Giáo án và PPT Ngữ văn 12 chân trời bài 4: Ngõ Tràng An (Vân Long)

TIẾT    : ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: NGÕ TRÀNG AN

A. KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi cho HS trả lời.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Vân Long 

Kết luận:

Vân Long: 1934 – 2022; Là nhà thơ đồng thời là tác giả của nhiều chân dung văn học; Một số tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm có: Vào thu, Dưới lá xanh, Những khối hình câm…

2. Tác phẩm

Đôi nét về tác phẩm Ngõ Tràng An?

Kết luận:

Ngõ Tràng An được sáng tác vào 5/1988; In trong tập Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2003.

II. Khám phá văn bản.

(1) Trong bài thơ có một hay hai nhân vật “tôi”?

(2) Hình ảnh nhân vật “tôi” ngày bé được gợi gả như thế nào trong bài thơ?

(3) Tìm những hình ảnh thể hiện sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ. Nhận xét về cách kết hợp đó?

(4) Trình bày cách hiểu của bạn về hai câu thơ cuối bài thơ?

(5) Nét độc đáo của bài thơ này là gì?

Kết luận:

(1) Bài thơ thực chất chỉ có một nhân vật “tôi” nhưng lại phân thành “tôi” của ngày bé và “tôi” bây giờ.

(2) Hinh ảnh “tôi” ngày bé hiện lên trong hồi ức của nhân vật “tôi” bây giờ rất sống động, thân thương và đẩy cảm xúc, thể hiện qua hình ảnh cậu bé nghịch ngợm “luồn cột đèn đầu ngõ” thả tàu bay giấy.  Đặc sắc nhất là hai hình ảnh “chiếc tàu bay giấy lượn lờ/Suốt năm mươi năm/ Năm mươi năm? Cô bạn nhỏ chưa khô giọt lệ/ Giận tôi vì một trái bàng!”. Kỉ niệm tuổi thơ không mất đi với thời gian mà vẫn luôn hiện diện trong tâm trí tác giả suốt năm mươi năm.

(3)

(4) HS có thể tự do phát biểu suy luận của mình.

(5) Nét đặc sắc của bài thơ này chính là sự đan xen của hình ảnh tôi ngày trước và tôi hiện tại. Ngõ ngày trước và ngõ hiện tại. Mạch cảm xúc hoài niệm và sự soi chiếu những giá trị của quá khứ được thể hiện xuyên suốt qua các khổ thơ, việc đan xen giữa các hình ảnh quá khứ - hiện tại trong từng dòng thơ.

III. Tổng kết

Nhận xét những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản Ngõ Tràng An?

Kết luận:

Nội dung: Những sự hồi tưởng, đan xen giữa quá khứ và hiện tại để thấy sự tiếc nuối của nhân vật “tôi” về những điều đã qua.

Nghệ thuật: Sự lồng ghép giữa quá khứ - hiện tại đan xen càng làm khắc họa nỗi buồn, sự tiếc nuối của tác giả; Từ ngữ dung dị nhưng giàu sức gợi. 

 C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp 

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Nêu suy nghĩ của em sau khi đọc bài thơ Ngõ Tràng An.