho sự tàn khốc của thiên tai. Sự đối lập này càng khiến "tôi" cảm thấy chết lặng, tuyệt vọng.

4. Khẳng định giá trị của cuộc sống:

Dù trải qua bi kịch, nhân vật vẫn tiếp tục sống và cống hiến cho cuộc đời. Điều này khẳng định giá trị của cuộc sống, sức mạnh tiềm tàng và ý chí kiên cường của con người.

5. Phản ánh hiện thực xã hội:

Chi tiết này cũng có thể phản ánh một hiện thực xã hội, nơi con người phải đối mặt với nhiều khó khăn, bất công và mất mát, chiến tranh.

Câu hỏi 4: Theo em, vì sao nhân vật “tôi” giữ điều bí mật cho riêng mình? Im lặng chịu đựng nỗi đau có phải là lựa chọn tốt nhất của nhân vật không? Vì sao?

Soạn bài chi tiết:

Nhân vật “tôi” giữ điều bí mật cho riêng mình bởi không muốn đứa trẻ anh ta cứu năm đó bị tổn thương, cũng như cách để anh ta che giấu nỗi đau và sự bất lực của mình.

Việc lựa chọn im lặng chịu đựng có thể là cách để nhân vật “tôi” đối mặt với bi kịch, nhưng nó không phải là lựa chọn tốt nhất. Bởi vì im lặng chịu đựng nỗi đau sẽ khiến người trong cuộc khổ sở, không thể nhìn thấy tương lai.

Câu hỏi 5: Nêu suy nghĩ của em về ý nghĩa của nhan đề tác phẩm. Em có thể đề xuất một nhan đề khác cho truyện được không? Giải thích ý nghĩa của nhan đề do em đề xuất.

Soạn bài chi tiết:

Tác phẩm "Bí ẩn của Làn nước" xoay quanh câu chuyện về nhân vật "tôi" và hành trình đối mặt với những ám ảnh, dằn vặt sau bi kịch mất mát gia đình. Nhan đề tác phẩm sử dụng hình ảnh ẩn dụ "làn nước" để khơi gợi sự tò mò, thu hút người đọc khám phá bí mật ẩn sâu trong tâm hồn nhân vật.

Em đề xuất nhan đề “Những mảnh vỡ ký ức” bởi “mảnh vỡ" gợi lên cảm giác tan vỡ, đổ nát, thể hiện sự sụp đổ về tinh thần của nhân vật "tôi" sau bi kịch. "Mảnh vỡ ký ức" tượng trưng cho hành trình gian nan, đầy thử thách của nhân vật "tôi" trong việc đối mặt với quá khứ và hàn gắn vết thương lòng. Nhan đề "Những mảnh vỡ ký ức" gợi mở về nội dung tâm lý nhân vật, đồng thời tạo sự tò mò cho người đọc.