Giáo án điện tử ngữ văn 10 kết nối bài: Một chuyện đùa nho nhỏ

Một chuyện đùa nho nhỏ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi gợi mở: Em đã bao giờ thực hiện một trò đùa mà giờ khi nhớ lại nó khiến em tiếc nuối chưa? Hãy chia sẻ để các bạn cùng nghe

TÊN BÀI HỌC, NỘI DUNG BÀI HỌC

MỘT CHUYỆN ĐÙA NHO NHỎ

Nội dung bài học

1. Tìm hiểu chung
2. Tác giả, tác phẩm
3. Bố cục văn bản
4. Khám phá văn bản
5. Nhân vật tôi và lời nói đùa
6. Nhân vật Na-đi-a

• Tổng kết

1. Nghệ thuật
2. Nội dung

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu chung
2. Tác giả tác phẩm

Câu hỏi:

- GV yêu cầu HS trình bày phần tìm hiểu tác giả, tác phẩm.

Trả lời:

1. Tác giả

• Tên: An- tôn Sê-khôp
• Năm sinh – năm mất: 1860 – 1904
• Quê quán: Thị trấn Ta-gan-rốc miền nam nước Nga.
• Sở trường: Truyện ngắn
• Về đặc điểm sáng tác: Văn phong Sê khốp hàm súc, cô đọng. Phần lớn truyện ngắn của ông là những “truyện không có chuyện” mở đầu thường dẫn người đọc nhập thẳng vào khung cảnh câu chuyện tâm trạng nhân vật kết thúc thường gây cảm giác “chưa có chuyện gì xảy ra” như trong một sự chờ đợi khắc khoải.

1. Tác phẩm

Truyện ngắn Một chuyện đùa nho nhỏ được in lần đầu trong tạp chí Dế mèn  của Nga số 10 ngày 12/3/1886. Nawm 1899 Sê khốp chỉnh lí bổ sung một số câu chữ thay đổi phần kết truyện để đưa vào tuyển tập Truyện ngắn Sê-khốp.

2. Bố cục văn bản

Câu hỏi:  Cho biết bố cục và nội dung từng đoạn trong bài Một chuyện đùa nho nhỏ

Trả lời:

Chia thành 2 đoạn

+ Phần 1: Từ đầu đến còn tôi trở vào nhà thu xếp đồ đạc: Kể lại câu chuyện của lúc đó kỉ niệm trượt tuyết giữa tôi và Na-đi-a  cùng bí ẩn trong lời đùa “Na-đi-a anh yêu em!”

+ Phần 2: Còn lại: Sự thật về câu nói “Na-đi-a Anh yêu em”

1. Khám phá văn bản
2. Nhân vật tôi và lời nói đùa

Câu hỏi:

+ Tình cảm thật của nhân vật tôi dành cho Na-đi-a có phải tình yêu không?

+ Sau lần đầu sau khi nảy sinh y đùa với Na-đi-a những hành động, cử chỉ nào của nhân vật tôi cho thấy anh không còn đồng cảm với Na-đi-a nữa? Vì sao nhân vật tôi cũng là người “mất mát”  sau chuyện đùa nho nhỏ của mình?

+ Trong phần cuối của tác phẩm, khi kể về tình trạng cuộc sống của Na-đi-a nhân vật Tôi có tâm trạng như thế nào?

Trả lời:

• Tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho Na-đi-a không phải là tình yêu. Nó chỉ là một lời nói “đùa” xuất hiện trong lần trượt tuyết của nhân vật tôi và Na-đi-a.

Cụ thể là nhân vật “tôi” vẫn còn quan sát được cảnh vật xung quanh, lời nói thì chỉ thì thào trong tiếng gió vun vút…..

• Sau lần đầu tiên khi nảy sinh ý định đùa với Na-đi- a những hành động, cử chỉ của nhân vật tôi cho thấy anh không còn đồng cảm với cô nữa là:

+ Lần thứ hai, nhân vật “tôi” đã bắt đầu tính toán “đúng vào lúc chiếc xe lao nhanh nhất, tiếng gió gào rít ghê gớm nhất tôi lại nói”, và sau đó thể hiện “giọng nói thờ ơ lãnh đạm”….

+ Rồi trước khi nhắc lại câu nói trong lần trượt thứ ba, anh cẩn thận  “lấy chiếc khăn  tay che đi miệng đi rồi khẽ đằng hắng lên mấy tiếng”. Và cũng bắt đầu từ lần thứ nhất nhân vật tôi dường như đã mất đi sự đồng cảm với nhân vật Na-đi-a và những quan sát của anh về Na-đi-a cũng không còn xác đáng nữa.

+ khi mà anh nghĩ là “Ai,gió hay là tôi đã thổ lộ với nàng những lời yêu đương ấy cũng không biết được. Nhưng với nàng giờ đây ai nói có lẽ cũng như nhau cả thôi”. Anh đã nhầm vì Na-đi-a vẫn quyết tâm đi tìm sự thật.

+ Chính khi đi một mình giữa đám đông nhân vật “tôi” mới thấy mình thật tầm thường. Đứng giữa đám đông anh ta không đủ dũng cảm đối diện với tình cảm của mình biến nó thành chuyện đùa, để hạnh phúc vốn rất gần lại vuột mất.

+ Do không ý thức được hết sự hệ trọng của lời yêu thương biến tình yêu của Na-đi-a cũng là của mình thành “một chuyện đùa”  nhân vật tôi đã bỏ lỡ  cơ hội đón nhân hạnh phúc của mình.

=> Có thể nói nhân vật tôi vừa là nạn nhân vừa là thủ phạm một chuyên đùa nho nhỏ do mình sắp đặt. Và cũng chính nhân vật “tôi” là người mất mát  sau tất cả mọi chuyện.

• Khi kể về tình trạng cuộc sống của nhân vật Na-đi-a nhân vật tôi có một chút bồi hồi và ăn năn vì không hiểu sao mình lại làm ra điều đó.Và cũng có thể “tôi” đang vô cùng hối tiếc vì mình đã đánh mất một tình yêu trong sáng…

2. Nhân vật Na-đi-a

Câu hỏi:

+ Đối với Na-đi-a thì câu nói “Anh yêu em” có vai trò thế nào?

+ Vì sao mà cô bất chấp sợ hãi để ngồi vào xe trượt tuyết lần nữa?

Trả lời:

• Na-đi-a là một cô gái vô cùng nhát gan cô không đủ tự tin để ngồi lên chiếc xe trượt tuyết. Vì với cô “nếu liều mạng lao xuống cái vực sâu kia thì không biết ra sao! Nàng sẽ chất mất sẽ phát điên mất”… Khi cô đồng ý lên xe cùng nhân vật “tôi” thì “gương mặt nàng tái nhợt”…..
• Câu nói “Na-đi-a, Anh yêu em” có tác dụng rất lớn đối tâm trạng của cô nàng. Ban đầu: vô cùng ngạc nhiên, khiến cô “băn khoăn cực điểm” vì không biết ai nói điều đó là anh hay tiếng gió?