Giáo án và PPT Ngữ văn 12 chân trời bài 5: Thật và giả (Nguyễn Đình Thi)

TIẾT   : ĐỌC MỞ RỘNG THỂ LOẠI : THẬT VÀ GIẢ

A. KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi cho HS: Hãy kể tên các tác phẩm văn học của tác giả Nguyễn Đình Thi mà em đã được học hoặc được biết?

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Đình Thi?

Kết luận:

Nguyễn Đình Thi: (1924 – 2003); Quê quán: Quê nội ở Phú Xuyên (Hà Đông) nhưng sinh tại Luông Pha-băng (Lào); Ông viết văn, làm thơ, soạn kịch, viết lí luận phê bình văn học, biên khảo triết học… Dù ở lĩnh vực nào ông cũng có nhiều đóng góp đáng ghi nhận. Tác phẩm tiêu biểu bao gồm: Con nai đen, Giấc mơ, Rừng trúc, Nguyễn Trãi ở Đông Quan….

2. Tác phẩm

Xuất xứ của văn bản Thật và giả?

Kết luận:

Thật và giả trích từ hồi 1 của vở kịch Con nai đen. Hành động kịch xoay quanh việc các “ứng viên Hoàng hậu” và cô gái Quế Nga gặp gỡ Nhà vua.

II. Phân tích văn bản Thật và giả

(1) Tóm tắt các sự kiện chính và xác định xung đột kịch trong văn bản.

(2) Trong văn bản Thật và giả sự thật được ẩn giấu sau lời nói dối như thế nào? Nhà vua tỏ thái độ trước việc đó ra sao? Hoàn thành bảng sau:

(3) Không gian “cung điện nguy nga” thời gian “sắp sang một ngày mới” và “trời đất bình tĩnh quá” có vai trò gì trong việc khắc phục nội tâm của nhân vật khi đối diện với chính mình?

(4) Cách sắp xếp cho các nhân vật phụ nữ lần lượt xuất hiện làm gia tăng kịch tính của màn kịch như thế nào?

(5) Pho tượng đá có thực sự giúp nhà cua giải đáp vấn đề thật – giả không? Vì sao?

(6) Xung đột trong màn kịch cho thấy những băn khoăn gì của tác giả - trong tư cách người công dân, người nghệ sĩ – trước đời sống và sáng tạo?

Kết luận:

(1) Vào buổi sáng sinh nhật lần thứ 27, Nhà vua cô đơn, trò chuyện với pho tượng đá về “nỗi quằn quại của con người” và nhận thấy sự khó khăn, đau khổ trong cuộc sống. Nhà vua tiếp đón lần lượt bốn người phụ nữ, mong tìm được một tình yêu chân thành, nhưng đều nhận được những lời nói dối. Nhà vua phân biệt được sự thật và giả dối qua cảm nhận của trai tim, cuối cùng tìm được tình yêu thực sự.

- Xung đột kịch: Xung đột chính trong vở kịch là xung đột giữa thật và giả. Nhà vua luôn tha thiết muốn tìm được một tình yêu chân thành, nhưng trong cuộc gặp gỡ với bốn người phụ nữ, ông nhận ra sự giả dối trong lời nói của họ. Tình huống này tạo nên xung đột giữa sự thật và giả dối, giữa khao khát tìm kiếm tình yêu chân thành và sự phủ nhận nó.

 (2)

(3) Qua việc sử dụng các yếu tố không gian và thời gian, tác giả đã tạo nên những sự tương phản, mâu thuẫn sâu sắc, góp phần khắc họa rõ nét nội tâm phức tạp của nhân vật Nhà vua khi đối diện với chính mình, suy ngẫm về sự thật và giả dối trong cuộc sống.

(4) Qua việc sắp xếp sự xuất hiện của bốn người phụ nữ theo một trình tự gia tăng độ phức tạp của lời nói dối, tác giả đã tạo nên sự gia tăng dần của xung đột kịch, đẩy câu chuyện đến đỉnh điểm khi Nhà cua đau khổ nhưng cũng tìm ra được tình yêu thực sự.

(5) Pho tượng đá không trực tiếp giải đáp vấn đề thật – giả, mà chỉ là một phương tiện nghệ thuật để kích thích sự suy ngẫm và trăn trở của Nhà vua. Qua đó, Nhà vua dần tự mình nhận ra sự thật và giả dối, đặc biệt là ở nhân vật Cô gái, khi cần phải dùng trái tim để cảm nhận.

(6) Xung đột thật – giả trong vở kịch Con nai đen phản ánh những băn khoăn của nhà văn – người nghệ sĩ – trước đời sống và sáng tạo nghệ thuật

V. Tổng kết

Nhận xét những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản Thật và giả?

Kết luận:

Nội dung: Cuộc yết bái Nhà vua của các ứng viên hoàng tộc vào chức vị hoàng hậu và của cô gái thôn quê.

Nghệ thuật: Xây dựng tình huống kịch hấp dẫn và đầy thú vị.