Giáo án điện tử ngữ văn 10 kết nối tiết: Văn bản - Sự sống và cái chết

BÀI 8: THẾ GIỚI ĐA DẠNG CỦA THÔNG TIN

VĂN BẢN: SỰ SỐNG VÀ CÁI CHẾT

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

GV cho HS xem một đoạn video miêu tả về sự sống trên trái đất (phim thế giới động vật) và đặt câu hỏi gợi mở vấn đề.

GV đặt câu hỏi gợi mở: Theo bạn, liệu cái chết có cần thiết hay không? Trái đất sẽ thế nào nếu thiếu vắng sự sống? Em có thể giới thiệu cho cả lớp biết về những cuốn sách, những bộ phim nói về hành trình sự sống và cái chết không?

TÊN BÀI HỌC, NỘI DUNG BÀI HỌC

SỰ SỐNG VÀ CÁI CHẾT

Nội dung bài học

1. Tìm hiểu chung
2. Đặc trưng của văn bản thông tin
3. Tìm hiểu tác giả tác phẩm
4. Đọc hiểu văn bản
5. Nhan đề tác phẩm
6. Mối quan hệ giữa sự sống và cái chết

• Tổng kết

1. Nội dung
2. Nghệ thuật

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu chung
2. Đặc trưng của văn bản thông tin

Câu hỏi: Giáo viên yêu cầu HS đọc phần Tri thức ngữ văn và nêu đặc trưng của văn bản thông tin.

Trả lời:

1. Khái niệm

- VB thông tin là văn bản cung cấp thông tin.

- Ghi nhớ thông tin bằng các tiêu chí: Địa điểm thời gian, số liệu xác thực có thể kiểm chứng được.

- VBTT có thể lồng ghép với các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận…

diện

- Bao gồm nhiều thể loại nhỏ: bản tin, thông báo, tiểu luận…

1. Đặc điểm

- Chính xác, khách quan

- Sử dụng kết hợp các phương tiện phi ngôn ngữ

1. Một số thể loại văn bản thông tin thường gặp

- Bản tin

-Văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng

2. Tìm hiểu tác giả tác phẩm

Câu hỏi: - GV mời đại diện các nhóm dựa vào nội dung đã đọc ở nhà:

+ Trình bày những hiểu biết của em về tác giả? Em từng đọc những cuốn sách nào của ông?

+ Bố cục tác phẩm được chia thành mấy phần? nội dung từng phần?

Trả lời:

1. Tác giả:

- Trịnh Xuân Thuận: 1948 Tại Hà Nội, là nhà Vật lí, thiên văn học người Mỹ gốc Việt.

-Ông vừa là 1 nhà khoa học, vừa là 1 nhà vănà Các thông tin về khoa học vũ trụ được trình bày bằng ngôn  ngữ giàu chất thơ

1. Tác phẩm

-Văn bản được trích trong cuốn Từ điển yêu thích bầu trời và các vì sao.

- Đây là cuốn sách có giá trị: cung cấp cho người đọc thông tin về vũ trụ, giải thích từ ngữ, khám phá vẻ đẹp của sự sống, suy ngẫm về vai trò của con người trong vũ trụ, mối quan hệ giữa cái đẹp, khoa học và thi ca….

1. Bố cục

- Xuất xứ: Sự sống và cái chết  in trong cuốn Từ điển yêu thích bầu trời và các vì sao

- Bố cục: Văn bản có 4 đoạn:

- Đoạn 1:  2 hướng đi cơ bản của lịch sử sự sống trên trái đất

- Đoạn 2: chuyến du hành ngược thời gian về thời xa xưa của trái đất

- Đoạn 3: Sự thích nghi, sinh tồn, tuyệt chủng của các loài trong quá trình tiến hóa

- Đoạn 4: Mối quan hệ giữa sự sống và cái chết, vai trò của chúng đối với các loài trên trái đất

1. Đọc hiểu văn bản
2. Nhan đề tác phẩm

Câu hỏi:

- GV yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi:

+ Văn bản Sự sống và cái chết viết về đề tài gì? Từ việc liên hệ với những văn bản khác cùng đề cập đề tài mà em đọc hãy cho biết cách tiếp cận đề tài riêng của tác giả.

+ Tóm tắt thông tin chính trong văn bản và chỉ ra cách sắp xếp, tổ chức thông tin đó

+ Dựa vào nội dung văn bản, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển sự sống trên trái đất

Trả lời:

- Sự sống và cái chết: Sự phát triển phức tạp và đa dạng của trái đất

=> tiếp cận đề tài trên phương diện khoa học, chính xác, khách quan dựa trên những kiến thức hiểu biết sâu sắc của tác giả về đề tài.

- Sơ đồ tư duy về sự sống trên Trái Đất theo 2 yếu tố:

+ Lịch sử phát triển: các dấu mốc thời gian

+ Diện mạo của sự sống được thể hiện qua sự phong phú của các loài.

2. Mối quan hệ giữa sự sống và cái chết

Câu hỏi:

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, đọc văn bản và trả lời câu hỏi:

+ Dựa vào nội dung văn bản, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên trái đất?

+ Văn bản đã đưa lại cho em hiểu biết gì về mối quan hệ giữa đấu tranh sinh tồn và tiến hóa, giữa sự sống và cái chết?

+ Ngoài việc biết thêm các thông tin khoa học về Trái đất, bạn còn nhận được những thông điệp gì từ văn bản Sự sống và cái chết? Trình bày suy nghĩ của bạn về thông điệp đó?