Giáo án Khoa học 5 chân trời bài 16: Sự lớn lên và phát triển của động vật

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về sự lớn lên và phát triển của động vật để dẫn dắt vào bài học mới. 

b. Cách tiến hành: 

- GV cho HS xem video “Nòng nọc tìm mẹ”.

- GV nêu câu hỏi: Mẹ của nòng nọc là ai? Nòng nọc và mẹ của nòng nọc có giống nhau không?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, dẫn dắt vào bài: Đó là vòng đời của nòng nọc. Vậy, vòng đời và sự phát triển của các động vật khác có giống như nòng nọc không? Để có câu trả lời, chúng ta cùng tìm hiểu bài Bài 16 – Sự lớn lên và phát triển của động vật  – Tiết 1.  

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Tìm hiểu vòng đời của một số động vật đẻ trứng

a. Mục tiêu: HS biết được vòng đời phát triển và sơ đồ đơn giản ghi chú vòng đời của một số động vật đẻ trứng. 

b. Cách thực hiện:

- GV yêu cầu HS đọc đoạn thông tin SGK trang 60: Đối với động vật đẻ trứng, trứng sau khi được thụ tinh nở thành con non hoặc ấu trùng. Chúng phát triển qua các giai đoạn trung gian thành con trưởng thành. 

- GV yêu cầu HS quan sát các hình 2 – 6 SGK trang 60 – 61, thảo luận nhóm để thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Nêu tên các giai đoạn phát triển chính trong vòng đời của con vật.

+ Cho biết con non mới nở ra từ trứng có hoàn toàn giống với bố mẹ của chúng không?

+ Trình bày về sự lớn lên của con non hoặc ấu trùng nở ra từ trứng. 

- GV mời đại diện 2 – 3 nhóm trình bày. Các nhóm còn lại chú ý lắng nghe và bổ sung.  

- GV nhận xét, hướng dẫn HS rút ra kết luận: 

+ Ở các động vật đẻ trứng, trứng được thụ tinh nở thành con non và phát triển thành con trưởng thành (như gà, vịt,...) hoặc nở thành ấu trùng và trảo qua một số giai đoạn biến đổi để phát triển thành con trưởng thành (như muỗi, bướm, ếch,...).

+ Ở một số động vật đẻ trứng, ấu trùng có hình dạng rất khác với con trưởng thành (như ếch, bướm, muỗi,...) hoặc ấu trùng có hình dạng tương tự con trưởng thành (như châu chấu, gián,...).

+ Ở một số động vật đẻ trứng khác như gà, vịt,... trong vòng đời phát triển của chúng, con non có hình dạng tương tự con trưởng thành. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS sử dụng sơ đồ đã cho, ghi chú được vòng đời của một số động vật đẻ trứng và trình bày được sự lớn lên của con non nở ra từ trứng. 

b. Cách tiến hành:

- GV tổ chức cho HS chơi trò “Ghép ô chữ”: 

+ GV mời 3 đội chơi, mỗi đội 2 thành viên.

+ Các đội sẽ được phát 1 bộ tranh về hình ảnh các giai đoạn trong vòng đời của bướm và 1 bộ thẻ chỉ tên các giai đoạn. 

+ Trong vòng 3 phút các đội chơi sẽ dán lên bảng hình các giai đoạn phát triển của bướm theo thứ tự trong vòng đời và gắn tên giai đoạn tương ứng cho phù hợp.

+ Đội nào xong trước ra hiệu lệnh. Đội chiến thắng là đội gắn chính xác và nhanh nhất. 

- GV đánh giá, khen ngợi đội chơi có nhiều câu trả lời đúng. 

- GV mời đại diện 1 nhóm lên trình bày về sự lớn lên của sâu bướm nở ra từ trứng. 

- GV nhấn mạnh một số điểm nổi bật trong vòng đời của bướm. 

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ                                                     

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Về nhà tìm hiểu qua sách, báo, Internet về vòng đời của một số động vật đẻ trứng và vẽ sơ đồ đơn giản, ghi chú vòng đời của chúng.        

- HS xem video.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời: 

+ Mẹ của nòng nọc là ếch. Nòng nọc nhận nhầm cá trê vì cá có đôi mắt và miệng to; nhận nhầm rùa vì rùa có 4 chân. 

+ Nòng nọc và ếch mẹ không giống nhau: Nòng nọc ban đầu chưa có chân, có đuôi sau phát triển lớn lên mất đuôi, chân mọc ra dần mới giống ếch.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới. 

- HS đọc thông tin.

- HS quan sát hình, thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ. 

- Đại diện nhóm trình bày:

+ Ở các động vật đẻ trứng, trứng được thụ tinh nở thành con non và phát triển thành con trưởng thành hoặc nở thành ấu trùng và trải qua một số giai đoạn biến đổi để phát triển thành con trưởng thành.

+ Đối với ếch, muỗi: con non mới nở từ trứng khác với bố mẹ của chúng. Đối với châu chấu, vịt, cá hồi thì con non phát triển từ trứng có hình dạng giống với bố mẹ của chúng.

+ Sự lớn lên của con non hoặc ấu trùng nở ra từ trứng như sau:

Ếch: Trứng đã được thụ tinh nở ra thành nòng nọc có đuôi, biết bơi. Nòng nọc tiếp tục phát triển, bắt đầu mọc ra hai chân trước và hai chân sau, đuôi ngắn lại. Nòng nọc có chân phát triển thành ếch con với một mẩu đuôi nhở, hình dạng bên ngoài gần giống ếch trưởng thành. Ếch con hoàn tất quá trình phát triển trở thành ếch trưởng thành, có khả năng sinh sản. 

Châu chấu: Trứng đã được thụ tinh nở ra ấu trùng, qua nhiều lần lột xác, ấu trùng trở thành châu chấu trưởng thành.

Muỗi: Trứng đã được thụ tinh nở ra ấu trùng (bọ gậy) sống ở môi trường nước, ấu trùng phát triển thành nhộng, nhộng phát triển thành muỗi trưởng thành.

+ Cá hồi: Trứng đã được thụ tinh nở ra cá con. Cá hồi con theo thời gian phát triển thành cá hồi trưởng thành.

+ Vịt: Trứng đã được thụ tinh được vịt mẹ đẻ ra ngoài. Sau thời gian được ấp, trứng nở ra vịt con. Vịt con theo thời gian phát triển thành vịt trưởng thành.  

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS lắng nghe luật chơi, tích cực tham gia trò chơi: 

1 – Trứng.

2 – Sâu bướm.

3 – Nhộng (kén).

4 – Bướm. 

- HS lắng nghe. 

- Đại diện nhóm trình bày:

 Từ trứng nở ra ấu trùng (sâu bướm). Ấu trùng ăn lá cây lớn lên qua các lần lột xác. Ấu trùng hóa nhộng nằm trong kén. Nhộng biến đổi, lột xác thành bướm. Bướm phát triển thành bướm trưởng thành. Bướm trưởng thành tiếp tục đẻ trứng trên lá. 

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.  

- HS lắng nghe. 

- HS chuẩn bị cho tiết học sau.