Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 9: Viết bài văn biểu cảm về một con người hoặc sự việc

VIẾT BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ CON NGƯỜI HOẶC SỰ VIỆC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV nêu câu hỏi gợi mở vấn đề: Trong cuộc sống, có những con người, những sự việc nào để lại cho em ấn tượng sâu sắc không thể quên? Hãy chia sẻ với cả lớp cảm nghĩ về con người hoặc sự việc đó. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Định hướng viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Biểu cảm về con người hoặc sự việc là gì?

• Bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc cần lưu ý điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

a) Khái niệm

- Biểu cảm về con người hoặc sự việc là nêu lên những tình cảm, cảm xúc và thái độ của em về con người hoặc sự việc nào đó. 

b) Lưu ý

- Xác định được con người hoặc sự việc cần biểu cảm.

- Giới thiệu tóm tắt về con người hoặc sự việc định biểu cảm.

+ Nêu lên tình cảm, cảm xúc và thái độ trước con người hoặc sự việc ấy: vui, buồn, trân trọng, căm giận, xót thương, kính phục, ngợi ca, phê phán,…

+ Viết bài văn biểu cảm theo một dàn ý hợp lý. 

Hoạt động 2: Chuẩn bị trước khi viết 

- GV nêu yêu cầu bài: Viết bài văn biểu cảm về hình ảnh nhân vật dì Bảy trong bài tản văn “Người ngồi trước hiên nhà” của tác giả Huỳnh Như Phương.

- GV hướng dẫn HS chuẩn bị trước khi viết theo các bước:

* Chuẩn bị

- GV hướng dẫn HS:

+  Xem lại nội dung đọc hiểu văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà.

+ Xác định đối tượng biểu cảm của đề bài

+ Tìm hiểu thêm thông tin về những vẻ đẹp của người phụ nữ trong cuộc sống nói chung và đức hi sinh của người phụ nữ trong chiến tranh nói riêng.

* Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý:

GV hướng dẫn HS huy động tối đa các ý tưởng để tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

+ Câu chuyện về “người ngồi đợi trước hiên nhà” có gì đáng chú ý? 

+ Dì Bảy tiêu biểu cho những đức tính nào của người phụ nữ Việt Nam?

+ Dì Bảy để lại trong em những tình cảm, suy nghĩ gì?

+ Xã hội cần phải ứng xử như thế nào với những người như dì Bảy?

- Lập dàn ý

GV hướng dẫn HS sắp xếp các câu trả lời theo trật tự hợp lí để hoàn thành dàn ý với ba phần như gợi ý trong SGK trang 69: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

Sản phẩm dự kiến:

- Tìm hiểu đề.

Đối tượng biểu cảm: sự hy sinh cả dì Bảy trong VB Người ngồi đợi trước hiên nhà.

- Tìm ý.

+ Câu chuyện về “người ngồi đợi trước hiên nhà” kể về hình ảnh dì Bảy – người phụ nữ chờ chồng hơn 20 năm.

+ Dì Bảy tiêu biểu cho sự thủy chung, son sắt của người phụ nữ Việt Nam?

+ Dì Bảy để lại trong em sự thương xót, cảm động, nể phục và kính trọng.

+ Xã hội cần phải trân trọng, giúp đỡ, động viên với những người như dì Bảy?

- Lập dàn ý:

a) Mở bài: Nêu ấn tượng chung về hình ảnh người phụ nữ trong tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà.

b) Thân bài:

+ Tóm tắt câu chuyện về người phụ nữ chờ chồng hai chục năm trong VB

+ Phát biểu cảm xúc, tình cảm, thái độ của em trước tính cách và phẩm chất của người phụ nữ ấy.

+ Phát biểu suy nghĩ về sự hy sinh thầm lặng, cao cả của những người phụ nữ trong các cuộc chiến tranh và trách nhiệm của xã hội trong việc ứng xử với những người như dì Bảy

c) Kết bài: Nêu lên suy nghĩ và bài học của cá nhân em về hình ảnh người phụ nữ trong VB Người ngồi đợi trước hiên nhà.

…………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đối với bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc, cần tuân thủ yêu cầu nào?

A. Giới thiệu được đối tượng biểu cảm

B. Nêu được ấn tượng ban đầu về đối tượng

C. Nêu được những đặc điểm nổi bật

D. Thể hiện được tình cảm, suy nghĩ đối với người hoặc sự việc được nói đến

E. Sử dụng ngôn ngữ sinh động, giàu cảm xúc

Câu 2: Mục đích viết của bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc là?

A. Bày tỏ tình cảm, suy nghĩ của mình đối với đối tượng được nói tới và khơi gợi sự đồng cảm, chia sẻ của người đọc

B. Thuyết phục người khác về đối tượng được nói tới

C. Ép người khác bày tỏ tình cảm, suy nghĩ về đối tượng được nói tướng

D. Khơi gợi sự đồng cảm, chia sẻ của người đọc

Câu 3: Khi viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc cần lưu ý điều gì?

A. Nêu được những đặc điểm nổi bật để lại ấn tượng

B. Không cần giới thiệu về nhân vật

C. Ngôn ngữ cần sinh động, giàu cảm xúc

D. Vận dụng các biện pháp tu từ để tăng sự hấp dẫn

Câu 4: Trước khi viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc cần làm gì?

A. Lựa chọn đề tài

B. Tìm ý

C. Lập dàn ý

D. Tất cả đáp án trên

Câu 5: Những yêu cầu khi chỉnh sửa bài viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc là gì?

A. Giới thiệu được người hoặc sự việc mà em muốn bộc lộ tình cảm, suy nghĩ.

B. Nêu được đặc điểm nổi bật của người hoặc sự việc để lại ấn tượng, cảm xúc sâu đậm cho em

C. Thể hiện được tình cảm, suy nghĩ của em đối với người hoặc sự việc đó

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Hãy chọn một sự việc trong đời sống (ví dụ: một buổi chiều mưa, một lần chia tay) và mô tả cảm xúc của em khi nghĩ về sự việc đó. 

Câu 2: Khi viết về một kỷ niệm buồn, em sẽ lựa chọn từ ngữ và cách diễn đạt ra sao để truyền tải cảm giác tiếc nuối hoặc xót xa đến người đọc?