Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 11 cánh diều Bài 2: Nguyễn Du – Cuộc đời và sự nghiệp

CHÀO MỪNG TẤT CẢ CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY! 

KHỞI ĐỘNG 

CÂU HỎI GỢI MỞ: Em hãy kể một số tác phẩm viết về nhà thơ Nguyễn Du mà em biết. 

Gợi ý một số tác phẩm viết về nhà thơ Nguyễn Du 

Kính gửi cụ nguyễn Du (Tố Hữu) 

Bài học nhỏ về nhà thơ lớn (Tế Hanh) 

Nhớ Tố Như (Huy Cận) 

Bên mộ cụ Nguyễn Du (Vương Trọng) 

ÔN TẬP BÀI 2:  

THƠ VĂN NGUYỄN DU 

TIẾT: NGUYỄN DU – CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

01 HIỂU BIẾT CHUNG VỀ TÁC GIẢ 

LÀM VIỆC CÁ NHÂN 

Các em hãy dựa vào kiến thức đã học về văn bản Nguyễn Du – cuộc đời và sự nghiệp và trả lời những câu hỏi sau: 

oTrình bày những hiểu biết sơ lược của em về tác giả Nguyễn Du? 

oKể tên một số tác phẩm của ông mà em biết? 

oNguyễn Du là tác giả văn học, danh nhân văn hóa lớn của dân tộc. 

oÔng là người có đóng góp vô cùng lớn cho nền văn học trung đại Việt Nam và có ảnh hưởng sâu sắc đến văn học sau này. 

Một số tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Du: 

Truyện Kiều 

Đọc Tiểu Thanh kí 

02 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC 

1. Tiểu sử tác giả

Nguyễn Du (1765 – 1820) 

• Hiệu là Thanh Hiên, Chữ là Tố Như.
• Quê quán: Tiên Điền – Nghi Xuân – Hà Tĩnh.
• Sinh ra trong gia đình có truyền thống khoa bảng và có truyền thống văn hóa.
• Cha là Nguyễn Nghiễm (1708 – 1775), đỗ tiến sĩ từng giữ chức tể tướng. Mẹ là Trần Thị Tần. Anh là Nguyễn Khán đỗ tiến sĩ.
• Lớn lên khi hoàn cảnh lịch sử, xã hội có những biến đổi “kinh thiên động địa”: Thời đại sụp đổ của triều đình Vua Lê – Chúa Trịnh, cuộc khởi nghĩa Tây Sơn giành thắng lợi, Triều Nguyễn được thiết lập…
• Có một cuộc đời thăng trầm khi thì làm quan, lúc ở ẩn,… .
• Năm 1965: được Hội đồng hòa bình Thế giới tổ chức kỉ niệm 200 năm ngày sinh Danh nhân văn hóa – nhà thơ Nguyễn Du.
• Năm 2013: được tổ chức Giáo dục – Khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc chọn là nhân vật văn hóa được thế giới vinh danh
• Năm 2015: toàn thế giới kỉ niệm 250 năm ngày sinh của đại thi hào.

1. Nguyễn Du – đại thi hào dân tộc

vNhững sáng tác tiêu biểu của Nguyễn Du: 

Các sáng tác của ông đa dạng bao gồm cả chữ Hán và chữ Nôm. 

Về chữ Hán: 3 tập thơ với 250 bài 

Thanh Hiên thi tập (Tập thơ của Thanh Hiên) 

Nam trung tạp ngâm (Ngâm vịnh tản mạn ki ở Phương Nam) 

Bắc hành tạp lục (Ghi chép tản mạn chuyến đi phương Bắc) 

Về chữ Nôm có: 

Truyện Kiều 

Văn tế thập loại chúng sinh (Văn chiêu hồn) 

vGiá trị hiện thực trong sáng tác của Nguyễn Du 

Giá trị hiện thực trong sáng tác của  Nguyễn Du phản ánh chân thực xã hội đương thời. 

Trong thơ chữ Hán: 

Phản ánh chân thực những cảnh tượng đi qua nhiều miền quê Việt Nam hay trong hành trình đi sứ trên đất Trung Quốc. 

Đối tượng ông hướng đến là những số phận cơ cực, hẩm hiu. 

Đó là sự bất công khi “vây cá hầm gân hươu/ lợn dê mâm đầy ngút/ Quan lớn không gắp qua”  để rồi đổ đi còn người dân thì chết đói. 

Bức tranh về cảnh đời bất công mà Nguyễn Du muốn “dâng lên nhà Vua” như mang theo cả lời lên án, tố cáo một xã hội vô nhân đạo. 

Trong sáng tác chữ Nôm 

Truyện Kiều chính là bức tranh hiện thực về một xã hội bất công nơi những thế lực bạo tàn chà đạp lên quyền sống của con người, lên số phận bị áp bức, đau khổ. 

Đó là tầng lớp quan lại, những kẻ lưu manh, vô lại, sự khuynh đảo của đồng tiền,… 

Từ tầng lớp quan lại đến sai nha quan tổng đốc Hồ Tôn Hiến, phường lưu manh buôn người họ Mã; trùm nhà chứa Tú Bà.... 

Giá trị con người rẻ mạt như một món đồ. Xã hội mà đồng tiền lên ngôi “Tiền lưng đã có, việc gì chẳng xong” đồng tiền có thể “đổi trắng thay đen”. 

vGiá trị nhân đạo trong sáng tác của Nguyễn Du 

...