Giáo án điện tử Ngữ văn 9 cánh diều Bài 10: Nghĩ thêm về “Chuyện người con gái Nam Xương” (Nguyễn Đình Chú)

BÀI 10. NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

VĂN BẢN. NGHĨ THÊM VỀ CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG

Xin chào cả lớp, chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

KHỞI ĐỘNG

- Trước khi vào bài học ngày hôm nay, chúng ta cùng trả lời cho cô các câu hỏi sau.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý cách nêu vấn đề của người viết.

Trả lời:

Tác giả dẫn dắt vấn đề một cách trực tiếp, nhưng vẫn khéo léo đề cập đến sự khác biệt của bài viết này khiến người đọc bị thu hút.

Câu 2: Theo tác giả, cái “độc đáo”, “cao siêu” của truyện là gì?

Trả lời:

Đề cập đến vấn đề hạnh phúc mong manh của người phụ nữ trong xã hội cũ.

Câu 3: Các chi tiết được phân tích là những chi tiết nào?

Trả lời:

Cái bóng của Vũ Nương. Vì cái bóng đó đã khiến cuộc đời Vũ Nương tan nát.

Câu 4: Người viết so sánh Chuyện người con gái Nam Xương với Truyện Kiều để làm rõ điều gì?

Trả lời:

Làm rõ số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ.

Câu 5: Người viết đã bác bỏ những ý kiến nào trong phần này?

Trả lời:

- Sự tan nát hạnh phúc là do chế độ nam nữ bất bình đẳng.

- Vũ Nương tan nát hạnh phúc vì chiến tranh.

Câu 6: Ý nghĩa của việc nhắc lại câu đã nêu ở phần mở đầu này là gì?

Trả lời:

Nhấn mạnh sự mong manh trong hạnh phúc của người phụ nữ.

Câu 7: Người viết nhận xét, đánh giá truyện như thế nào?

Trả lời:

Truyện là thiên tình sử bi thảm, áng “thiên cổ kì bút”, một truyện ngắn “đột khởi”, là đỉnh cao vời vợi trong muôn đời.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Xác định bố cục của văn bản Nói thêm về “Chuyện người con gái Nam Xương” và nội dung chính của mỗi phần. Theo em, cụm từ “nói thêm” trong nhan đề có nghĩa gì?

Trả lời:

- Phần 1 (từ đầu - có điều cần nói thêm): Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

- Phần 2 (tiếp - nội dung tác phẩm là như thế): Triển khai vấn đề: số phận mong manh của người phụ nữ.

- Phần 3 (còn lại): Tổng kết lại vấn đề: số phận mong manh của người phụ nữ.

- Cụm từ “nói thêm” ở nhan đề có nghĩa là giúp tác giả trình bày thêm một vấn đề mới cho tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương”.

Câu 2. Văn bản bàn luận về vấn đề gì? Vấn đề (luận đề) ấy được nêu lên ở phần nào của bài viết?

Trả lời:

- Vấn đề: hạnh phúc mong manh của người phụ nữ trong xã hội cũ.

- Vấn đề đó đã được nêu lên ở phần đầu tác phẩm.

Câu 3: Tác giả đã làm sáng tỏ luận đề bằng những luận điểm nào? Dẫn ra một số lí lẽ và bằng chứng mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ cho các luận điểm và luận đề của văn bản.

Trả lời:

- Luận điểm:

+ Hình tượng trung tâm là Vũ Nương đã được xây dựng với tính cách một người phụ nữ đẹp người, đặc biệt là đẹp nết nhưng lại phải chịu một nỗi oan khiên tày trời.

+ Ở phương diện thể hiện nguyên nhân đau khổ của người phụ nữ, Chuyện người con gái Nam Xương có ý nghĩa triết học sâu sắc hơn, cao hơn Truyện Kiều, bởi nó đã chạm vào sự ma quái có thực trong sự sống vốn là nghiệt ngã của con người muôn nơi, muôn thuở.

Câu 4: Phân tích để làm sáng tỏ cách trình bày kết hợp của tác giả trong văn bản: nêu vấn đề khách quan và phát biểu ý kiến chủ quan.

Trả lời:

- Trước hết vấn đề khách quan được nêu ở đây là chủ đề mà tác giả đang thảo luận: hạnh phúc mong manh của người phụ nữ. 

- Phát biểu ý kiến chủ quan nằm ở quan điểm mà tác giả muốn chứng minh hay thảo luận: “Không ít người đã cho rằng sự tan nát hạnh phúc của Vũ Nương là do chế độ nam nữ bất bình đẳng. Nói thế nghe qua tưởng có lí. Nhưng nghĩ kĩ thì thấy về cơ bản không hẳn là thế”.

Câu 5: Văn bản đã làm sáng tỏ thêm cho giá trị của Chuyện người con gái Nam Xương ở những điểm nào (nội dung, nghệ thuật)?

Trả lời:

- Nội dung:

+ Cái bóng tượng trưng cho sự chung thủy mà Vũ Nương dành cho Trương Sinh cũng chính cái bóng đã làm cho hạnh phúc của Vũ Nương tan vỡ.

+ Nguyên nhân Vũ Nương đau khổ không nằm ở việc Trương Sinh đi lính nhưng cũng không phải do chế độ nam nữ bất bình đẳng mà do chính lời nói hồn nhiên, ngây thơ của đứa con, là cái tính đa nghi, hay ghen của Trương Sinh.

- Nghệ thuật: Tác phẩm là sự kết hợp giữa bút pháp vừa thực vừa ảo, vừa hiện thực vừa lãng mạn.

Câu 6: Em thích nhất ý kiến nào của tác giả trong văn bản? Vì sao?

Trả lời:

- Em thích nhất ý kiến: Nguyên nhân khiến hạnh phúc Vũ Nương tan nát không nằm ở việc Trương Sinh đi lính. 

- Vì trong văn bản, tác giả cũng đã lấy ví dụ giả sử chàng Trương Sinh đi học xa trở về thì đứa con cũng sẽ nói

=> Do những lời nói ngây thơ và tính hay ghen của Trương Sinh.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Giáo viên yêu cầu học sinh làm đầy đủ bài tập về nhà.

HẸN GẶP LẠI CÁC EM TRONG BUỔI HỌC SAU