Giáo án điện tử tin học 10 cánh diều bài 1: Hệ nhị phân và ứng dụng

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Máy tính tính toán với các bit, các toán hạng là bit và kết quả cũng là bit.

• Em sẽ chọn kết quả phép cộng hai bit 1 + 1 là 0, 1 hay 10? Tại sao?
• Em sẽ chọn kết quả phép nhân hai bit 1*1 là 0, 1 hay 10? Tại sao?

CHỦ ĐỀ A^CS: MÁY TÍNH VÀ XÃ HỘI TRI THỨC

CS - BIỂU DIỄN THÔNG TIN

BÀI 1: HỆ NHỊ PHÂN VÀ ỨNG DỤNG

NỘI DUNG BÀI HỌC
Các phép toán bit

Hệ nhị phân và ứng dụng

1. Các phép toán bit
2. a) Định nghĩa

Hoạt động 1

Để đánh giá một món ăn, ta có thể dựa vào các tiêu chí ngon hay không, rẻ hay không. Em hãy phân biệt “ngon và rẻ” với “ngon hoặc rẻ” với “hoặc ngon hoặc rẻ”.

• “ngon và rẻ”: món ăn vừa ngon vừa rẻ là nghĩa của liên từ AND.
• “ngon hoặc rẻ”: hàm ý món ăn không ngon thì phải rẻ hoặc ngược lại, không rẻ thì sẽ ngon; hoặc cả rẻ lẫn ngon; là nghĩa của liên từ OR.
• “hoặc ngon hoặc rẻ”: chỉ có thể là một trong hai khả năng, chắc chắn không thể đồng thời cả hai như trường hợp 1; là nghĩa của liên từ XOR.

Em hãy đọc SGK để tìm hiểu nội dung, trình bày về phép toán NOT, AND, OR, XOR:

• Các phép toán có mấy toán hạng?
• Nêu ý nghĩa của từng phép toán.

Phép toán NOT

• NOT là phép toán có một toán hạng.
• Phép toán NOT cho kết quả trái ngược với đầu vào.

Phép toán AND

• AND là phép toán có hai toán hạng.
• AND cho kết quả là 1 khi và chỉ khi cả hai bit toán hạng đều là 1; kết quả là 0 trong những trường hợp còn lại.

Phép toán OR và XOR

• OR và XOR là phép toán có hai toán hạng.
• Phép toán OR cho kết quả là 0 khi và chỉ khi cả hai bit toán hạng đều là 0.
• Phép toán XOR cho kết quả là 1 khi và chỉ khi hai toán hạng trái ngược nhau.

1. b) Các phép toán với dãy bit

• Mỗi phần tử dữ liệu số hóa là một dãy bit liền nhau với độ dài ấn định trước.
• Phép toán một toán hạng NOT được thực hiện với từng bit trong dãy. Phép toán NOT cũng được gọi là phép bù. Bit chỉ nhận hai giá trị 0 hoặc 1, nên phần bù của 0 là 1, phần bù của 1 là 0.
• Các phép toán hai toán hạng AND, OR và XOR được thực hiện với từng cặp bit từ hai toán hạng dóng cột tương ứng với nhau. Các dãy bit có cùng độ dài.

2. Hệ nhị phân và ứng dụng
3. a) Hệ nhị phân

HS thảo luận nhóm đôi, tìm hiểu và trình bày về:

• Thế nào là hệ đếm cơ số 10?
• Thế nào là hệ đếm cơ số 2?

KẾT LUẬN

Cơ số trong một hệ đếm

Hệ đếm cơ số 10 (hệ thập phân):

Một dãy kí số biểu diễn một giá trị số lượng. Quy ước từ phải sang trái là cột hàng đơn vị, cột hàng chục, cột hàng trăm, cột hàng nghìn,... Cứ dịch thêm một vị trí cột, từ phải sang trái, thì giá trị của kí số được tăng thêm 10 lần.

Hệ đếm cơ số 2 (hệ nhị phân):

Quy ước từ phải sang trái, cứ dịch thêm một vị trí cột thì giá trị của kí số được tăng thêm 2 lần. Hệ nhị phân chỉ dùng hai kí số là 0 và 1. Mỗi số nhị phân đều là một dãy bit.