Giáo án điện tử tin học 10 cánh diều bài 12: Kiểu dữ liệu xâu kí tự - xử lí xâu kí tự

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em đã từng sử dụng phần mềm xử lí văn bản. Theo em, trong ngôn ngữ lập trình, ngoài kiểu dữ liệu số có cần một kiểu dữ liệu không phải là số dùng cho các bài toán xử lí văn bản hay không? Nếu có kiểu dữ liệu như vậy thì nên có những phép xử lí nào trên dữ liệu thuộc kiểu đó?

BÀI 12: KIỂU DỮ LIỆU XÂU KÍ TỰ - XỬ LÍ XÂU KÍ TỰ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Kiểu dữ liệu xâu kí tự
2. Một hàm xử lí xâu kí tự

Hoạt động 1

Em hãy đọc chương trình sau đây và cho biết mỗi biến: so _hop, khoi_luong_hop, don_vi_kl chứa dữ liệu thuộc kiểu nào?

Gợi ý: Có thể dùng hàm type() để kiểm tra kết quả.

• Biến so_hop thuộc kiểu nguyên (int);
• Biến khoi_luong_hop thuộc kiểu thực (float);
• Biến don_vi_kl thuộc kiểu xâu (str).

Đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

• Thế nào là một xâu kí tự?
• Cách viết xâu kí tự trong Python?
• Một xâu kí tự là một dãy các kí tự.
• Trong Python, xâu kí tự được đặt trong cặp nháy kép ("....") hoặc nháy đơn ('....').
• Ví dụ:

Hàm nào để đếm số kí tự trong xâu kể cả dấu cách?

Hàm len() để đếm số kí tự trong một xâu kể cả kí tự dấu cách. Số kí tự trong xâu được gọi là độ dài của xâu.

2. Một hàm xử lí xâu kí tự

Để ghép xâu dùng phép nào?

1. a) Ghép xâu bằng phép +

Trong Python, phép "+" dùng để ghép nối các xâu.

1. b) Đếm số lần xuất hiện xâu con

Nêu hàm thực hiện việc đếm số lần xuất hiện xâu con. Cho ví dụ minh họa.

• count(x) dùng để đếm số lần xuất hiện không giao nhau của x trong y.
• count(x, 3) dùng để số lần xuất hiện các xâu x không giao nhau trong xâu y, phạm vi từ kí tự thức ba đến kí tự cuối của xâu y.
• count(x, 3, 5) dùng để cho biết sô lần xuất hiện xâu x không giao nhau trong xâu y, trong phạm vi từ kí tự thứ ba đến thứ năm của xâu y.
• Dự đoán kết quả của chương trình sau:

1. c) Xác định xâu con

y[m:n] dùng để xác định xác định xâu con của xâu y từ vị trí m đến trước vị trí n (m<n).

Các trường hợp đặc biệt

y[:m] là xâu con gồm m kí tự đầu tiên của xâu y.

y[m:] là xâu con nhận được bằng cách bỏ m kí tự đầu tiên của xâu y.

1. d) Tìm vị trí xuất hiện lần đầu tiên của một xâu trong xâu khác

• Hàm find(x) trả về số nguyên xác định vị trí đầu tiên trong xâu y mà từ đó xâu x xuất hiện như một xâu con của xâu y.
• Nếu xâu x không xuất hiện như một xâu con, kết quả trả về sẽ là -1.

1. e) Thay thế xâu con

Hàm y.replace(x1,x2) tạo xâu mới từ xâu y bằng cách thay thế xâu con x1 của y bằng xâu x2.

Hoạt động 2

Em hãy đọc các chương trình sau đây và cho biết kết quả nhận được khi thực hiện chương trình.

LUYỆN TẬP

Bài 1 (SGK - tr97) Hãy dự đoán kết quả đưa ra màn hình sau mỗi câu lệnh xuất dữ liệu print() trong chương trình ở hình bên và sau đó dùng cửa sổ Shell để đối chiếu, kiểm tra từng kết quả dự đoán.

Dự đoán kết quả của chương trình sau:

Bài 2 (SGK - tr97): Em hãy viết chương trình nhập từ bàn phím xâu s ghi ngày tháng dạng dd/mm/yyyy, trong đó dd là hai kí tự chỉ ngày, mm là hai kí tự chỉ tháng, yyyy là bốn kí tự chỉ năm. Sau đó đưa ra màn hình ngày, tháng, năm dưới dạng xâu “Ngày dd tháng mm năm yyyy”.