Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 6: Luyện tập tả cây cối

BÀI 6: ƯỚC MƠ CỦA EM

VIẾT: LUYỆN TẬP TẢ CÂY CỐI

(VIẾT ĐOẠN VĂN Ở PHẦN THÂN BÀI)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

 GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Tìm cây theo đặc điểm:

+ GV mời 1 HS nêu những đặc điểm, vd: mùa ra hoa, mùa thay lá, đặc điểm hương vị,...

+ GV mời HS khác gọi tên loại cây đó.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Đọc đoạn văn trả lời câu hỏi

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:

Hoa sầu riêng

Hoa sầu riêng trổ vào cuối năm. Gió đưa hương thơm ngát như hương cau, hương bưởi toả khắp khu vườn. Hoa đậu từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con, lác đác vải nhuỵ li ti giữa những cánh hoa.

MAI VĂN TẠO

Lá bàng

Có những cây mùa nào cũng đẹp như cây bằng. Mùa xuân, lá bằng mới nảy trông như những ngọn lửa xanh. Sang hè, lá lên thật dày, ảnh sáng xuyên qua chỉ còn là màu ngọc bích. Khi lá bằng ngả sang màu lục, ấy là mùa thu. Sang đến những ngày cuối đông, mùa của là rụng, nó lại có vẻ đẹp riêng. Những lá bằng mùa đông đỏ như đồng ấy, tôi có thể nhìn cả ngày không chán.

ĐOÀN GIỎI

a) Câu mở đầu mỗi đoạn văn (câu mở đoạn) có tác dụng gì? 

b) Các câu tiếp theo có quan hệ như thế nào với câu mở đoạn? 

c) Trình tự miêu tả của hai đoạn văn trên khác nhau như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

a. Câu mở đoạn Hoa sầu riêng giới thiệu về hoa sầu riêng: trổ vào cuối năm. Câu mở đoạn Lá bàng nêu nhận xét khái quát về cây bàng: mùa nào bàng cũng đẹp./ Câu mở đoạn giúp ta biết nội dung của cả đoạn văn./ Câu mở đoạn giới thiệu nội dung đoạn văn./ Câu mở đoạn nêu ý chính của đoạn văn./ Câu mở đoạn nêu chủ đề của đoạn văn./ Câu mở đoạn gợi ý cho ta biết viết tiếp các đặc điểm của cây cối theo trình tự thời gian hoặc không gian...

b. Các câu tiếp theo của đoạn Hoa sầu riêng tả một cách chi tiết vẻ đẹp của hoa sầu riêng. Các câu tiếp theo của đoạn Lá bàng tả vẻ đẹp của lá bàng theo thời gian./ Câu mở đoạn nêu ý chính, các câu tiếp theo nêu chi tiết ý đó./ Câu mở đoạn nêu chủ đề, các câu tiếp theo phát triển chủ đề của đoạn văn./ Câu mở đoạn giới thiệu nội dung đoạn văn, các câu tiếp theo cụ thể hoá nội dung câu mở đầu./ ...

c. Đoạn văn 1 tả từng bộ phận của hoa sầu riêng; đoạn văn 2 tả vẻ đẹp của lá bàng theo thời gian bốn mùa./ Đoạn 1 tả hoa ở một thời điểm nhất định; đoạn 2 tả lá bàng thay đổi theo bốn mùa...

Hoạt động 2. Vỉết đoạn văn

GV đưa ra câu hỏi:

Viết một đoạn văn (của bài văn miêu tả cây cối mà em đã lập dàn ý) theo 1 trong 2 trang yêu cầu sau:

a. Tả một bộ phận của cây ở thời điểm nhất định.

b. Tả một bộ phận của cây thay đổi ở những thời điểm khác nhau.

Sản phẩm dự kiến:

HS làm bài theo hướng dẫn của GV

Hoạt động 3. Giới thiệu đoạn văn

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Giới thiệu đoạn văn trước lớp.

Sản phẩm dự kiến:

HS giới thiệu sản phẩm.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi 1 – 2.

Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô còn lấm tấm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà. Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh. Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người đến bẻ mang  về.

(Nguyên Hồng)

Câu 1: Xác định bố cục của đoạn văn?

1. Đoạn 1

2. Đoạn 2

3. Đoạn 3

a. Từ “Trên ngọn,…” đến “…áo mỏng óng ánh”

b. Từ “Bãi ngô quê em…” đến “…trổ ra mạnh mẽ, nõn nà”

c. Từ “Trời nắng chang chang…” đến “…bẻ mang về”

A. 1 – c, 2 – a, 3 – b.

B. 1 – a, 2 – c, 3 – b.

C. 1 – b, 2 – a, 3 – c.

D. 1 – b, 2 – c, 3 – a.

Câu 2: Xác định nội dung của từng đoạn?

1. Đoạn 1

2. Đoạn 2

3. Đoạn 3

a. Tả hoa và lá ngô giai đoạn đoạn bắp ngô đã mập và chắc có thể thu hoạch.
b. Tả hoa và búp ngô non giai đoạn đơm hoa, kết trái.

c. Giới thiệu bao quát về bãi ngô, tả cây ngô từ chỗ còn lấm tấm như mạ non đến khi trở thành những cây ngô với lá rộng dài và nõn nà.

A. 1 – c, 2 – a, 3 – b.

B. 1 – a, 2 – c, 3 – b.

C. 1 – b, 2 – c, 3 – a.

D. 1 – c, 2 – b, 3 – a.

Đọc đoạn sau và trả lời câu hỏi từ 3 – 5. 

HOA SẦU RIÊNG

Hoa sầu riêng trổ vào cuối năm. Gió đưa hương thơm ngát như hương cau, hương bưởi tỏa khắp khu vườn. Hoa đậu từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con, lác đác vài nhụy li ti giữa những cánh hoa.

Mai Văn Tạo

Câu 3: Câu mở đầu của đoạn văn có tác dụng gì?

A. Giới thiệu về trình tự miêu tả của cây.

B. Nêu vẻ đẹp của hoa sầu riêng.

C. Miêu tả hoa sầu riêng.

D. Nêu cảm nhận về hoa sầu riêng.

Câu 4: Các câu tiếp theo có quan hệ như thế nào với câu mở đoạn?

A. Bổ sung ý cho câu mở đoạn.

B. Làm rõ câu mở đoạn.

C. Chứng minh cho câu mở đoạn.

D. Nêu lợi ích của hoa sầu riêng cho câu mở đoạn.

Câu 5: Trình tự miêu tả của đoạn trên là như nào?

A. Miêu tả hoa sầu riêng thay đổi ở những thời điểm khác nhau.

B. Miêu tả hoa sầu riêng ở thời điểm cuối năm.

C. Miêu tả sự thay đổi theo mùa hoa sầu riêng.

D. Miêu tả bao quát hình dáng của cây sầu riêng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Trong đoạn văn, câu tiếp theo có quan hệ như thế nào với câu mở đoạn?

Câu 2: Viết một đoạn văn ngắn tả một bộ phận của cây ở thời điểm nhất định?