Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 11 cánh diều Bài 2: Biện pháp tu từ đối

CHÀO MỪNG TẤT CẢ CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI! 

KHỞI ĐỘNG 

Các em hãy thảo luận với bạn theo cặp và trả lời câu hỏi: Em hãy đọc một số bài thơ có sử dụng biện pháp tu từ đối mà em đã từng đọc hoặc được học? 

GỢI Ý THAM KHẢO: Một số bài thơ có sử dụng biện pháp tu từ đối có thể kể đến như: 

Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng  

mênh mông bát ngát 

Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng 

bát ngát mênh mông 

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, 

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. 

Lom khom dưới núi, tiều vài chú, 

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. 

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc 

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia. 

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, 

Một mảnh tình riêng, ta với ta. 

ÔN TẬP BÀI 2:  

THƠ VĂN NGUYỄN DU 

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: BIỆN PHÁP TU TỪ ĐỐI 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

01 NHẮC LẠI KIẾN THỨC ĐÃ HỌC 

LÀM VIỆC CÁ NHÂN 

Các em hãy dựa vào kiến thức đã học và trả lời câu hỏi sau: Trình bày những hiểu biết của em về phép tu từ đối (khái niệm, tác dụng, dấu hiệu nhận biết). 

1. Khái niệm

Phép đối là cách sắp xếp đặt từ ngữ, cụm từ và câu ở vị trí cân xứng nhau để tạo hiệu quả giống nhau hoặc trái ngược nhau. 

1. Tác dụng

Việc sử dụng phép đối muốn tạo hiệu quả về sự giống nhau hoặc trái ngược nhau nhằm gợi ra một vẻ đẹp hoàn chỉnh, hài hòa trong diễn đạt để hướng đến làm nổi bật một nội dung ý nghĩa nào đó. 

1. Dấu hiệu nhận biết phép đối

Số lượng âm tiết của hai vế đối bằng nhau. 

Các từ đối nhau phải cùng từ loại với nhau. 

Các từ đối nhau hoặc đồng nghĩa với nhau, hoặc trái nghĩa với nhau, hoặc là cùng trường nghĩa với nhau để gây hiệu quả bổ sung, hoàn chỉnh về nghĩa. 

02 CỦNG CỐ KIẾN THỨC 

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm 

Câu 1: Biện pháp tu từ đối là: 

1. Sắp xếp đặt từ ngữ, cụm từ và câu ở vị trí cân xứng nhau để tạo hiệu quả giống nhau hoặc trái ngược nhau.
2. Sắp xếp đặt từ ngữ, cụm từ và câu ở vị trí cân xứng nhau để tạo hiệu quả giống nhau.
3. Sắp xếp đặt từ ngữ, cụm từ và câu ở vị trí cân xứng nhau để tạo hiệu quả trái ngược nhau.
4. Sắp xếp đặt từ ngữ, cụm từ và câu để tạo hiệu quả giống nhau hoặc trái ngược nhau.

Câu 2: Tác dụng của phép đối là: 

Câu 3: Đâu không phải là dấu hiệu nhận biết phép đối? 

Câu 4: Tiểu đối là gì? 

Câu 5: Biện pháp đối có thể được sử dụng ở đâu? 

Câu 6: Đâu là ví dụ đúng của trường đối (bình đối)? 

Câu 7: Trong các ví dụ sau, ví dụ nào có phép tiểu đối? 

Câu 8: Câu nào là vế đối của câu: “Tết đến, cả nhà vui như Tết”? 

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo bài học 

Câu 1: Xác định từ ngữ đối và kiểu đối trong các ngữ liệu sau: 

1. Tôi không muốn là bướm. Tôi chỉ muốn là tằm. (Lưu Quý Kì)
2. Trong như tiếng hạc bay qua

Đục như tiếng suối mới sa nửa vời 

(Nguyễn Du) 

1. Đứng một ngày đất lạ hóa thành quen

Đứng một đời em đất quen thành lạ 

(Vũ Quần Phương) 

Câu 1: Viết một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng) để phân tích cái hay của biện pháp đối trong câu đối Tết sau đây: 

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ 

Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh 

ĐÁP ÁN CÂU 1 

...