Giáo án điện tử tin học 10 cánh diều bài 18: Lập trình giải quyết bài toán trên máy tính (2 tiết)

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CẢ LỚP ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Theo em, cách phát biểu đề bài của một bài tập trong tin học và trong toán học thường khác nhau ra sao?

Bài tập trong tin học:

• Thường đặt ra để giải quyết với những bộ dữ liệu đầu vào khác nhau.
• Có ngữ cảnh thực tế nhiều hơn.

Bài tập trong toán học:

• Phần lớn có dữ liệu cụ thể để tính ra kết quả cuối cùng hoặc đưa ra các công thức tổng quát.
• Giải quyết với biến số, hình học...

BÀI 18: LẬP TRÌNH GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH (2 Tiết)

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Quá trình giải một bài toán bằng lập trình
2. Các bước giải bài toán bằng lập trình
3. Quá trình giải một bài toán bằng lập trình

Hoạt động 1:

Việc lập trình trên máy tính để giải quyết một bài toán gồm những bước nào?

• Nghiên cứu bài toán
• Tìm thuật toán và cách tổ chức dữ liệu.
• Viết chương trình, tạo ra bộ dữ liệu để kiểm thử, kiểm thử và sửa lỗi (nếu có).
• Bài toán quản lí tiền điện:
• Em có dữ liệu về số tiền mà gia đình em chi trả cho tiêu thụ điện trong mỗi tháng của năm vừa rồi. Hãy tính tổng số tiền điện gia đình em phải trả cho cả năm, tính số tiền điện trung bình phải trả mỗi tháng và liệt kê các tháng dùng nhiều điện hơn trung bình cho mỗi tháng.

Tóm tắt bài toán:

Thuật toán:

Chương trình giải bài toán Quản lí tiền điện như sau:

KẾT LUẬN: Các bước giải bài toán trên máy tính

Xác định bài toán.

Tìm thuật toán bài toàn và cách tổ chức dữ liệu.

Viết chương trình.

Kiểm thử, chạy và hiệu chỉnh chương trình.

2. Các bước giải bài toán bằng lập trình

Em hãy tìm hiểu thông tin trong SGK, kết hợp kiến thức đã biết và trả lời các câu hỏi sau:

• Ở bước 1: xác định bài toán, ta phải thực hiện công việc gì?
• Ở bước 2: tìm thuật toán, ta phải thực hiện công việc gì?
• Theo em, các yếu tố cơ bản của ngôn ngữ lập trình bậc cao là gì?
• Em hãy liên hệ bản thân đã từng sử dụng các yếu tố sau đây trong những chương trình nào?
• Các lệnh nhập dữ liệu đưa ra kết quả.
• Các kiểu dữ liệu.
• Các câu lệnh thể hiện cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp của thuật toán.
• Một số chương trình con trong thư viện math của Python.

KẾT LUẬN: Các bước giải bài toán bằng lập trình

1. a) Xác định bài toán

Xây dựng mô hình toán học, xác định được mối quan hệ giữa các đại lượng đã cho với đại lượng cần tìm.

1. b) Tìm thuật toán giải bài toán và cách tổ chức dữ liệu

Tìm thuật toán dựa trên kết quả của bước 1, đồng thời xác định cách tổ chức dữ liệu có thể sử dụng tương ứng với thuật toán.

1. c) Viết chương trình

Yếu tố cơ bản của một ngôn ngữ lập trình:

• Bảng chữ cái (bộ các kí tự được phép sử dụng) của ngôn ngữ.
• Quy định về cách viết các thành tố như: tên, câu lệnh, biểu thức.
• Loại dữ liệu cơ sở có thể lưu trữ và xử lí.
• Các phép tính và loại câu lệnh có thể thực hiện.
• Các kiểu dữ liệu có cấu trúc.
• Thư viện chương trình con cung cấp sẵn cho người lập trình.