Giáo án điện tử chuyên đề Địa lí 12 cánh diều CĐ 2: Phát triển vùng (P1)

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

Ghép từ

CHUYÊN ĐỀ 2:

PHÁT TRIỂN VÙNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

Quan niệm về vùng, ý nghĩa của vùng và cơ sở hình thành vùng

II.

Các loại vùng kinh tế

I.

Cho biết ý nghĩa của vùng trong nền kinh tế quốc gia.

Trình bày cơ sở hình thành vùng.

Dựa vào thông tin trong bài hãy:

Nhiệm vụ 1:

Nhiệm vụ 3:

Nhiệm vụ 2:

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Nêu quan niệm về vùng, vùng kinh tế.

1. Quan niệm về vùng

Là một bộ phận của lãnh thổ quốc gia. Vùng hoạt động như một hệ thống vì các thành phần cấu tạo nên vùng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Vùng

THẾ GIỚI

Vùng trong thang bậc không gian lãnh thổ quốc gia

CHÂU LỤC

QUỐC GIA

TỈNH, THÀNH PHỐ

VÙNG

Vùng kinh tế:

Vùng kinh tế - xã hội (vùng kinh tế tổng hợp)

Vùng kinh tế trọng điểm

Có 3 loại phổ biến:

01

02

03

Vùng kinh tế ngành (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ,...)

Vùng kinh tế - xã hội:

Là đơn vị lãnh thổ có vị trí địa lí rõ ràng, có ranh giới xác định, trong đó chứa đựng các yếu tố tự nhiên, dân cư, xã hội, cơ sở vật chất kĩ thuật và các hoạt động kinh tế, xã hội.

Vùng kinh tế ngành:

Là một đơn vị lãnh thổ có ranh giới xác định với sự tập trung của một ngành nhất định.

Là một bộ phận của lãnh thổ quốc gia, hội tụ các điều kiện và yếu tố phát triển thuận lợi; có tiềm lực kinh tế lớn; giữ vai trò động lực, đầu tàu lôi kéo sự phát triển chung của cả nước.

Vùng kinh tế trọng điểm:

4 vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam

Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ

Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung

Vùng kinh tế trọng điểm vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ

2. Ý nghĩa của vùng

Vùng là cơ sở để Nhà nước xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển theo từng bộ phận lãnh thổ.

Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước được thực hiện tốt hơn khi các tiềm năng và thế mạnh trong mỗi vùng được khai thác hợp lí và khó khăn được khắc phục.

Vùng là cơ sở để quản lí quá trình phát triển kinh tế xã hội của cả nước; là cơ sở để củng cố an ninh quốc phòng trên mỗi vùng của đất nước.

Vùng là cấp trung gian giữa quốc gia và tỉnh, thành phố vùng tạo nên mối liên kết giữa các vùng trong nước, giữa các vùng của nước ta với các nước trong khu vực và thế giới trong bối cảnh hội nhập.

Giải thích thêm:

Vùng là cơ sở để Nhà nước xây dựng các chiến lược:

Có thể hoạch định để chuyên canh trồng lúa, nuôi trồng thuỷ sản, phát triển dịch vụ,...

Có thể trồng cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc, phát triển công nghiệp chế biến,...

Có thể phát triển lâm nghiệp, du lịch,...

Vùng đồng bằng

Vùng trung du

Vùng núi

3. Cơ sở hình thành vùng

Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

Điều kiện tự nhiên và

tài nguyên thiên nhiên

Sự tương đồng về các điều kiện kinh tế - xã hội

Tạo nên đặc trưng riêng cho mỗi vùng kinh tế, tạo mối liên kết vùng trong và ngoài nước.

Là nguồn lực quan trọng của vùng để phát triển kinh tế.

Là căn cứ quan trọng để xây dựng định hướng và chính sách phát triển chung đối với vùng.

II.

1. Phân biệt các loại vùng kinh tế

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Khai thác thông tin mục II.1 SGK tr.21 - 23 và hoàn thành Phiếu học tập số 1.

Vùng kinh tế - xã hội

Vùng kinh tế trọng điểm

Vùng kinh tế ngành

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1:

Tiêu chí của các loại vùng kinh tế ở Việt Nam

Các tiêu chí của vùng kinh tế - xã hội

Mục đích

phân chia vùng

Nhà nước quản lí và xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế theo lãnh thổ của đất nước.

Phạm vi lãnh thổ

Là vùng có ranh giới xác định, trong đó chứa đựng các nhân tố tự nhiên, dân cư, xã hội, cơ sở vật chất kĩ thuật và các hoạt động kinh tế.

Nguồn lực

Các tỉnh, thành phố trong vùng tương đồng về đặc điểm địa hình, đất đai, khí hậu, khoáng sản; mức độ tập trung dân cư, chất lượng lao động, cơ sở hạ tầng...

Các ngành kinh tế nổi bật

Có các ngành chuyên môn hoá giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của vùng và nhiều ngành bổ trợ khác.

Các trung tâm kinh tế

Các đô thị lớn và các trung tâm công nghiệp, dịch vụ.

Cơ cấu GRDP

Khác nhau ở mỗi vùng:

Vùng nào có nhiều thuận lợi về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội thì có cơ cấu kinh tế hiện đại với ngành dịch vụ và công nghiệp, xây dựng chiếm tỉ trọng lớn.

Vùng nào có nhiều khó khăn về các điều kiện trên thì ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu GRDP.

Các tiêu chí của vùng kinh tế ngành

Mục đích phân chia vùng:

Phân bố hợp lí và chuyên môn hoá đúng hướng các hoạt động sản xuất (nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản; du lịch; công nghiệp) trên cơ sở khai thác đầy đủ và có hiệu quả các điều kiện của vùng.

Phạm vi lãnh thổ:

Là vùng có ranh giới xác định với sự tập trung của một ngành nhất định và các ngành liên quan, ngành bổ trợ.

Các tỉnh, thành phố trong vùng tương đối đồng nhất về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội.

Sự đồng nhất về điều kiện địa hình, đất đai, lao động (có nhiều kinh nghiệm sản xuất trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản) thể hiện rõ trong vùng nông nghiệp.

Nguồn lực:

Cơ cấu GRDP:

Trong cơ cấu GRDP của vùng, ngành có sản phẩm chuyên môn hoá chiếm tỉ trọng lớn.

Các ngành kinh tế nổi bật:

Vùng có các ngành chuyên môn hoá với các sản phẩm như: gạo, thuỷ sản (vùng nông nghiệp); sản phẩm du lịch (vùng du lịch).

Các đô thị, vùng sản xuất quy mô lớn (vùng nông nghiệp), các trung tâm công nghiệp (vùng công nghiệp), nơi tập trung tài nguyên (vùng du lịch).

Các trung tâm kinh tế:

Các tiêu chí của vùng kinh tế trọng điểm

--------------- Còn tiếp ---------------