Giáo án và PPT Ngữ văn 10 kết nối Bài 9: Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ (tiếp theo)

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN PHI NGÔN NGỮ (TIẾP THEO)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy cho biết biểu đồ này đã học trong môn học nào? Ý nghĩa của biểu đồ biểu thị những nội dung gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Lý thuyết

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

+ Biểu đồ, sơ đồ được dùng trong văn bản có tác dụng gì?

+ Lấy một số ví dụ những môn học em thấy có sơ đồ, biểu đồ?

Sản phẩm dự kiến:

1. Sử dụng biểu đồ, sơ đồ trong văn bản thông tin

- Các biểu đồ, sơ đồ giúp các thông tin trong văn bản trở nên cụ thể, trực quan, đồng thời cho thấy mối quan hệ logic giữa các thông tin. Có rất nhiều dạng biểu đồ, sơ đồ: biểu đồ tròn thể hiện vòng tuần hoàn của các sự vật, hiện tượng; sơ đồ Venn dùng để so sánh; biểu đồ thời gian dùng để biểu đạt sự phát triển; sơ đồ cây thể hiện hệ thống cấp bậc của thông tin;...

Hoạt động 2: Gợi ý giải bài tập trong SGK

Nhiệm vụ 1: Bài tập 1

- GV chia lớp thành 5 nhóm (Mỗi nhóm 8 HS)

+ Nhóm 1: Nhận xét sự thay đổi phương diện Tài chính

+ Nhóm 2: Tìm sự thay đổi về phương diện Sở thích

+ Nhóm 3: Nhận xét thay đổi về phương diện Cống hiến

+ Nhóm 4: Tìm sự thay đổi về phương diện Công việc

+ Nhóm 5: Nhận xét thay đổi về phương diện Gia đình

Sản phẩm dự kiến:

- Sơ đồ cây kết hợp với biểu đồ thời gian.

+ Nhóm 1: Tài chính có mục tiêu rõ ràng, lâu dài, sử dụng vào những việc lớn trong cuộc sống, với kế hoạch từ năm thứ 10 (mua nhà) và tích lũy tài sản ngày càng lớn vào năm thứ 15 (sổ TK 2 tỉ)

+ Nhóm 2: Sở thích cá nhân có sự thay đổi từ chơi bóng (năm thứ 5) du lịch (năm thứ 10) và vẽ tranh (năm thứ 15)- đa dạng, phong phú theo sở trưởng.

+ Nhóm 3: Càng ngày việc làm từ thiện càng phát triển, có cống hiến nhiều cho cộng đồng (tăng dần theo giai đoạn 5 năm)

+ Nhóm 4: Công việc ngày càng tiến bộ, có mục tiêu rõ ràng, phát triển bền vững

+ Nhóm 5: Xây dựng gia đình khi sự nghiệp đã vững vàng, thời điểm thuận lợi.

- Nhận xét chung: Sơ đồ cho thấy bản kế hoạch rất rõ ràng, có mục tiêu cụ thể, có tính tiến triển- khả thi và rất chặt chẽ. Giúp người lập KH tập trung phấn đấu xây dựng cho sự nghiệp, tận hưởng cuộc sống và hài hòa mọi mặt. Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng hợp lí, ngắn gọn, dễ hiểu…

Nhiệm vụ 2: Bài tập 2

Vẽ sơ đồ biểu thị các yếu tố: Thời gian, sự kiện, thành tựu, mong muốn, những ngã rẽ…Biểu thị được các lĩnh vực trong cuộc sống theo lựa chọn cá nhân… 

Sản phẩm dự kiến:

- GV gợi ý:

+ Xác định các thông tin cần trình bày.

+ Xác định loại sơ đồ, biểu đồ phù hợp để biểu đạt thông tin.

+ Sử dụng hình ảnh, màu sắc, đường nét, …để cụ thể hóa, trực quan hóa các thông tin.

………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Phương tiện ngôn ngữ nào dưới đây thường xuất hiện trong các văn bản thông tin?

A. Số liệu, hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ.

B. Số liệu, chữ viết, biểu đồ, sơ đồ.

C. Số liệu, hình ảnh, biểu đồ, giọng nói.

D. Biểu cảm gương mặt, hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ.

Câu 2: Về các phương tiện phi ngôn ngữ, các số liệu thường được sử dụng trong văn bản thông tin nhằm mục đích gì?

A. Tăng tính hấp dẫn và trực quan của thông tin

B. Biểu đạt mối quan hệ giữa các thông tin.

C. Cung cấp những thông tin cụ thể, chính xác.

D. Giúp trình bày thông tin một cách hệ thống.

Câu 3: Trong các văn bản thông tin, phương tiện phi ngôn ngữ nào có tác dụng làm tăng tính hấp dẫn và trực quan của thông tin?

A. Các số liệu.

B. Các hình ảnh.

C. Các biểu đồ.

D. Các đường nối giữa các hình vẽ.

Câu 4: Quan sát hình ảnh sau và trả lời những câu hỏi bên dưới.

Những thông tin nào được cung cấp trong hình ảnh?

Chọn đáp án không đúng.

A. Chỉ ra việc đồ hoạ được tạo bởi: Vox.

B. Thanh đơn vị Dobson biểu thị “độ dày” của tầng ozone trong khí quyển.

C. Tỉ lệ phục hồi của tầng ozone.

D. Chỉ ra nguồn hình ảnh: Đài quan sát Trái Đất NASA.

Câu 5: Ý kiến nào sau đây nói đúng về cách sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản thông tin?

A. Sử dụng càng nhiều phương tiện phi ngôn ngữ càng giúp tăng sức hấp dẫn cho văn bản.

B. Tùy theo mục đích sử dụng mà người viết lựa chọn loại phương tiện phi ngôn ngữ phù hợp.

C. Sử dụng ít phương tiện phi ngôn ngữ để tránh làm lạc đề các thông tin được nhắc đến trong văn bản.

D. Nên ưu tiên sử dụng hình ảnh trong các văn bản để tăng tính hấp dẫn và trực quan.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Thiết kế một biểu đồ hoặc sơ đồ dựa trên các thông tin trong đoạn trích.