Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 kết nối Bài 25: Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà

BÀI 25: TIẾNG ĐÀN BA-LA-LAI-CA TRÊN SÔNG ĐÀ (3 tiết)

TIẾT 1: ĐỌC

A. KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Trao đổi với bạn về một dụng cụ âm nhạc mà em thích.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Đọc văn bản

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc diễn cảm, nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả những cung bậc của tiếng đàn, những hình ảnh đẹp của thiên nhiên; biết nghỉ hơi ở chỗ ngắt nhịp thơ, giọng thể hiện được niềm xúc động của tác giả khi nghe tiếng đàn với những cung bậc thánh thót, trầm bổng trong một đêm trăng đẹp trên công trường thủy điện sông Đà. 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc:

+ Luyện đọc một số từ khó: ba-la-lai-ca, nghe náo nức, nóng lòng tìm biển cả ,...

+ Nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện cảm xúc của tác giả khi cảm nhận những cung bậc của tiếng đàn, sự hòa quyện giữa tiếng đàn với cảnh sắc đêm trăng và cảm xúc của con người.

2. Trả lời câu hỏi

+ Câu 1: Tiếng đàn ba-la-lai-ca được miêu tả như thế nào qua 8 dòng thơ đầu?

+ Câu 2: Trên công trường thuỷ điện sông Đà , tác giả đã nghe tiếng đàn ba-la-lai-ca vang lên trong khung cảnh như thế nào?

+ Câu 3: Miêu tả những điều em hình dung được khi đọc 2 dòng thơ: “Chỉ còn tiếng đàn ngân nga/ Với một dòng trăng lấp loá ng sông Đà”.

+ Câu 4: Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh cô gái Nga chơi đàn ba-la-lai-ca trên công trường thuỷ điện sông Đà.

Kết luận:

+ Câu 1: 

+ Câu 2: Khung cảnh: 

- Thời gian: đêm trăng 

- Không gian: tĩnh mịch. Công trường thủy điện với rất nhiều xe ủi, xe ben, tháp khoan, cần trục … đã say ngủ sau một ngày làm việc; dòng sông Đà lấp loáng dưới trăng … 

- Ý nghĩa: Trong thời gian, không gian ấy, tác giả cảm nhận rõ hơn tiếng đàn ba-la-lai-ca bởi vì không gian trở nên yên ắng, tĩnh mịch; mọi vật dường như giấu mình trong bóng đêm, chỉ còn tiếng đàn (âm thanh) và ánh trăng quyện vào dòng sông – dòng trăng (ánh sáng). 

+ Câu 3: Chỉ còn tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà

Bốn bề yên tĩnh, tất cả như lặng yên để lắng nghe tiếng đàn của ba-la-lai-ca của cô gái Nga. Tiếng đàn vang lên, ngân nga, tỏa lan mênh mông cùng với dòng sông như một dòng trăng lấp lánh trong đêm. Tiếng đnà như quyện hòa với ánh sáng (dòng trăng), tạo nên vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng. 

+ Câu 4: Dưới ánh trăng, bên dòng sông Đà lấp loáng, trên công trường “đang say ngủ” sau một ngày làm việc sôi động, cô gái Nga có mái tóc màu hạt dẻ đang đánh đàn ba-la-lai-ca một cách say sưa “ngón tay đan trên những sợi dây đồng”… Hình ảnh này khiến mỗi người dân chúng ta xúc động. Những chuyên gia ở những đất nước xa xôi (Liên Xô cũ) đã xa gia đình, xa tổ quốc để đến Việt Nam, giúp chúng ta xây dựng nhà máy thủy điện, làm ra luồng ánh sáng gửi đi muôn nơi, giúp cho cuộc sống tươi sáng hơn. Tiếng đàn ba-la-lai-ca của cô gái Nga như giúp chúng ta cảm nhận được tình hữu nghị tốt đẹp giữa hai dân tộc và tương lai đang rộng mở của đất nước ta.

3. Luyện đọc lại

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nhắc lại nội dung, ý nghĩa bài đọc Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Nhà thông thái”.

Đáp án gợi ý: