Giáo án điện tử tin học 10 cánh diều bài 4: Các kiểu dữ liệu số và câu lệnh vào – ra đơn giản

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Khi yêu cầu máy tính giải quyết một bài toán, ta cần phải cung cấp dữ liệu vào cho máy tính và yêu cầu máy tính trả kết quả ra.  Theo em, ngôn ngữ lập trình có cần các câu lệnh đưa dữ liệu vào và xuất dữ liệu ra không?

Ngôn ngữ lập trình

Câu lệnh đưa dữ liệu vào

Câu lệnh xuất dữ liệu ra

BÀI 4: CÁC KIỂU DỮ LIỆU SỐ VÀ CÂU LỆNH VÀO – RA ĐƠN GIẢN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Kiểu dữ liệu số nguyên và số thực

Các câu lệnh vào – ra đơn giản

Hằng trong Python

1. KIỂU DỮ LIỆU SỐ NGUYÊN VÀ SỐ THỰC

• Ngôn ngữ lập trình bậc cao cho phép sử dụng các biến kiểu dữ liệu số nguyên và kiểu dữ liệu số thực.
• Biến trong Python được gán là một biểu thức, tuỳ thuộc giá trị nhận vào là giá trị nguyên hay thực thì biến sẽ được lưu tương ứng.
• Câu lệnh type ( ) của Python cho biết kiểu dữ liệu của biến hay biểu thức nằm trong cặp dấu ngoặc tròn.
• Em hãy viết chương trình Python (hoặc làm việc với Python ở cửa sổ Shell), dùng câu lệnh type() để biết kiểu dữ liệu liên quan đến các phép toán: chia, chia lấy phần nguyên, chia lấy phần dư. Em có thể tham khảo dữ liệu ở Bảng 1 sau đây:

Gợi ý cách làm:

2. CÁC CÂU LỆNH VÀO - RA ĐƠN GIẢN

• Khi thực hiện chương trình dữ liệu được nhập vào từ:
• Nhiệm vụ 1: Cách nhập dữ liệu từ bàn phím
• Câu lệnh nhập dữ liệu cho phép lập trình với các biến mà giá trị của nó chỉ có thể biết khi thực hiện chương trình.
• Câu lệnh nhập giá trị cho biến vào từ bàn phím có dạng:
• “dòng thông báo” là một xâu kí tự để nhắc người dùng cần nhập gì, thường được đặt giữa các dấu nháy đơn, nháy kép hoặc có thể không cần có.
• Để chuyển các dữ liệu nhập và sang kiểu kiểu số nguyên hay số thực để tính toán ta cần có các câu lệnh:
• Khi lập trình Scratch, em đã dùng câu lệnh nào trong chương trình để yêu cầu nhập dữ liệu từ bàn phím?

Ví dụ chương trình thực hiện tính toán với giá trị nhập vào từ bàn phím:

input ( ) nhập dữ liệu vào

int ( ) chuyển kiểu dữ liệu vừa nhập vào thành kiểu số nguyên

n = int (input ( ‘n = ’ ))

sum = n * (n + 1) // 2

Nhiệm vụ 2: Xuất dữ liệu ra màn hình

• Ở cửa sổ Shell, nếu viết dòng lệnh chỉ chứa tên biến hoặc biểu thức số học thì kết quả tương ứng sẽ được đưa ra màn hình.
• Câu lệnh để đưa kết quả ra màn hình:

3. HẰNG TRONG PYTHON

Hằng là gì?

Là những biến có giá trị chỉ định trước và không thể thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình.

• Python không cung cấp công cụ khai báo hằng.
• Khi lập trình bằng Python, người ta thường sử dụng hằng như một loại biến với cách đặt tên đặc biệt.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy viết tiếp câu lệnh để nhận được chương trình giải phương trình bậc hai Ax² + Bx + C = 0, biết rằng phương trình có hai nghiệm phân biệt.

Câu lệnh còn khuyết là:

Câu 2: Em hãy viết chương trình tính diện tích hình thang với độ dài đáy trên, đáy dưới và chiều cao được nhập từ bàn phím.

Phương trình được viết như sau:

Câu 3: Viết chương trình nhập vào một số thực x, đưa ra màn hình phần nguyên (bằng cách sử dụng hàm int (x)) và phần tập phân của x (bằng cách thực hiện phép tính x-int (x)). Chạy chương trình với x = 3,14 và x = 28,09 để thử nghiệm và biết sai số khi làm việc với số thực.