Giáo án điện tử Ngữ văn 9 cánh diều Bài 2: Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến

CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Thảo luận nhóm đôi

Phát hiện lỗi lập luận trong những quan điểm sau:

Phần lớn mọi người cho rằng trọng nam khinh nữ là đúng, nên điều này đúng.

1

Bao đời nay theo truyền thống, người phụ nữ luôn ở vị trí thấp hơn đàn ông, nên việc này là đúng đắn.

2

Bình thường bạn A không chú tâm trong giờ học Ngữ văn nên những ý kiến về văn chương của bạn là không chính xác.

3

Tác phẩm A và B do cùng một tác giả sáng tác, A là tuyệt tác văn chương nên hẳn B cũng vậy.

4

Đó không phải người tốt, ắt hẳn là người xấu.

5

Phần lớn mọi người cho rằng trọng nam khinh nữ là đúng, nên điều này đúng.

1

Bao đời nay theo truyền thống, người phụ nữ luôn ở vị trí thấp hơn đàn ông, nên việc này là đúng đắn.

2

• Lỗi dựa vào số đông.
• Tin rằng số đông cho rằng vấn để đúng nên nó đúng.
• Lỗi vin vào truyền thống.
• Những gì thuộc về truyền thống là đúng.

Bình thường bạn A không chú tâm trong giờ học Ngữ văn nên những ý kiến về văn chương của bạn là không chính xác.

3

Tác phẩm A và B do cùng một tác giả sáng tác, A là tuyệt tác văn chương nên hẳn B cũng vậy.

4

• So sánh ẩu, từ 1 điểm, 1 phương diện giống nhau.
• Kết luận 2 sự vật, hiện tượng giống nhau.
• Tấn công cá nhân.
• Dùng các từ ngữ công kích hạ bệ danh dự, uy tín của người được tranh luận.

Đó không phải người tốt, ắt hẳn là người xấu.

5

• Tư duy phiến diện, 1 chiều.
• Vấn đề chỉ có thể đúng hoặc sai.
• Thực tế có những phương án trung lập giữa đúng và sai.

BÀI 2: TRUYỆN THƠ NÔM

Nói và nghe

NGHE VÀ NHẬN BIẾT TÍNH THUYẾT PHỤC CỦA MỘT Ý KIẾN

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

ĐỊNH HƯỚNG

II

THỰC HÀNH

I

ĐỊNH HƯỚNG

Em hãy thực hiện nhiệm vụ sau:

• Nhắc lại những lưu ý khi nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến.
• Theo em, người nói thường gặp những lỗi nào khi đưa ra bằng chứng trong quá trình lập luận?

1. Lưu ý

Nghe kĩ nội dung ý kiến mà người nói trình bày

Ghi lại cách trình bày ý kiến của người nói.

Đánh giá tính thuyết phục trong ý kiến của người nói.

Mở đầu nêu vấn đề gì?

Triển khai vấn đề bằng lí lẽ và bằng chứng ra sao?

Lí lẽ và bằng chứng có thuyết phục không?

Nội dung trình bày có logic không?

Còn thiếu những bằng chứng gì?

2. Một số lỗi bằng chứng thường gặp trong lập luận

• Mang tính chất cá biệt, không có sức khái quát.
• Không thể hiện rõ đặc điểm của luận điểm.

Chưa tiêu biểu

1

• Bằng chứng chung chung.
• Thiếu thông tin cụ thể.

Chưa cụ thể

2

• Chưa được kiểm chứng, bị ngụy tạo.
• Trích dẫn sai.
• Trích dẫn tách khỏi ngữ cảnh.

Chưa xác thực

3

II

THỰC HÀNH

Đề bài

Chọn 1 trong 2 đề sau:

Từ đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”, làm sáng tỏ ý kiến: Nguyễn Du tả cảnh là để ngụ tình.

1

Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu sử dụng nhiều từ ngữ và cách nói Nam Bộ. Hãy làm rõ ý kiến đó qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.

2

1. Chuẩn bị

Người nói

• Thành lập nhóm (8 HS/ nhóm).
• Bầu nhóm trưởng, thư kí.
• Xem lại hướng dẫn mục 1. Định hướng: nắm được cách nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến, những hạn chế của người nói trong khi trình bày ý kiến,...

Người nghe

• Chuẩn bị giấy, bút (bút màu, dạ quang,...) ghi chép thông tin quan trọng vào Phiếu ghi chép.
• Chú ý các điểm cần tập trung khi nghe để nhận biết tính thuyết phục của ý kiến được trình bày và chỉ ra được những hạn chế.

PHIẾU GHI CHÉP

Tên đề tài: ..................................................................................................

2. Nói và nghe

Nhóm 1

Nhiệm vụ: Thuyết trình

• Cử 1 đại diện trình bày ngắn gọn về đề tài theo phần đã chuẩn bị.

Nhóm 2

Nhiệm vụ: Nghe và ghi chép

• Nghe và ghi chép luận điểm, lí lẽ, bằng chứng.
• Ghi lại các câu hỏi mà nhóm muốn trao đổi.

Để tăng hiệu quả tương tác với người nghe

Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: cử chỉ, nét mặt, điệu bộ phù hợp với nội dung nói.

Tự tin vào người nghe, thể hiện thái độ thân thiện.

Đưa ra một số câu hỏi dự kiến người nghe sẽ quan tâm.

Sử dụng những lí lẽ và bằng chứng thuyết phục để bảo vệ ý kiến trước sự phản bác của người nghe.

• Lắng nghe các ý kiến phản bác với thái độ thân thiện, hòa nhã.
• Cố gắng diễn giải rõ ràng, mạch lạc ý kiến của mình.

Người nghe

• Kiểm tra việc nghe và ghi chép các nội dung thông tin (Đã chính xác chưa, thu hoạch được những gì?,...)
• Em thấy bài trình bày của bạn có thuyết phục không? Vì sao?
• Điều em rút ra được từ bài trình bày của bạn là gì?

Người nói

• Rút kinh nghiệm về việc lựa chọn vấn để trình bày, quá trình chuẩn bị, nội dung, cách thức và thái độ trình bày....
• Trong bài trình bày của mình, em hài lòng về những điểm nào (nội dung, hình thức, thái độ)?
• Bài trình bày đã có sức thuyết phục chưa?
• Em muốn thay đổi điều gì trong bài trình bày của mình?

3. Kiểm tra và chỉnh sửa

--------------- Còn tiếp ---------------